Prof. Eryk Łon: Dzięki wykorzystaniu instrumentów polskiej polityki pieniężnej pokonamy zjawiska kryzysowe

Opublikowane na początku stycznia dane o poziomie wskaźnika PMI w polskim przemyśle pokazują, że w sektorze przemysłowym mamy do czynienia z fazą ożywienia. Wspomniany wskaźnik po raz kolejny przekroczył poziom 50 punktów. Ponadto zaobserwować można spadek inflacji konsumpcyjnej, która aktualnie kształtuje się nieco poniżej celu inflacyjnego. Najbardziej właściwą strategią w polskiej polityce pieniężnej jest taka, która zakłada utrzymanie obecnego poziomu stóp procentowych do końca obecnej kadencji RPP – wskazuje prof. UEP dr hab. Eryk Łon.

Warto wspierać proeksportowy charakter polskiej gospodarki

Polska polityka pieniężna powinna i jest prowadzona w sposób skuteczny. Zmierza ona do realizacji bezpośredniego celu inflacyjnego, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że instrumenty owej polityki mają wspierać rozwój społeczno-gospodarczy naszego kraju. W tym kontekście pragnę dodać, że jednym z zadań polityki monetarnej prowadzonej przez NBP powinno być wspieranie proeksportowego charakteru naszej gospodarki.

Doświadczenia wielu krajów, w tym na przykład tygrysów azjatyckich, czyli dynamicznie rozwijających się krajów Azji Południowo-Wschodniej, pokazują, że źródłem ich sukcesu była i jest nadal realizowana konsekwentnie i pomysłowo polityka proeksportowa. Interwencje walutowe realizowane przez polski bank centralny mają na celu – w moim przekonaniu – przyczynienie się do jak najbardziej korzystnych warunków walutowych, w których funkcjonują i funkcjonować będą polscy eksporterzy.

Interwencje walutowe NBP wsparciem polskiej gospodarki

Pojawiają się czasem głosy sugerujące, że NBP prowadząc interwencje walutowe, przekracza swój mandat, gdyż podstawowym celem polskiego banku centralnego powinno być utrzymanie stabilnego poziomu cen. Osobom wyrażającym takie poglądy należy jednak przypomnieć, że art. 3 ustawy o NBP mówi również, że o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP, nasz bank centralny powinien także wspierać politykę gospodarczą rządu.

Bank Izraela przeciwdziała umocnieniu izraelskiego szekla

Warto przy okazji zauważyć, że funkcjonujemy w świecie, w którym poszczególne banki centralne chcąc przyczynić się do poprawy rentowności krajowego eksportu, prowadzą interwencje walutowe. Co więcej, okazuje się, że Bank Izraela wręcz już zapowiedział, że w 2021 roku dokona zakupu 30 miliardów dolarów amerykańskich, aby przeciwdziałać umocnieniu kursu izraelskiego szekla. Gdyby interwencje walutowe na taką skalę zostały w 2021 roku przeprowadzone, oznaczałoby to wzrost kwoty tych interwencji o ponad 40 proc. w stosunku do 2020 roku, kiedy to kwota analogicznych interwencji ukształtowała się na poziomie 21 miliardów dolarów amerykańskich.

Interwencje walutowe bardzo ważnym instrumentem polityki pieniężnej NBP

Rodzi się może czasem pytanie o to, czy interwencje walutowe powinny być traktowane na równi z innymi instrumentami polityki pieniężnej, takimi jak stopy procentowe, rezerwy obowiązkowe oraz operacje otwartego rynku, czy też wspomniane interwencje stanowią instrument drugorzędny.

Osobiście uważam, że interwencje walutowe stanowią pełnowartościowy instrument polityki pieniężnej. To przecież w ,,Założeniach polityki pieniężnej” wspomniane interwencje wymieniane są obok innych instrumentów owej polityki.

Naturalnie z tego powodu, że w naszym kraju funkcjonuje kurs płynny można założyć, że interwencje walutowe przy takim właśnie systemie walutowym nie są i nie będą prawdopodobnie stosowane zbyt często. Z drugiej strony, może się zdarzyć, że poziom stóp procentowych nie będzie w ogóle zmieniany przez rok albo dłużej, a interwencje walutowe prowadzone będą na przykład kilka razy w ciągu roku. To oczywiście tylko przykład. Ma on jednak uświadomić nam wszystkim, że znaczenie interwencji walutowej może być bardzo duże.

