Śląskie: Komunistyczny pomnik znika z centrum Czechowic-Dziedzic

Usuwanie pomnika „polsko-sowieckiego braterstwa broni” z centrum Czechowic-Dziedzic rozpoczęło się w poniedziałek. Burmistrz miasta, Marian Błachut, informował, że zostanie przeniesiony na teren przy komunalnym Przedsiębiorstwie Inżynierii Miejskiej.

Usunięcia pomnika od wielu lat domagała się część mieszkańców oraz środowiska kombatanckie.

Usunięcie reliktu z czasów PRL z przestrzeni publicznej we wrześniu 2019 r. nakazał wojewoda śląski. W uzasadnieniu decyzji powołał się na opinię historyków z Instytutu Pamięci Narodowej, których zdaniem pomnik łamie ustawę o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego. Wskazał, że dedykowanie monumentu polsko-sowieckiemu braterstwu broni oraz wdzięczności dla Armii Czerwonej, a zatem działalności sił militarnych ZSRS, przy użyciu których w 1939 r. dokonano napaści na Polskę, a następnie – po zakończeniu działań wojennych – podporządkowano Polskę wpływom sowieckim, „jest równoznaczne z upamiętnieniem wydarzeń symbolizujących komunizm”.

Zdaniem burmistrza Czechowic-Dziedzic, Mariana Błachuta, umieszczenie monumentu na terenie miejskiego przedsiębiorstwa będzie realizacją decyzji wojewody. Nie będzie tam wystawiony na widok publiczny.

Pomnik miał być usunięty jeszcze przed świętami, ale prace przesunięto, gdyż w regionie kulminację osiągnęła trzecia fala pandemii.

Przeniesieniu pomnika sprzeciwiała się grupa mieszkańców. Proponowali jego pozostawienie, ale i zmianę nazwy na Pomnik Poległym na Frontach II Wojny Światowej. W petycji, pod którą podpisało się 215 osób, zwrócili uwagę, że monument wpisał się na stałe w przestrzeń publiczną miasta i „posiada wartość artystyczną”.

„Stanowi jedyny w mieście, okazały przykład polskiej szkoły socrealizmu i monumentalizmu Xawerego Dunikowskiego, którego Stanisław Marcinów (autor pomnika) był uczniem” – wskazali.

Pomnik został wzniesiony w 1953 roku. Przedstawia dwóch idących obok siebie żołnierzy – sowieckiego, niosącego rozwiniętą flagę, oraz polskiego w mundurze sformowanej w ZSRS I Armii Wojska Polskiego.

Czechowice-Dziedzice to liczące 45 tys. mieszkańców miasto, które od południa graniczy z Bielskiem-Białą.

PAP