23 października ósma edycja akcji „Zapal znicz pamięci”
Hołd Polakom, mieszkańcom ziem wcielonych do III Rzeszy, zamordowanym w pierwszych tygodniach okupacji oddadzą 23 października uczestnicy akcji społecznej „Zapal znicz pamięci”. Przedsięwzięcie ma w tym roku swoją ósmą edycję.
Celem akcji jest przywrócenie pamięci o bohaterach, którzy zginęli za podtrzymywanie polskości, za aktywność społeczną i za patriotyzm. Organizatorzy przedsięwzięcia zachęcają, by 23 października zapalać znicze w miejscach hitlerowskich zbrodni.
Akcję organizuje Instytut Pamięci Narodowej wraz z Regionalnymi Rozgłośniami Polskiego Radia w Poznaniu, Bydgoszczy, Łodzi, Gdańsku i Katowicach.
Historycy podkreślają, że od pierwszego dnia agresji niemieckiej w 1939 roku, terror i egzekucje były codziennym doświadczeniem Polaków w Wielkopolsce, na Pomorzu, Kujawach, Śląsku i ziemi łódzkiej. Według wyliczeń, do końca 1939 roku Niemcy zamordowali tam ok. 40 tys. osób, przedstawicieli polskich elit.
W tym roku organizatorzy akcji w szczególny sposób chcą przypominać i upamiętniać te miejsca, gdzie ofiary niemieckich zbrodni do dziś pozostają anonimowe.
„Poprzez wiodący w tym roku temat: +znane miejsca, nieznane nazwiska i twarze…+, chcemy zwrócić uwagę na to, jak mało ciągle wiemy – ponad 70 lat po wojnie. Ciągle nie jest ustalona pełna lista strat osobowych narodu polskiego w czasie okupacji” – powiedziała w czwartek w Poznaniu na konferencji prasowej dr Agnieszka Łuczak z poznańskiego oddziału IPN.
Instytut Pamięci Narodowej publikuje na swojej stronie internetowej listę miejsc straceń i pomników, pod którymi warto zapalić symboliczne światło.
W ramach kolejnych edycji przedsięwzięcia, w październiku, światła są zapalane w ponad 300 miejscach. Akcja została zainicjowana w Wielkopolsce w 2009 r. W ramach niemieckiej operacji Tannenberg, służącej eksterminacji polskich elit, 20 października 1939 r. i w następnych dniach, w kilkunastu wielkopolskich miejscowościach na terenie m.in. pow. leszczyńskiego, śremskiego i kościańskiego, dokonano publicznych, masowych egzekucji, w których stracono prawie 300 osób.
Marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak, który rokrocznie wspiera akcję, podkreślił w czwartek na konferencji prasowej wagę przywracania pamięci o tysiącach nieznanych ofiar masowych egzekucji.
„Cieszę się, że co roku tę akcję promujemy i odkrywamy, my Wielkopolanie, te miejsca, które są związane z ciężkimi, tragicznymi czasami dla mieszkańców całej zachodniej Polski. Cieszę się też, że wspólnie z innymi regionami staramy się przypomnieć tę historię i utrwalić ją w świadomości Polaków. Mam nadzieję, że taki cel powoli osiągamy; ten czas jesieni 1939 roku nie był dotąd bardzo znany” – podkreślił Woźniak.
W tym roku marszałek upamiętni ofiary mordów w Lasach Zakrzewskich pod Poznaniem – miejscu masowych, tajnych egzekucji. Od października 1939 roku do lutego 1940 r. rozstrzelano tam nie mniej niż 4,5 tys. osób. Organizatorzy akcji w tym roku szczególnej pamięci polecają też miejsca zbrodni w Lesie Szpęgawskim koło Starogardu Gdańskiego, w Paterku koło Nakła nad Notecią, Lesie Komornickim koło Działdowa, Lesie Lućmierskim koło Zgierza i w Lasach Panewnickich koło Katowic.
W ramach akcji, w poszczególnych miejscowościach organizowane są również spacery edukacyjne, wyprawy rowerowe, prelekcje i koncerty. Biorące udział w wydarzeniu rozgłośnie przygotowały audycje na temat sytuacji Polaków na ziemiach wcielonych do III Rzeszy.
Akcja „Zapal znicz pamięci” to wspólny projekt pięciu rozgłośni regionalnych Polskiego Radia oraz Biur Edukacji Narodowej IPN z tych miast przy współpracy Muzeum Historii Polski. Partnerami są: Muzeum Historii Polski i portal historyczny dzieje.pl.
Akcję objęli honorowym patronatem wojewoda wielkopolski i marszałek województwa wielkopolskiego. Pomysłodawczynią przedsięwzięcia jest Anna Gruszecka, była dziennikarka Radia Merkury.
Organizatorzy proszą, by przesłać dokumentujące zapalanie zniczy zdjęcia, wraz z krótkim opisem, na adresy: [email protected] i [email protected]. Zostaną one umieszczone na stronach internetowych radia i portalu dzieje.pl.
Po raz czwarty akcję „Zapal znicz pamięci” zwieńczy w Poznaniu koncert zaduszkowy „Pamiętamy…”, który odbędzie się 3 listopada w Teatrze Muzycznym. Koncert będzie wyrazem hołdu oraz pamięci o polskich patriotach, ofiarach gestapo, które ucierpiały w budynku Domu Żołnierza, obecnej siedzibie teatru.
PAP/RIRM