Wchodzi w życie nowelizacja umożliwiająca przyjęcie szpicy NATO
W środę wchodzi w życie nowelizacja ustawy o zasadach pobytu i przemieszczania się obcych wojsk na terytorium Rzeczpospolitej. Akt umożliwia m.in. przyjęcie szpicy NATO nie tylko w razie kryzysu, ale także w czasie pokoju.
Zgodnie z ustawą z 31 marca br. zgodę na pobyt w Polsce obcych wojsk, głównie NATO i Unii Europejskiej, w ramach wzmocnienia polskich sił zbrojnych w operacjach prowadzonych w Polsce w czasie pokoju, wyraża prezydent na wniosek ministra obrony, po uzyskaniu zgody premiera.
Zgoda na pobyt ma opisywać cel pobytu i zakres uprawnień obcych wojsk oraz wskazywać inne okoliczności mające znaczenie dla obronności Polski. W wydawanej zgodzie sojuszniczym wojskom będzie można przyznać takie uprawnienia, jakie ma Wojsko Polskie. Ustawa zawiera też zapis określający zasady użycia broni przez obce wojska na terytorium RP.
W trakcie prac parlamentarnych Ministerstwo Obrony Narodowej, przedstawiając rządowy projekt podkreślało, że został on przygotowany pod wpływem doświadczeń z ostatnich kilku lat, w tym z konfliktu na Ukrainie. Resort wskazywał też, że po decyzji szczytu NATO w Newport w 2014 r. o zwiększeniu zdolności sojuszniczych Komitet Planowania Cywilnego NATO wytknął polskim rozwiązaniom prawnym, że nie są na tyle precyzyjne, by mogły zapewnić pobyt i użycie wojsk obcych w razie konfliktu.
Resort argumentował, że procedura będzie w znowelizowanej ustawie stosunkowo prosta i pozwoli na szybkie wyrażenie zgody na pobyt wojsk obcych. Jako powód nieuwzględnienia w procedurze zgody parlamentu pomysłodawcy z rządu podawali krótki czas reagowania sił szpicy: od 48 do 72 godzin. W tak krótkim terminie – argumentowano – mogłoby się nie udać przeprowadzić parlamentarnej debaty.
Nowelizacja ma też dać sojusznikom pewność, że ich działania są w pełni zgodne z polskim prawem i decyzjami władz w wymiarze zewnętrznym – przekonywali autorzy. Potencjalny przeciwnik otrzyma sygnał, że nie ma żadnych ograniczeń prawnych w użyciu wojsk należących do państw NATO i UE podczas działań w Polsce w czasie pokoju.
Połączone siły bardzo wysokiej gotowości (VJTF) zwane szpicą NATO – zostały wydzielone z sił szybkiego reagowania NATO (NATO Response Force – NRF) na mocy decyzji szczytu sojuszu w Walii w 2014 r.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację 20 maja.
PAP/RIRM