S. Kaleta: Ma zostać zapewniona jawność spraw komisji weryfikacyjnej przed sądami administracyjnymi

Cieszę się z projektowanego przepisu mającego zapewnić jawność spraw komisji weryfikacyjnej przed sądami administracyjnymi w czasie pandemii – powiedział wiceminister sprawiedliwości i przewodniczący komisji, Sebastian Kaleta. Zmianę ma wprowadzić poprawka zgłoszona do noweli procedur cywilnych i administracyjnych.

Jak przypomniał Sebastian Kaleta, od momentu wejścia w życie przepisów o możliwości niejawnego rozpatrywania spraw przez sądy administracyjne w związku z obostrzeniami epidemicznymi, wszystkie skargi na decyzje komisji weryfikacyjnej są rozstrzygane w niejawny sposób.

„Komisja do dziś nie zna nawet treści uzasadnień w sprawach takich, jak ta dotycząca Noakowskiego 16 czy Mokotowskiej 63” – powiedział wiceminister.

Podkreślił, że sąd administracyjny przeprowadził posiedzenia niejawne, mimo że w obu sprawach komisja wnioskowała o przeprowadzenie rozprawy, a nie niejawnego posiedzenia.

W połowie stycznia br. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję komisji weryfikacyjnej ds. reprywatyzacji w sprawie nieruchomości przy Noakowskiego 16. Jednym z beneficjentów reprywatyzacji tej kamienicy był mąż byłej prezydent stolicy Andrzej Waltz. Z kolei w połowie marca br. WSA uchylił decyzję komisji ws. kamienicy przy ul. Mokotowskiej 63. Połowę praw do tego budynku uzyskała jedna z głównych postaci afery reprywatyzacyjnej, Marzena K.

Sebastian Kaleta już w styczniu wskazywał, że sąd administracyjny w ostatnim czasie orzeka w sprawach reprywatyzacji na posiedzeniach niejawnych bez udziału stron.

„W związku z tym nie znamy przyczyn i uzasadnienia decyzji sądu. Dzieje się tak pomimo naszych wielokrotnych wniosków o orzekanie w tych sprawach na rozprawach. Wydawanie orzeczenia bez podania uzasadnienia w tak kluczowej sprawie za zamkniętymi drzwiami nie powinno mieć miejsca” – mówił.

„Jakkolwiek zrozumiałe jest, że sądy administracyjne w warunkach pandemicznych część spraw prostych mogą rozpatrywać niejawnie, niemniej sprawy komisji weryfikacyjnej, to sprawy o doniosłym znaczeniu społecznym, z uwagi na zainteresowanie mieszkańców Warszawy i liczne uczestnictwo w rozprawach przez pandemią organizacji lokatorskich” – wskazał Sebastian Kaleta.

Jak zaznaczył, „sama komisja weryfikacyjna działa transparentnie, jej rozprawy i decyzje są publicznie dostępne”.

„Dlatego nic nie stoi na przeszkodzie, żeby także sądy administracyjne w warunkach sanitarnych publicznie i transparentnie prowadziły rozprawy w związku ze skargami na decyzje komisji. Poprawka pozwoli, że wszyscy zainteresowani będą mogli śledzić rozprawy dzięki transmisjom w internecie, a sądy będą musiały transparentnie prezentować swoje rozstrzygnięcia i ich motywy” – powiedział Sebastian Kaleta.

Propozycja przepisu mającego zmienić sytuację pojawiła się w tym tygodniu podczas drugiego czytania projektu nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego oraz Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze zwalczaniem koronawirusa.

Spośród ośmiu zgłoszonych wówczas przez klub Prawa i Sprawiedliwości poprawek większość miała charakter redakcyjny. Jednak jedna z nich – dodana do przepisów mówiących o zasadach posiedzeń w sądach administracyjnych w czasie epidemii – ma zapewnić jawność spraw dotyczących skarg na decyzje komisji weryfikacyjnej.

Zaproponowany przepis głosi, że na wniosek komisji przeprowadzane byłyby rozprawy we wszystkich postępowaniach, w których komisja jest stroną.

„W takim przypadku mogą być obecni na sali: strony, ich przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy, prokurator oraz osoby, których udział przewodniczący uzna za niezbędny. Przebieg rozprawy podlega transmisji przy użyciu urządzeń technicznych z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku” – głosi proponowany przepis.

„Jako przewodniczący komisji popieram takie rozwiązanie i cieszę się, że ma ono szansę wejść do porządku prawnego” – powiedział Sebastian Kaleta.

W środę poprawkę pozytywnie zaopiniowała sejmowa Komisja Nadzwyczajna ds. zmian w kodyfikacjach.

„Poprawka jest bardzo ważna z uwagi na interes społeczny. (…) Z ubolewaniem przyjmujemy praktykę WSA w Warszawie, który prowadzi postępowania za zamkniętymi drzwiami” – przekonywał Kaleta podczas posiedzenia sejmowej komisji.

Jak dodawał, „niedopuszczalne jest, aby w tak ważnych sprawach lokatorzy nie wiedzieli nawet, dlaczego sąd wydał takie a nie inne rozstrzygnięcie”.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego przygotowana w resorcie sprawiedliwości odnosi się przede wszystkim do rozszerzenia elektronicznych licytacji. Ponadto – m.in. w ramach nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze zwalczaniem COVID-19 – zawiera ona zmiany dotyczące procedur cywilnych w kwestiach doręczeń oraz modyfikacje dotyczące liczebności składów orzekających poprzez możliwości orzekania w II instancji w składach jednoosobowych.

Pierwsze czytanie nowelizacji odbyło się w Sejmie w końcu lutego bieżącego roku. Jak wynika z harmonogramu prac Izby, Sejm ma głosować przyjęcie tych przepisów, w tym zgłoszonych w drugim czytaniu poprawek, już w najbliższy wtorek.

PAP