Węgry: W niedzielę wybory do parlamentu
W niedzielę odbędą się na Węgrzech wybory parlamentarne, w których spodziewane jest zdecydowane zwycięstwo rządzącej od 2010 r. koalicji konserwatywnego Fideszu i Chrześcijańsko-Demokratycznej Partii Ludowej (KDNP).
Opozycja jest rozbita na dwa obozy: bardzo podzieloną lewicę i skrajnie prawicowy niegdyś, ale od kilku lat starający się przemieścić bardziej w stronę centrum Jobbik.
Eksperci podkreślają niekwestionowane sukcesy rządów Fideszu i KDNP w sferze gospodarczej. Węgrom udało się m.in. przestrzegać kryteriów z Maastricht i spłacić kredyt Międzynarodowego Funduszu Walutowego w wysokości 12,3 mld euro. Kraj wszedł także na drogę wzrostu gospodarczego, który w zeszłym roku wyniósł 4 proc. PKB.
W kampanii koalicji rządzącej dominuje wątek zagrożenia imigracyjnego, które władze wiążą z terroryzmem oraz ryzykiem utraty chrześcijańskiej tożsamości przez Węgry i Europę. Kandydaci opozycji w wyborach są prezentowani jako „ludzie Sorosa”, amerykańskiego finansisty węgierskiego pochodzenia, który według władz Węgier chce sprowadzić do Europy miliony imigrantów. Premier Viktor Orban podkreśla też, że broni interesów narodowych Węgier przed Brukselą.
Opozycja natomiast zarzuca przedstawicielom władz niszczenie demokracji oraz korupcję i obiecuje, że w razie jej wygranej unijne środki będą trafiać do ludzi zamiast „fideszowskich elit”, akcentuje też fatalny stan służby zdrowia i oświaty, obiecuje powstrzymanie emigracji młodych Węgrów oraz podniesienie wynagrodzeń i emerytur.
Do udziału w wyborach jest uprawnionych ponad 8,2 mln osób. Węgrzy mogą głosować w kraju w ponad 10 tys. lokali wyborczych, które zostaną otwarte o godz. 6, a zamknięte o 19. Za granicą mają do dyspozycji 118 przedstawicielstw dyplomatycznych – warunkiem jest zarejestrowanie się w takim przedstawicielstwie, co dotąd uczyniło ponad 58 tys. osób.
W wyborach w jednej turze zostanie wyłonionych 199 posłów. Na Węgrzech obowiązuje mieszany system wyborczy. 106 posłów jest wybieranych w jednomandatowych okręgach wyborczych, a pozostałych 93 trafia do parlamentu z list partyjnych – zgodnie z ordynacją wyborczą zmienioną przez koalicję Fidesz-KDNP w 2011 r.
Do list tych partii, które osiągną 5-procentowy próg wyborczy (10 proc. w przypadku koalicji dwóch partii), są też doliczane głosy z jednomandatowych okręgów wyborczych ich kandydatów, którzy nie zdobyli mandatu. Dolicza się także „nadprogramowe” głosy zwycięzcy z jednomandatowego okręgu, czyli różnicę między liczbą jego głosów a tych oddanych na drugiego w kolejności kandydata; od tej liczby odejmuje się jednak jeden głos.
Możliwość uzyskania mandatu na preferencyjnych zasadach mają kandydaci zarejestrowanych na Węgrzech narodowości, których przedstawiciele mogą głosować na listy narodowościowe zamiast partyjnych. Próg wyborczy ustalany jest następująco: liczbę głosów na listy partyjne dzieli się na 93 (a więc na liczbę mandatów dostępnych z list partyjnych), a następnie na cztery. W poprzednich wyborach były to ok. 22 tys. głosów i nie uzyskał ich żaden przedstawiciel narodowości. Tym razem szansę ma kandydat narodowości niemieckiej, gdyż do udziału w wyborach zarejestrowało się ponad 30 tys. jej przedstawicieli.
Narodowości, które nie osiągną progu wyborczego, a których samorządy wystawiły listy wyborcze, będą mieć w parlamencie rzecznika niedysponującego prawem głosu. Listy wystawiło 13 narodowości, w tym Polska.
Oprócz Węgrów zameldowanych w kraju w wyborach mogą też uczestniczyć obywatele węgierscy z państw ościennych, którzy zarejestrowali się w Narodowym Biurze Wyborczym. Mogą oni głosować listownie na listy partyjne. W ostatnich wyborach uczestniczyło ich 123 tys., z czego 95,5 proc. głosowało na partię Fidesz. Tym razem jest zarejestrowanych ponad 378 tys.
W jednomandatowych okręgach wyborczych startuje 1614 kandydatów. W okręgu zwycięża ten, który uzyska najwięcej głosów.
Listy partyjne stworzyły 23 partie. Warunkiem było wystawienie kandydatów co najmniej w 27 jednomandatowych okręgach wyborczych w przynajmniej 9 komitatach (województwach) i w stolicy.
Wszystkie sondaże wskazują na zwycięstwo koalicji Fidesz-KDNP. W badaniach różnych ośrodków poparcie dla niej deklaruje 27-41 proc. wszystkich ankietowanych, podczas gdy dla zajmującego z reguły drugie miejsce Jobbiku 9-18 proc., a dla lewicowej koalicji Węgierskiej Partii Socjalistycznej i partii Dialog 5-12 proc. przy odsetku niezdecydowanych rzędu 28-39 proc.
Wstępne wyniki wyborów mają być znane przed północą z niedzieli na poniedziałek. Wyniki w jednomandatowych okręgach wyborczych zostaną ustalone po przeliczeniu głosów oddanych listownie i w przedstawicielstwach zagranicznych, przypuszczalnie do 14 kwietnia. Wyniki z list partyjnych są spodziewane do 27 kwietnia.
PAP/RIRM