S. Karczewski na Łotwie: Narodowe Czytanie pomaga budować wspólnotę Polaków

Narodowe Czytanie to akcja inspirująca, potrzebna i powinna być kontynuowana; za jej sprawą budujemy wspólnotę narodową Polaków w Polsce, na Łotwie i w wielu innych krajach – podkreślił marszałek Senatu Stanisław Karczewski na spotkaniu z Polonią w Dyneburgu.

W sobotni wieczór na Uniwersytecie Dyneburskim marszałek Senatu wziął udział w akcji Narodowe Czytanie. Czytał fragmenty „Katarynki” Bolesława Prusa i spotkał się z przedstawicielami Polonii na Łotwie. Dziękował im „za zaangażowanie, trud, ale przede wszystkim za wielką serdeczną troskę o polskość oraz nauczanie w niej dzieci i młodzieży”.

„Nasze narody wiele łączy: kampania łatgalska, historia okupacji rosyjskiej, wyzwolenie i to, co dla nas charakterystyczne: umiłowanie wolności, suwerenności, umiłowanie ojczyzny. I z rozmów z państwem wynoszę wielką satysfakcję” – powiedział marszałek.

Stanisław Karczewski przypomniał, że jest na Łotwie trzeci dzień. Jak zaznaczył, w czasie swojej wizyty spotkał się m.in. z przewodniczącą łotewskiego parlamentu Inarą Murniece, z którą rozmawiał o bezpieczeństwie w regionie, a potem w jej towarzystwie odwiedził bazę wojskową w Adażi.

Zdaniem marszałka kontakty Polski i Łotwy mogą być jeszcze lepsze. Wyraził przekonanie, że gwarantem tego jest m.in. współpraca wojskowa, która zwiększa bezpieczeństwo obu krajów i całego regionu.

„My wiemy, jak bezpieczeństwo jest dla nas ważne, i zrobimy wszystko, żebyśmy mogli w spokoju i pokoju się rozwijać. Ale warunkiem tego jest bezpieczeństwo militarne – to, o które dbają nasi i wasi żołnierze oraz z wielu krajów członkowskich NATO, ale też energetyczne” – mówił Stanisław Karczewski, nazywając bezpieczeństwo „fundamentem”.

Nawiązując do akcji Narodowego Czytania, ocenił, że jest ona „niezwykle inspirująca i potrzebna” i powinna być kontynuowana.

„Tym samym budujemy wspólnotę narodową Polaków mieszkających tu, na Łotwie, mieszkających w wielu innych krajach. To wielki potencjał. Państwo jesteście wielkim skarbem i naszym, i Łotyszy, bo nas łączycie” – podkreślił marszałek Senatu.

Ambasador Polski na Łotwie Monika Michaliszyn mówiła o tym, jak ważne jest popularyzowanie czytelnictwa w języku polskim. Podkreślała, że kultywowanie polskości wymaga podtrzymywania umiejętności posługiwania się polszczyzną. Dziękowała Senatowi za wsparcie oświaty polskiej przez m.in. dofinansowanie remontów polskich placówek edukacyjnych oraz tzw. bonu pierwszaka.

„Polskość na Łotwie nie umarła” – zapewniła.

Na ósme Narodowe Czytanie para prezydencka – Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda – wybrała osiem lektur, które – jak zaznaczył prezydent – uczą nas, że w życiu powinniśmy kierować się szlachetnością i solidarnością, że nie wolno nam stracić wrażliwości na ludzką krzywdę ani zapomnieć o naszej historii. Para prezydencka po konsultacjach z literaturoznawcami wybrała tytuły, które przewijały się w propozycjach nadsyłanych przez internautów. Są to: „Dobra pani” Elizy Orzeszkowej, „Dym” Marii Konopnickiej, „Katarynka” Bolesława Prusa, „Mój ojciec wstępuje do strażaków” Bruno Schulza, „Orka” Władysława Reymonta, „Rozdziobią nas kruki, wrony…” Stefana Żeromskiego, „Sachem” Henryka Sienkiewicza i „Sawa” Henryka Rzewuskiego.

Akcja Narodowe Czytanie jest organizowana przez prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: „Trylogię” Henryka Sienkiewicza i „Lalkę” Bolesława Prusa, w 2016 roku – „Quo Vadis” Henryka Sienkiewicza, w 2017 roku lekturą było „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, a w 2018 – „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego.

Mniejszość polska na Łotwie liczy ponad 40 tys. osób. Polacy w tym kraju stanowią w dużej części rdzenną mniejszość narodową, której początki sięgają pierwszego polskiego osadnictwa w czasach króla Zygmunta Augusta. Dotyczy to szczególnie historycznych Inflant, obecnej Łatgalii. Najwięcej ludności polskiej zamieszkuje region dyneburski, a drugim pod względem liczebności skupiskiem Polaków jest Ryga. Główną organizacją zrzeszającą mniejszość polską jest Związek Polaków na Łotwie.

W ramach łotewskiego systemu publicznych szkół mniejszościowych działają cztery szkoły polskie (szkoła średnia w Rydze, gimnazjum w Dyneburgu, gimnazjum w Rzeżycy, szkoła podstawowa w Krasławiu) i jedno samodzielne przedszkole (w Dyneburgu).

PAP/RIRM