Wypowiedzi członków władz monetarnych o kursie walutowym są czymś naturalnym

Obserwując wypowiedzi przedstawicieli organów prowadzących politykę pieniężną, można zauważyć, że czasem w takich wypowiedziach poruszane jest zagadnienie kursu walutowego. Przykładowo może się zdarzyć, że członek władz tego gremium wyrazi swoje przekonanie o tym, że taki poziom kursu walutowego jest korzystny dla krajowego eksportu. Myślę, że tego typu wypowiedzi są czymś jak najzupełniej naturalnym. Stanowić mogą one rodzaj interwencji słownej, która może wpływać i być jednym z czynników wpływających na zachowanie kursu walutowego.

Z drugiej strony, należy mieć świadomość, że czynników wpływających na zachowanie kursu walutowego jest wiele i wypowiedzi przedstawicieli banku centralnego na temat pożądanego poziomu kursu walutowego to tylko jeden z nich.

Kolejne optymistyczne dane z polskiego przemysłu

Opublikowane na początku stycznia dane o poziomie wskaźnika PMI w polskim przemyśle pokazują, że w sektorze przemysłowym mamy do czynienia z fazą ożywienia. Wspomniany wskaźnik po raz kolejny przekroczył poziom 50 punktów. Ponadto zaobserwować można spadek inflacji konsumpcyjnej, która aktualnie kształtuje się nieco poniżej celu inflacyjnego. Można powiedzieć, że od kilku miesięcy mamy do czynienia ze stabilizacją procesów inflacyjnych.

Biorąc pod uwagę wnioski płynące z najnowszej projekcji inflacji oraz PKB, można wyrazić przekonanie, że najbardziej właściwą strategią w polskiej polityce pieniężnej jest taka, która zakłada utrzymanie obecnego poziomu stóp procentowych do końca obecnej kadencji RPP. Stosunkowo niski poziom wskaźników nastrojów konsumenckich publikowanych przez GUS przemawia za tym, aby nie zaostrzać polityki pieniężnej.

Nie można wykluczyć dokonania obniżki stóp procentowych

Warto bowiem czynić wszystko, co tylko możliwe, aby dzięki łagodnej polityce stóp procentowych przyczyniać się do stopniowej poprawy nastrojów polskich konsumentów. Uważam, że najbardziej prawdopodobny jest wariant stopniowej poprawy rocznej realnej dynamiki PKB.

Gdyby jednak okazało się, że realna roczna dynamika PKB kształtuje się na niepokojąco niskim poziomie, nie wykluczam, że należałoby wówczas dokonać obniżki stóp procentowych już w I kwartale tego roku. Na razie zakładam jednak, że potrzeby takiej nie będzie i redukcja stóp procentowych nie będzie potrzebna.

Poprawa nastrojów przedsiębiorców przemysłowych w wielu krajach

Za optymistyczny fakt oceniam to, że na poziomie wyższym od 50 punktów ukształtował się wskaźnik PMI w przemyśle nie tylko w Polsce, lecz także w szeregu innych krajów, na przykład w Chinach, Niemczech, Indiach, Wielkiej Brytanii czy też we Włoszech, a w Brazylii przekroczył nawet 60 punktów. Oceniam to bardzo pozytywnie. Wynika z tego – moim zdaniem – że optymistycznie w przyszłość spoglądają menadżerowie przedsiębiorstw przemysłowych, a to przecież oni podejmują decyzję o poziomie dokonywanych nakładów inwestycyjnych oraz o poziomie zatrudnienia.

Warto zwiększać rezerwy walutowe NBP

Jednym z kluczowych zadań strategicznych, które stają przed Narodowym Bankiem Polskim, jest doprowadzenie do stopniowego wzrostu relacji rezerw walutowych do PKB. Warto będzie podjąć decyzję o wdrożeniu polityki wprowadzenia do polskich rezerw walutowych także akcji spółek. Realna perspektywa utrzymywania stóp procentowych na bardzo niskim poziomie przez najbliższe kilka lat zwiększać będzie prawdopodobnie skłonność uczestników rynków finansowych do podejmowania ryzyka, co może doprowadzić do przesuwania kapitałów w kierunku wschodzących rynków akcji.

