Prof. E. Łon: Rynek kapitałowy szansą rozwoju polskiej gospodarki

16 kwietnia tego roku przypadała rocznica pewnego wydarzenia. Oto właśnie tego dnia w roku 1991 doszło do pierwszej sesji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie po II wojnie światowej. W trakcie wspomnianej sesji obracano akcjami 5 spółek. Zainteresowani mogli kupować a także sprzedawać akcje takich spółek jak: Krosno, Próchnik, Kable, Tonsil i Exbud. Warto zauważyć, że były to spółki reprezentujące sektor przemysłu. Znajdowały się one wówczas jeszcze pod kontrolą kapitału polskiego. Skarb Państwa miał w nich spore udziały. Rozpoczął się proces przemian własnościowych. Duże nadzieje wiązane były z transformacją gospodarki w kierunku modelu rynkowego.

Finansowanie rozwoju

Z biegiem czasu okazało się, że proces ten jest dla wielu osób bolesny. Należy jednak podkreślić, iż samo funkcjonowanie rynku kapitałowego a w konsekwencji także giełdy warszawskiej jest swoistą szansą dla różnych podmiotów gospodarczych. Dzięki temu różne przedsiębiorstwa chcąc sfinansować swój rozwój i dokonywać różnego typu inwestycji mogą wyemitować akcje a następnie je sprzedać nabywcom. Nabywcy ci kupując akcje w zamian przekazują danemu podmiotowi gospodarczemu określony kapitał, który może służyć rozwojowi działalności przedsiębiorstwa. Spoglądając na rozwój giełdy warszawskiej z perspektywy wielu lat można powiedzieć, że były zarówno blaski, jak i też pewne cienie rozwoju polskiego rynku kapitałowego.

Z jednej strony przedsiębiorstwa mogły pozyskiwać kapitał na inwestycje i były takie osoby, które inwestując na rynku akcji po prostu zarobiły, uzyskały zyski finansowe. Natomiast oczywiście pojawiły się też osoby, które poniosły straty. Taka jest specyfika rynku akcji, że jest to rynek o stosunkowo dużej obecności ryzyka. Dlatego też warto uświadamiać potencjalnych inwestorów giełdowych, aby mieli oni świadomość tego w co chcą się angażować.

Znaczną rolę może odgrywać nadal giełda warszawska w zakresie promocji wiedzy o funkcjonowaniu rynku kapitałowego. W związku z tym pożądany jest rozwój różnych szkół giełdowych w największych miastach działających w naszym kraju. Ważne jest jednak także i to aby tego typu szkoły giełdowe powstawały w miastach nieco mniejszych. Oczywiście mam świadomość, że nie każdy jest zainteresowany inwestowaniem na rynku akcji.

Bezpieczeństwo inwestycji

Prawdopodobnie większość osób będzie chciała raczej swoje oszczędności lokować w bardziej nieco spokojny tradycyjny konserwatywny sposób. Zapewne popularność lokat bankowych nadal będzie spora. Warto jednak, aby także rynek kapitałowy się rozwijał. Należy wskazywać naszym obywatelom na to, które instytucje rynku kapitałowego znajdują się w rękach kapitału polskiego, a które w rękach kapitałów pochodzących z innych krajów. Klient ma pełne prawo do decydowania, do swobody w tym zakresie. Natomiast ważne jest to, aby jeśli ktoś chciałby swoje oszczędności powierzyć funduszowi inwestycyjnemu miał świadomość tego jaka jest struktura własnościowa towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które zarządza różnymi funduszami. Generalnie sądzę, że większość Polaków będzie skłonna lokować kapitały w obligacjach państwowych czy też obligacjach korporacyjnych emitowanych przez przedsiębiorstwa.

Tym niemniej jednak znajdują się także zapewne amatorzy samodzielnego inwestowania na rynku akcji. Chciałbym w tym momencie zwrócić uwagę na pewne walory inwestowania na giełdzie warszawskiej, które związane są z możliwością pracy nad własnym charakterem.

