Kto otrzyma pokojową nagrodę Nobla?

Norweski Komitet Noblowski ogłosi dziś tegorocznego laureata Pokojowej Nagrody Nobla. Nagrodę, przyznawaną od 1901 r., w zeszłym roku otrzymał Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego. Przypominamy poniżej laureatów z ostatnich lat.

2015 – Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego, za „wkład w budowanie pluralistycznej demokracji w Tunezji po jaśminowej rewolucji z 2011 r.”. W skład Kwartetu wchodzą cztery organizacje kluczowe dla społeczeństwa obywatelskiego w Tunezji: centrala związkowa UGTT (Powszechna Tunezyjska Unia Pracy), Tunezyjska Konfederacja Przemysłu, Handlu i Rzemiosła (UTICA), Tunezyjska Liga Praw Człowieka oraz Tunezyjska Rada Adwokacka. Kwartet został utworzony latem 2013 r.;

2014 – nastoletnia Pakistanka Malala Yousafzai, nagrodzona za walkę o prawo kobiet w krajach islamskich do edukacji, oraz Indus Kailash Satyarthi, od lat 80. angażujący się w obronę praw dzieci;

2013 – Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW), której inspektorzy prowadzili w Syrii misję mającą na celu zniszczenie arsenału chemicznego w tym kraju. Organizacja została wyróżniona za „intensywne wysiłki” w celu wyeliminowania arsenałów chemicznych na świecie – oświadczył Komitet Noblowski;

2012 – Unia Europejska wyróżniona za rolę odgrywaną od 60 lat w procesie pokoju, pojednania, demokracji i praw człowieka w Europie;

2011 – prezydent Liberii Ellen Johnson-Sirleaf, działaczka z czasów wojny domowej w Liberii Leymah Gbowee oraz działaczka na rzecz demokracji, jemeńska dziennikarka Tawakkul Karman. Komitet Noblowski przyznał nagrodę za „walkę bez przemocy na rzecz bezpieczeństwa kobiet i ich prawa do pełnego udziału w procesie budowania pokoju” na świecie;

2010 – chiński dysydent Liu Xiaobo, więziony za krytykę władz państwowych ChRL. Od 2009 roku odbywa karę 11 lat więzienia za „działalność wywrotową”;

2009 – prezydent USA Barack Obama za „nadzwyczajny wkład w umocnienie dyplomacji międzynarodowej”, zwłaszcza za zaangażowanie w uwolnienie świata od broni atomowej;

2008 – były prezydent Finlandii Martti Ahtisaari wyróżniony za wysiłki mediacyjne w konfliktach międzynarodowych;

2007 – były wiceprezydent USA Al Gore i Międzyrządowy Panel do spraw Zmian Klimatu (IPCC); wyróżnienie przyznano za upowszechnianie wiedzy na temat zmian klimatycznych i stworzenie podstaw do walki z nimi;

2006 – Mohammad Junus, twórca systemu mikrokredytów z Bangladeszu i jego organizacja pomocy finansowej dla najbiedniejszych Grameen Bank;

2005 – Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) i jej szef Mohamed ElBaradei;

2004 – Wangari Maathai, kenijska działaczka ekologiczna;

2003 – Szirin Ebadi, irańska prawniczka i obrończyni praw człowieka;

2002 – Jimmy Carter, były prezydent USA, mediator w konfliktach;

2001 – ONZ i jej sekretarz generalny Kofi Annan;

2000 – Kim De Dzung, prezydent Korei Południowej;

1999 – międzynarodowa organizacja humanitarna Lekarze bez Granic;

1998 – John Hume, przywódca Socjaldemokratycznej Partii Pracy, głównego ugrupowania północnoirlandzkich katolików, i David Trimble, szef Partii Unionistów Ulsteru (UUP), głównego tamtejszego ugrupowania protestanckiego;

1997 – Kampania na rzecz Zakazu Min Przeciwpiechotnych i jej koordynatorka Jody Williams z USA;

1996 – katolicki biskup Carlos Filipe Ximenes Belo i Jose Ramos Horta, liderzy pokojowej walki o samostanowienie Timoru Wschodniego;

1995 – organizacja Pugwash, działająca na rzecz rozbrojenia nuklearnego, oraz jej twórca, brytyjski fizyk polskiego pochodzenia Joseph Rotblat;

1994 – Jaser Arafat, przywódca Organizacji Wyzwolenia Palestyny, oraz izraelscy premierzy Szimon Peres i Icchak Rabin;

1993 – Nelson Mandela, przywódca Afrykańskiego Kongresu Narodowego, i prezydent RPA Frederik Willem de Klerk;

1992 – Działaczka indiańska Rigoberta Menchu z Gwatemali;

1991 – Aung San Suu Kyi, przywódczyni opozycji birmańskiej;

1990 – Michaił Gorbaczow, prezydent ZSRR;

1989 – Dalajlama XIV (Tenzin Gyatso), religijny przywódca Tybetańczyków;

1988 – siły pokojowe ONZ;

1987 – Oscar Arias Sanchez, prezydent Kostaryki, autor planu ustanowienia pokoju w Ameryce Środkowej;

1986 – Elie Wiesel (USA), żydowski pisarz, więzień Auschwitz, promotor historycznej pamięci o Holokauście;

1985 – międzynarodowy ruch Lekarze Świata Przeciwko Wojnie Jądrowej, założony w 1980 r., pod współprzewodnictwem Jewgienija Czazowa (ZSRR) i Bernarda Lowna (USA);

1984 – Desmond Mpilo Tutu, anglikański biskup z RPA, obrońca praw tamtejszej czarnej ludności;

1983 – Lech Wałęsa, przewodniczący NSZZ „Solidarność”.

PAP/RIRM