RPD: Współpraca między krajami konieczna, by wypracować nowe metody ochrony dzieci

W wielu krajach są różne podejścia, m.in. do interpretacji Konwencji o prawach dziecka, dlatego współpraca jest konieczna, by wypracować być może nowe metody ochrony dzieci indywidualnie w danym kraju – powiedział we wtorek rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak.

W środę przypada 30. rocznica uchwalenia w 1989 r. Konwencji o prawach dziecka. Wcześniej, w 1959 r., tego samego dnia Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Deklarację praw dziecka, dlatego też w 2014 r. na wniosek rzecznika praw dziecka Sejm ustanowił 20 listopada Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka.

We wtorek na Zamku Królewskim odbyło się XIII Seminarium Warszawskie poświęcone ochronie praw dzieci. Na wstępie spotkania Mikołaj Pawlak przypomniał, że „jutro mija 30 lat od uchwalenia w Nowym Jorku Konwencji o prawach dziecka”, której inicjatorem powstania jest Polska.

„W 1979 r. zręby (przyszłej) konwencji przygotowywał w Polsce prof. Tadeusz Smyczyński, którego kilka dni temu odznaczyłem Odznaką Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka” – powiedział RPD.

„Dzisiejsza debata powinna pokazać, w jakim miejscu znajdujemy się pod względem ochrony praw dziecka, my jako Polacy i jako Europejczycy oraz czy pamiętamy o tym, że prawa zawarte w Powszechnej deklaracji praw człowieka i w Konwencji o prawach dziecka dotyczą każdej osoby od chwili narodzin lub – jak w polskim ustawodawstwie – od chwili poczęcia” – przekonywał rzecznik praw dziecka.

Mikołaj Pawlak podkreślił, że jest wiele zjawisk związanych z dziećmi, które „wymagają dalszej analizy pod względem prawnym, dlatego my, tu obecni prawnicy, psychologowie, sędziowie, przedstawiciele dyplomacji, współpracujemy ze sobą”.

Zaznaczył również, że w wielu krajach są różne podejścia m.in. do interpretacji konwencji, dlatego – jak przekonywał – ta współpraca jest konieczna, by „wypracować być może nowe metody ochrony dzieci indywidualnie w danym kraju”.

Rzecznik praw dziecka wyraził też nadzieję, że obrady podczas seminarium będą owocne. Jego zdaniem konferencja, która odbywa się w przeddzień 30-lecia uchwalenia Konwencji o prawach dziecka to bardzo cenna inicjatywa.

„Na pewno wykorzystamy uzyskane tutaj efekty przy dalszej współpracy w udoskonalaniu ochrony dzieci, bo to dzieci są naszą przyszłością” – podkreślił Pawlak.

W Warszawskim Seminarium wzięli również udział m.in.: wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz, wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik, rzecznik praw dziecka Królestwa Szwecji Elisabeth Dahlin, przewodnicząca Sekcji I Europejskiego Trybunału Praw Człowieka sędzia Ksenija Turković, a także kanclerz Sekcji I ETPCZ Abel Campos oraz przedstawiciele polskiego parlamentu, środowisk naukowych, prawniczych i organizacji pozarządowych.

Konwencja nazywana jest światową konstytucją praw dziecka. Przyjęło ją Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 roku. Jest najbardziej rozpowszechnionym dokumentem dotyczącym praw człowieka. Podpisały ją wszystkie państwa na świecie, a prawie wszystkie ją ratyfikowały.

Polska podpisała i ratyfikowała ją w 1991 roku. Mimo, że była inicjatorem jej uchwalenia i zaproponowała jej pierwotny projekt, ratyfikowała ją z dwoma zastrzeżeniami.

Pierwsze dotyczyło art. 7, mówiącego, że dziecko ma prawo do poznania swojej tożsamości i biologicznej rodziny – Polska uznała prawo rodziców do zachowania w tajemnicy danych przysposobionego dziecka. Drugie zastrzeżenie dotyczyło granicy wieku, od której dopuszczalne jest powołanie do służby wojskowej i uczestnictwo w działaniach wojennych (art. 38). Polska zastrzegła, że tę kwestię rozstrzyga prawo krajowe. Zastrzeżenia zostały wycofane w 2012 roku.

Polska oprócz zastrzeżeń zgłosiła także dwie deklaracje do konwencji. Jedna z nich stanowi, że prawa do swobody myśli, sumienia i wyznania oraz wyrażania własnych poglądów przez dziecko i występowania w sprawach dotyczących dziecka w postępowaniu administracyjnym i sądowym są wykonywane z poszanowaniem władzy rodzicielskiej, zgodnie z polskimi zwyczajami i tradycjami dotyczącymi miejsca dziecka w rodzinie i poza rodziną. W drugiej deklaracji strona polska podkreśla, że poradnictwo dla rodziców oraz wychowanie w zakresie planowania rodziny powinno pozostawać w zgodzie z zasadami moralności.

PAP