Selekcja informacji

Osoby, które uzyskały zyski inwestując w akcje spółek wspominają często, że musiały być bardzo konsekwentne w stosowaniu wybranej przez siebie strategii inwestycyjnej. Poza tym ponieważ wzrosty na rynku akcji rozpoczynają się w momencie gdy mało kto w nie wierzy cechą dobrego inwestora giełdowego jest m. in. to, że potrafi on podejmować decyzje wbrew opinii większości. Jest ów dobry inwestor krytyczny wobec tego co widzi w mediach, potrafi wyłowić to co najważniejsze. Dlaczego o tym wspominam ?

Czynię otóż tak dlatego, że krytyczne spojrzenie na różne informacje płynące z mediów jest bardzo ważne dla odbiorcy mediów. Takiego podejścia uczy także Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Jako osoba mająca zaszczyt być jej wykładowcą także pragnę podkreślić, iż bardzo ważne jest krytyczne spojrzenie na informacje płynące z mediów także z punktu widzenia osób, które pragną część swoich oszczędności zainwestować w akcje spółek giełdowych.

Inwestor giełdowy musi poszukać tego co najważniejsze, np. może badać samodzielnie różne związki między wskaźnikami wyceny spółek giełdowych a przyszłym zachowaniem kursu akcji. Dlatego też rozwój rynku akcji zależy od wypracowania przez osoby zarządzające własnymi finansami prywatnymi a także finansami rodzin cechami charakteru, które pozwolą gromadzić określony majątek pomagający w rozwoju rodziny, stwarzający dobre podstawy jej rozwoju. Jest to bardzo ważne z punktu widzenia rozwoju rodziny jako podstawowej komórki społecznej, jako podstawowej wspólnoty ludzkiej.

Odpowiedzialne gospodarowanie

Można więc powiedzieć, że rodzina jest swoistym gospodarstwem domowym a słowo gospodarstwo kojarzy się właśnie z gospodarowaniem. Z natury rzeczy to gospodarowanie polega także na podejmowaniu decyzji inwestycji, w tym tych dotyczących rynku akcji. Oczywiście w sposób odpowiedzialny i wyważony tzn. przy założeniu, że w akcjach inwestowana będzie tylko pewna część rodzinnych oszczędności. Niemniej jednak na podstawie tych rozważań można dojść do wniosku, iż właściwy rozwój rynku akcji może także być korzystny z punktu widzenia budowy dobrobytu polskich rodzin. Jest to bardzo ważne ogólnie dla Polski. Dlatego też potrzebne są różnego typu prace, które będą się przyczyniać do wypracowania drogi rozwoju polskiego rynku akcji. Elementem wypracowania takiego sposobu myślenia jest przede wszystkim przekonanie, iż jako Polacy mamy pełne prawo i szereg możliwości aby samodzielnie wypracować ową strategię przy udziale zarówno naukowców, jak i też co bardzo ważne praktyków rynku kapitałowego.

Wierzę, że nam się to uda. W przyszłości wspominałem o potrzebie utworzenia indeksu WIG POL obejmującego akcje spółek znajdujących się pod kontrolą kapitału polskiego. Przyznam, że wciąż podtrzymuję ten postulat. Być może jego wprowadzenie w życie będzie wymagało nieco dłuższych prac koncepcyjnych. Niemniej jednak uważam, że ten postulat jest na tyle ważny, że liczę na to, iż będzie on w końcu wdrożony w życie. Realizacja wspomnianego postulatu ułatwi podejmowanie różnych działań zmierzających do odzyskania polskiego stanu własności, szczególnie w tych branżach, w których na razie wciąż dominuje zdecydowanie kapitał zagraniczny, w tym także w sferze handlu detalicznego.

Prof. nadzw. UEP r hab. Eryk Łon, autor książki „Patriotyzm gospodarczy”