K. Szczerski o zniesieniu wiz do USA: To nie jest przywilej, który może być cofnięty

Prezydentowi Andrzejowi Dudzie bardzo zależało, żeby Polska weszła do programu ruchu bezwizowego na zasadach ogólnych. Nie było specjalnej ścieżki; to nie jest przywilej, który może być cofnięty – mówi szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski.

Pełniący obowiązki szefa resortu bezpieczeństwa narodowego USA Kevin K. McAleenan włączył Polskę do programu ruchu bezwizowego (Visa Waiver Program). Od 11 listopada 2019 r. Polacy mogą podróżować do USA bez wiz – podano w środę na stronie resortu bezpieczeństwa narodowego. Decyzję Kevin McAleenan podjął w koordynacji z sekretarzem stanu Mikiem Pompeo. Na tym etapie procedury rządowej Kongres USA nie pełni już żadnych funkcji.

Podczas ostatniego spotkania prezydenta Andrzej Dudy w prezydentem USA Donaldem Trumpem, do którego doszło we wrześniu w Nowym Jorku, amerykański przywódca zapowiedział, że w ciągu kilku najbliższych miesięcy będzie możliwe zniesienie wiz dla Polaków.

W pierwszych dniach października Biały Dom ogłosił nominację Polski do Programu Ruchu Bezwizowego. Jak wówczas podała ambasada USA w Polsce, Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego USA wymaga przeprowadzenia dodatkowych procedur administracyjnych ze strony rządu USA, aby sfinalizować przystąpienie Polski do Programu Ruchu Bezwizowego. Według placówki procedury te miały potrwać kilka miesięcy.

Krzysztof Szczerski pytany przez o powody „przyspieszenia” tych procedur zaznaczył, że standardowo przeprowadzanie koniecznych procedur administracyjnych trwa około pół roku.

„Natomiast zrobiliśmy wszystko, aby go skrócić; zarówno strona amerykańska, jak i strona polska, bo to był wspólny wysiłek” – zaznaczył szef gabinetu prezydent RP.

Dodał, że „nic się tu nie działo spontanicznie; wszystkie kroki zostały rozpisane szczegółowo i konsekwentnie realizowane przez ostatni rok”.

Podkreślił, że odbyło się to w zgodzie ze wszystkimi wymogami prawnymi, a Polska nie uzyskała żadnego „specjalnego traktowania”.

„Prezydentowi Dudzie bardzo na tym zależało, żeby Polska weszła do programu ruchu bezwizowego na zasadach ogólnych. Nie było specjalnej ścieżki; to nie jest przywilej, który może być cofnięty a który wynika ze specyficznego potraktowania Polski” – zaznaczył prezydencki minister.

Jak dodał, „udało się przeprowadzić całą procedurę w tak szybkim tempie zgodnie ze wszystkimi, bardzo ścisłymi, przepisami amerykańskimi”.

Pytany, w jaki sposób została wybrana data – 11 listopada, Święto Niepodległości – jako moment oficjalnego wejścia Polski do programu ruchu bezwizowego, Szczerski powiedział, że „prezydent Duda mówił, że chciałby, aby stało się to przed Świętami Bożego Narodzenia, bo to jest okres, kiedy wiele osób chciałoby odwiedzić swoich bliskich w USA”. Zaznaczył, że aby mogło się to spełnić praktycznie a nie tylko teoretycznie, to informacja o dacie objęcia Polski ruchem bezwizowym musiała zostać podana na tyle wcześnie, by możliwe było zorganizowanie takiego wyjazdu.

Krzysztof Szczerski dodał, że „symbolicznie dobrze się składa, że stanie się to oficjalnie 11 listopada.

„Ale my przede wszystkim podnosiliśmy nie tyle symbolikę, co ten praktyczny wymiar” – dodał.

Jak zaznaczył, prezydent ma satysfakcję i poczucie skuteczności w związku z objęciem Polski Visa Waiver Program.

„Sprawa stanęła tak na poważnie w czasie spotkania prezydentów w Białym Domu we wrześniu 2018 roku. Pamiętam deklarację prezydenta Trumpa i prezydenta Dudy, że musimy zrobić wszystko, żeby te wizy znieść” – powiedział prezydencki minister.

Dodał, że prezydent Andrzej Duda upoważnił go do kontaktów ze stroną amerykańską w tej sprawie. Zaznaczył, że zniesienie wiz dla Polaków to efekt wysiłków nie tylko Kancelarii Prezydenta RP, ale też między innymi MSWiA i licznych agencji. Jak zaznaczył, trzeba było podpisać liczne umowy dotyczące współpracy w zakresie ochrony granic.

„Ruch bezwizowy to też wynik zaufania USA do polskiego systemu granicznego, polskiego systemu paszportowego. To co do tej pory było weryfikowane w czasie procedury przyznawania wiz, teraz będzie w rękach Polski, więc to też wymagało współpracy z administracją rządową” – zaznaczył prezydencki minister.

Dodał, że w doprowadzeniu do zniesienia wiz dla Polaków pomocne okazały się też bardzo dobre osobiste relacje prezydentów Dudy i Trumpa. Jak mówił, kwestia wiz w polsko-amerykańskich relacjach była podnoszona przez poprzedników obu przywódców, a jednak nie udało się jej aż do tej pory skutecznie zrealizować.

„Trzeba zadać sobie pytanie, co jest innego teraz, czego nie było wcześniej, że teraz się udało. Myślę, że tym czynnikiem różnicy jest polityczne przywództwo obu prezydentów” – powiedział Krzysztof Szczerski.

Według niego wcześniej „nie było ani tak silnego przywództwa prezydentów, ani takiej determinacji, ani tak silnego, osobistego zaufania i otwartości, która jest teraz między prezydentami Polski i USA”.

„Nie było też tak skutecznej organizacji tego procesu” – dodał.

Krzysztof Szczerski zaznaczył, że po oficjalnym objęciu Polski programem ruchu bezwizowego a wcześniej – we wrześniu bieżącego roku – podpisaniu przez prezydentów Polski i USA deklaracji dotyczącej wzmocnienia amerykańskiej obecności wojskowej w naszym kraju, plan prezydenta Dudy w zakresie relacji polsko-amerykańskich został zrealizowany w stu procentach.

Pytany o wizytę prezydenta Trumpa w Polsce, po tym gdy ta planowana na początek września nie odbyła się, bo prezydent USA odwołał ją w związku ze zbliżającym się wówczas do wybrzeży USA huraganem Dorian, Krzysztof Szczerski powiedział, że obecnie „nie ma spraw pilnych, które wymagałyby podpisów prezydentów”.

„Zaproszenie dla prezydenta Trumpa jest otwarte. Wiemy, że USA wkraczają teraz w podwójnie specyficzny okres. Z jednej strony trwa procedura impeachmentu, co oczywiście powoduje, że prezydent Trump więcej czasu poświęca sprawom krajowym. Z drugiej strony ruszyła już na poważnie kampania wyborcza” – powiedział szef gabinetu prezydenta RP.

Jak zaznaczył, to co było konieczne do przeprowadzenia, żeby „przynieść Polakom na koniec roku dobre wiadomości”, zostało przeprowadzone.

„Zarówno decyzja o zwiększeniu amerykańskiego kontyngentu w Polsce jak i decyzja o zniesieniu wiz są już za nami. Te rzeczy udało się uzyskać nawet bez tej wizyty. Zaproszenie jest otwarte, ale nie ma z naszej strony żadnego nacisku ani niepokoju, bo dobre owoce już mamy, a rozumiemy też wewnętrzną sytuację w USA” – dodał prezydencki minister.

PAP