Od kilku tygodni na cmentarzu w nieistniejącej już wsi Puźniki na Ukrainie trwają prace poszukiwawcze polskich archeologów zbiorowej mogiły z 1945 roku, w której pochowano nawet 80 osób zamordowanych przez UPA. To jedyne takie prace trwające na Ukrainie.
Patrząc na te dzieje, które miały miejsce w czasie II wojny światowej czy bezpośrednio po II wojnie światowej, patrząc na Wołyń czy okoliczne tereny i zbrodnie, jakich dokonali nacjonaliści ukraińscy, związani głównie z UPA, nie do przyjęcia jest dla nas gloryfikowanie czy uznawanie w jakikolwiek sposób za bohaterów tych, którzy mają na rękach krew – i to tak naprawdę krew niewinnych ludzi. To nie była wojna, to nie było starcie dwóch państw, tylko było to mordowanie ludności cywilnej, która od lat, od pokoleń mieszkała na tych terenach – mówił we wtorkowych „Aktualnościach dnia” na antenie Radia Maryja dr Robert Derewenda, historyk, dyrektor lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.
Holokaust pokazał, że można w krótkim czasie dokonywać likwidacji dużych grup ludności i że odbywa się to bezkarnie. Ludność ukraińska, obserwując, jak to się dokonuje, jak gdyby moralnie stępiała i uczestnictwo ludności wiejskiej w napadach na Polaków, mordowanie swoich sąsiadów, też miało źródło w zbrodni Holokaustu – mówiła Ewa Siemaszko, badacz rzezi wołyńskiej, w poniedziałkowym programie „Polski punkt widzenia” w TV Trwam, zwracając uwagę na przyczyny ukraińskiego ludobójstwa Polaków na Kresach. Stwierdziła ponadto, że rzeź wołyńska, ze względu na swój wyjątkowo okrutny charakter, była zbrodnią demoniczną
Doświadczyli okrucieństwa z rąk sąsiadów. Ginęli, bo byli Polakami, a właśnie wyrugowanie polskości było celem zbrodniczych działań ukraińskich nacjonalistów. W poniedziałek obchodziliśmy rocznicę tzw. krwawej niedzieli. Wspominaliśmy ofiary ukraińskiego ludobójstwa na Wołyniu. Z ust premiera i prezydenta padły słowa wołające o odnalezienie pomordowanych.
W sercach Polaków nie ma nienawiści, jest natomiast mądra refleksja o tym, że nie wolno nienawidzić, bo jesteśmy chrześcijanami, ale pamiętać trzeba i z tej pamięci wyciągać pewne konsekwencje, np. w zakresie prac poszukiwawczych na Ukrainie, w zakresie budowy pomników, cmentarzy ofiar – mówił prof. Wojciech Polak, historyk, wiceprzewodniczący Kolegium IPN, w rozmowie z Redakcją Informacyjną Radia Maryja poświęconej masakrom dokonanym przez ukraińskich nacjonalistów na Polakach. 11 lipca, w rocznicę „krwawej niedzieli”, na mocy uchwały Sejmu z 2016 r. w obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej.
Ambasador Ukrainy w Berlinie, Andrij Melnyk, próbował napisać historię od nowa. Oskarżył Polaków o rzeź na Ukraińcach oraz zaprzeczył, że to ukraińscy nacjonaliści mordowali Żydów. Tymczasem niemieckie media doniosły, że Andrij Melnyk zostanie ministrem spraw zagranicznych Ukrainy. Ambasador do tej pory nie przeprosił Polaków za swoje kłamstwa.
Napływ rzeszy uchodźców z Ukrainy jest wyzwaniem dla państwa polskiego nie tylko ze względów humanitarnych. Długotrwały pobyt, a także pozostanie części z nich na stałe wymaga zapoznania ich z naszą oceną kultu OUN-UPA, które w imię walki o niepodległe państwo dokonywały zbrodni ludobójstwa w myśl amoralnej koncepcji „cel uświęca środki”. Będzie to długi proces, ale obecni bohaterowie powinni zastąpić moralnie obciążonych „bohaterów” z OUN i UPA – zwróciła uwagę Ewa Siemaszko na łamach „Naszego Dziennika”.
Mieszkańcy Elbląga domagają się zmiany nazwy ronda Tarnopol w związku z gloryfikacją przez ukraińskie władze tego miasta zbrodniarzy z UPA. O sprawie napisał „Nasz Dziennik”.
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar popiera nielegalne upamiętnienia ukraińskich nacjonalistów – o czym pisze „Nasz Dziennik”. Ukraińcy już od wielu lat chcą legalizacji upamiętnień wznoszonych na terenie naszej Ojczyzny bez koniecznych pozwoleń.
IPN w każdej chwili jest gotowy do poszukiwań na Ukrainie polskich ofiar z lat II wojny światowej – zapewnia wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk. Polska strona – po niedawnej zapowiedzi prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego – czeka na zniesienie moratorium w tej sprawie.
W śledztwie ws. zbrodni UPA w Jaworniku Ruskim, popełnionej w lipcu 1946 r. na 14 żołnierzach 28. Pułku Piechoty WP, przyjęta jest kwalifikacja zbrodni ludobójstwa – podała PAP prok. Beata Śmiechowska z IPN w Rzeszowie. Ta zbrodnia obrazuje skalę przemocy UPA wobec Polaków – uzasadniła.
IPN prowadzi śledztwo, dzięki któremu po raz pierwszy w wolnej Polsce udało się odnaleźć i zidentyfikować ofiary UPA. Sprawa dotyczy zbrodni z końca lipca 1946 r. popełnionej na 14 żołnierzach 28. Pułku Piechoty WP w Jaworniku Ruskim na Podkarpaciu.