[TYLKO U NAS] Dr M. Szymaniak o Armii Krajowej: Była bardzo ważnym elementem funkcjonowania Polskiego Państwa Podziemnego

Jeśli chodzi o Armię Krajową, jest to jeden z najważniejszych symboli polskiego oporu antyniemieckiego – również antysowieckiego – w okupowanej Polsce. Tak samo jak Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa w wymiarze symbolicznym ma niezwykle ważne znaczenie – mówił w rozmowie z TV Trwam dr Marek Szymaniak, historyk, kierownik Działu Naukowo-Edukacyjnego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Obchodzimy 79. rocznicę powołania Armii Krajowej, największego ruchu oporu w czasie II wojny światowej w Europie.

– 14 lutego 1942 roku Naczelny Wódz, gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz, w którym mówił o przemianowaniu Związku Walki Zbrojnej, funkcjonującego w okupowanej przez Niemców i Sowietów Polsce, na Armię Krajową – przypomniał historyk.

Nie była to jedynie zmiana nazwy organizacji.

– Nie była to decyzja mająca charakter zmiany czysto formalnej. Nosiła ona w sobie duży ładunek symboliczny i polityczny. Pamiętajmy, że to był rok 1942, czyli moment, w którym już od niemal roku Stalin pozostawał w obozie sojuszników – zaznaczył dr Marek Szymaniak.

Sowieckiemu dyktatorowi nie podobały się działania polskiego podziemia.

– Stalin bardzo negatywnie ustosunkowywał się do walki Polaków z Niemcami. Oskarżał Polaków o bierność, a zmiana nazwy ze Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową miała swój wymiar polityczny w tym sensie, że pokazywała, iż struktury wojskowe w Polsce cały czas sprawnie funkcjonują i w akcjach sabotażowo-dywersyjnych organizowanych przeciwko okupantowi niemieckiemu mają ogromne znaczenie – wyjaśnił kierownik Działu Naukowo-Edukacyjnego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Nazwa „Armia Krajowa” miała także wskazywać na powiązanie z innymi polskimi armiami, które brały udział w wojnie.

– Drugi wymiar zmiany ZWZ na AK wiązał się ze wskazaniem, iż na Zachodzie działają Polskie Siły Zbrojne, w Związku Sowieckim powstaje Armia Polska budowana przez gen. Władysława Andersa, a w okupowanej Polsce funkcjonuje Armia Krajowa – mówił dr Marek Szymaniak.

AK miała także połączyć wszystkie organizacje konspiracyjne w jedną wielką strukturę podziemną.

– Zmiana nazwy z ZWZ na AK miała również ważne znaczenie z punktu widzenia scalania organizacji konspiracyjnych walczących z okupantem niemieckim pod egidą Armii Krajowej. Miało zostać scalone całe polskie podziemie konspiracyjne i zbrojne – podkreślił historyk.

Nie da się przecenić symbolicznego znaczenia AK jako organizacji niepodległościowej.

– Jeśli chodzi o Armię Krajową, jest to jeden z najważniejszych symboli polskiego oporu antyniemieckiego – również antysowieckiego – w okupowanej Polsce. Tak samo jak Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa w wymiarze symbolicznym ma niezwykle ważne znaczenie. Zresztą Armia Krajowa była bardzo ważnym elementem funkcjonowania Polskiego Państwa Podziemnego, które miało swój wymiar polityczny i wojskowy. Armia Krajowa stanowiła filar tegoż wymiaru wojskowego – zaznaczył kierownik Działu Naukowo-Edukacyjnego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Historyk zwrócił uwagę, że Armia Krajowa stanowiła ogromną siłę militarną.

– Była potężną armią podziemną. Szacuje się, że w I połowie 1944 roku, a więc jeszcze przed decydującymi rozstrzygnięciami związanymi z funkcjonowaniem Armii Krajowej w kontekście dążenia do wywołania ogólnokrajowego powstania, liczyła ona ponad 350 tys. zaprzysiężonych żołnierzy – mówił dr Marek Szymaniak.

W czasie swojej podziemnej działalności odpowiadała za walkę z okupantem m.in. poprzez akcje dywersyjne, sabotażowe, a także działania partyzanckie i zbrojne, takie jak m.in. likwidacje niemieckich zbrodniarzy czy odbijanie z ich rąk polskich zakładników. Organizacja zlikwidowana została 19 stycznia 1945 r. rozkazem gen. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek”.

– Przy czym – warto zaznaczyć – w rozkazie likwidującym Armię Krajową jest mowa o tym, aby dalszą działalność niepodległościową prowadzić również przeciwko nowemu okupantowi – podkreślił historyk.

radiomaryja.pl