Warto zwiększyć udział walut krajów wschodzących w rezerwach walutowych NBP

Warto będzie uwzględnić powyższe uwarunkowania przy konstruowaniu polskiej polityki zarządzania rezerwami walutowymi w najbliższych latach. Moim zdaniem możliwe jest doprowadzenie do wzrostu udziału walut krajów wschodzących w strukturze rezerw walutowych Polski, a także do tego, aby znaczną częścią akcyjnej części rezerw, kiedy już ona się pojawi, były akcje spółek z krajów wschodzących.

Dzięki wzrostowi wartości rezerw walutowych Polski NBP mógłby przekazywać większy zysk do budżetu państwa

Opowiadam się za doprowadzeniem do wzrostu relacji rezerw walutowych do PKB oraz za uwzględnieniem akcji spółek w strukturze owych rezerw między innymi dlatego, że wówczas zwiększą się szanse na to, aby zyski NBP z tytułu zarządzania rezerwami walutowymi stawały się coraz większe. Dzięki temu NBP będzie mógł przekazywać większy zysk do budżetu państwa, co będzie wspierać politykę budżetową państwa polskiego. Oczywiście przy zarządzaniu rezerwami walutowymi ważne jest uwzględnienie kryteriów płynności oraz bezpieczeństwa, ale także kryterium oczekiwanego zysku powinno mieć ważne znaczenie.

Instrumenty rynku kapitałowego mają coraz większe znaczenie w bankowości centralnej

Uważam, że w bankowości centralnej instrumenty rynku kapitałowego, w tym instrumenty rynku akcji będą miały coraz większe znaczenie. Zakładam oczywiście, że rola instrumentów standardowych będzie nadal bardzo istotna. Warto jednak zauważyć, że poszczególne banki centralne przejawiają swoje zaangażowanie na rynku obligacji korporacyjnych, który to rynek jest przecież segmentem rynku kapitałowego.

W ostatnich latach skup obligacji korporacyjnych prowadzonych był na przykład przez Bank Anglii, Bank Japonii, Bank Węgier, Europejski Bank Centralny czy też Bank Szwecji. Akcje spółek znajdują się w składzie rezerw walutowych różnych banków centralnych, na przykład Szwajcarii, Norwegii czy też Czech. To oczywiście tylko wybrane przykłady.

Polska młodzież obroni suwerenność monetarną Polski

Przyszłością naszego kraju jest młodzież. To właśnie od niej zależy to, czy w przyszłości obronimy prawo Polski do prowadzenia własnej polityki pieniężnej. Aby było to to możliwe, trzeba nasycać programy edukacyjne w szkołach, w tym już w szkołach podstawowych, różnego typu zagadnieniami wchodzącymi w skład patriotyzmu gospodarczego.

Przede wszystkim konsekwentnie należy dbać o to, aby polska młodzież miała świadomość tego, że na świecie toczy się wojna ekonomiczna, a jej elementem jest obrona rodzimej własności. Z tego punktu widzenia warto zachęcać polskich uczniów do samodzielnego studiowania takich stron internetowych, na których będą mogli znaleźć informacje na przykład o tym, że minister gospodarki i finansów Francji Bruno Le Maire mówi, iż rząd Francji jasno i ostatecznie sprzeciwia się przejęciu francuskiej sieci handlowej Carrefour przez kanadyjską grupę Couche-Tard. Sprzeciw ten motywowany jest troską o bezpieczeństwo żywnościowe Francji.

Polska młodzież wyposażona w wiedzę o tym, że ,,kapitał ma narodowość” i że władze poszczególnych krajów w sposób sprytny bronią interesów swoich podmiotów gospodarczych, będzie lepiej rozumiała potrzebę obrony tego, co polskie w sferze gospodarczej, w tym także potrzebę obrony złotego przed likwidacją.

prof. UEP dr hab. Eryk Łon