Prezydenci Ukrainy i Polski rozmawiali telefonicznie. Tematem m.in. konflikt w Donbasie

Prezydenci Polski i Ukrainy, Andrzej Duda i Wołodymyr Zełenski, rozmawiali w piątek telefonicznie. Rozmowa dotyczyła niedawnego spotkania tzw. czwórki normandzkiej ws. konfliktu w Donbasie, a także kwestii historycznych – poinformował szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski.

Szef gabinetu prezydenta RP powiedział PAP, że rozmowa odbyła się z inicjatywy strony ukraińskiej a jej głównym tematem było spotkanie przywódców państw tzw. czwórki normandzkiej: Francji, Niemiec, Ukrainy oraz Rosji.

Do szczytu w tzw. formacie normandzkim, poświęconego kwestii uregulowania konfliktu zbrojnego w Donbasie, doszło 9 grudnia w Paryżu. Było to pierwsze posiedzenie tzw. czwórki normandzkiej na najwyższym szczeblu od 2016 roku i pierwsza okazja do bezpośredniej rozmowy nowego prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Gospodarzem spotkania był prezydent Francji Emmanuel Macron, wzięła w nim udział też kanclerz Niemiec Angela Merkel. Konflikt w Donbasie trwa od wiosny 2014 roku. W rezultacie walk sił ukraińskich z prorosyjskimi separatystami zginęło ponad 13 tys. osób.

„Prezydent Duda chciał poznać opinię prezydenta Zełenskiego dotyczącą przebiegu obrad. Prezydent Ukrainy przekazał swoją ocenę rozmów i ich efektów, a także ocenę stanu bezpieczeństwa na wschodzie kraju” – powiedział Szczerski.

Rozmowa – dodał – nawiązywała też do faktu, że w 2022 roku Polska będzie przewodniczyła OBWE.

„Od 2020 roku w ramach trójki państw będziemy już kierować pracami OBWE, więc w tym kontekście istotna była wymiana opinii na temat polskich priorytetów” – wskazał szef gabinetu prezydent RP.

Dodał, że „prezydent Zełenski podziękował też za polskie wsparcie dla podtrzymania warunków niezbędnych do tego, by pokój był przywrócony, czyli przede wszystkim – integralności terytorialnej Ukrainy”. Zaznaczył, że obaj prezydenci podkreślili konieczność przestrzegania prawa międzynarodowego.

Krzysztof Szczerski poinformował, że w czasie rozmowy prezydent Duda pozytywnie odnotował fakt odblokowania przez Ukrainę ekshumacji żołnierzy Wojska Polskiego.

„Prezydenci zgodzili się, że ważne jest, by stwarzać pozytywne fakty, jeżeli chodzi o kwestie historyczne między Polską a Ukrainą. Trzeba całego szeregu pozytywnych wydarzeń, które przywrócą normalny bieg tym sprawom” – zaznaczył prezydencki minister.

Jak dodał, „należy mieć nadzieję, że odblokowanie ekshumacji będzie pierwszym korkiem w tym kierunku”.

W trakcie oficjalnej wizyty w Polsce w końcu sierpnia br. prezydent Ukrainy wyraził gotowość do odblokowania prac poszukiwawczych szczątków polskich ofiar konfliktów pogrzebanych w jego kraju. Prace te zostały zablokowane w 2017 r. po demontażu pomnika UPA w Hruszowicach na Podkarpaciu.

Na początku listopada odbyło się 28. posiedzenie Komitetu Konsultacyjnego prezydentów Polski i Ukrainy. Ze strony polskiej w rozmowach uczestniczył Szczerski, ze strony ukraińskiej – zastępca szefa biura prezydenta Ihor Żowkwa. Szczerski poinformował wówczas, że podczas spotkania Żowkwa przekazał na jego ręce zgodę ukraińskiego Ministerstwa Kultury, Sportu i Młodzieży na rozpoczęcie prac poszukiwawczych w dwóch miejscach pochówku żołnierzy Wojska Polskiego, poległych w 1939 roku pod Lwowem.

Prezydencki minister mówił ponadto, że prezydent Ukrainy ponowił zaproszenie dla prezydenta Dudy do złożenia wizyty. Według Szczerskiego, jest duże prawdopodobieństwo, iż dojdzie do niej w pierwszych miesiącach 2020 roku.

Biuro prezydenta Ukrainy poinformowało w piątek po rozmowie obu prezydentów, że „szef państwa (ukraińskiego) podziękował Andrzejowi Dudzie za aktywne stanowisko Polski na rzecz poparcia integralności i suwerenności Ukrainy”.

„Prezydent Polski zaznaczył, że jego kraj nadal będzie opowiadał się za kontynuacją nacisków sankcyjnych wobec Federacji Rosyjskiej do pełnej realizacji porozumień mińskich (w sprawie Donbasu) i odnowienia suwerenności Ukrainy” – poinformowało biuro Zełenskiego.

Prezydenci rozmawiali także o bezpieczeństwie energetycznym. Zełenski poinformował Dudę o toczących się rozmowach na temat nowego kontraktu na tranzyt rosyjskiego gazu przez ukraińskie rurociągi na Zachód.

Poruszono jednocześnie kwestię polskich pozwoleń transportowych dla ukraińskich przewoźników, podkreślając, że widoczne są w tej sprawie pozytywne efekty.

Zełenski i Duda mówili też o współpracy w ramach inicjatyw międzynarodowych i regionalnych, priorytetach integracji europejskiej i euroatlantyckiej Ukrainy oraz uzgodnili grafik działań dwustronnych w przyszłym roku – podało biuro prezydenta Ukrainy.

PAP