Katolicki Uniwersytet Lubelski, sięgając korzeniami instytucji naukowych zlokalizowanych w zaborze rosyjskim, na wschodnich kresach polskiej obecności, był otwarty na młodzież z tych obszarów. Studenci grekokatolicy, Ukraińcy, Białorusini, zgodnie z polskimi kolegami współtworzyli naukowy i kulturalny obraz katolickiej uczelni. Wrzesień 1939 r. przyniósł załamanie dynamicznie rozwijającego się Uniwersytetu. Kampania wrześniowa, walka z Niemcami, okupacja i podstępne wejście wojsk sowieckich na Kresy zastały wielu pracowników i studentów za Bugiem.