Nowojorski Instytut Piłsudskiego czci bohaterów Powstania Warszawskiego

Prezentacją filmową, opartą na swoich zbiorach, honoruje w tym roku powstańców warszawskich Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku. Przypomina m.in. historię dziennikarza i fotografa Stefana Kopra, a także Ewy Matuszewskiej i Krystyny Wańkowicz.

Z powodu pandemii COVID-19 nowojorska placówka postanowiła w 76. rocznicą Powstania Warszawskiego dotrzeć z swym przesłaniem do Polonii online. Odnoszące się do bohaterskiego zrywu najciekawsze fragmenty zbiorów z swego archiwum przygotowała w okolicznościowym filmie.

Instytut przypomina historię Stefana Kopra, ps. „Nienaski”, dziennikarza i autora relacji oraz zdjęć z powstania, jak też snuje opowieść o jego żonie Zofii – pielęgniarce uratowanej przez Stefana z getta warszawskiego.

Film zawiera wspomnienia o młodych kobietach – Ewie Matuszewskiej, ps. „Mewa” i Krystynie Wańkowicz, ps. „Anna”, które oddały życie za Polskę. Pierwsza to córka Ignacego Matuszewskiego, założyciela Instytutu Piłsudskiego, a druga – córka pisarza Melchiora Wańkowicza. Obie bohaterki zginęły w Powstaniu Warszawskim, ratując rannych.

„Każda rocznica Powstania Warszawskiego ma ważne znaczenie dla polskiej tożsamości. Przywołujemy łączącą pokolenia Polaków pamięć o bohaterach powstania. O tych którzy przeżyli i o tych którzy zginęli” – wyjaśnia prezes nowojorskiego Instytutu dr Iwona Korga.

Jak dodaje, archiwum placówki gromadzi m.in. materiały rodzinne Zofii i Stefana Koprów, którzy walczyli w powstaniu, Zofia jako pielęgniarka, a Stefan był dziennikarzem i fotografem. Pomagał on Żydom w ramach swej działalności w Armii Krajowej. Uratował Zofię z getta warszawskiego. Po wyzwoleniu obydwoje znaleźli się w armii gen. Stanisława Maczka. Potem wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych, gdzie założyli rodzinę i mieli wiele osiągnięć zawodowych.

„W zbiorach mamy także opaskę biało-czerwoną, którą nosili powstańcy, obraz uczestnika powstania Lubomira Tomaszewskiego, przedstawiający scenę z powstania oraz niezwykle cenny obraz Aleksandra Gierymskiego, który nadpalony przetrwał powstanie i po wojnie został przekazany do Instytutu przez Halinę Leppert Pawłowicz” – zauważa dr Iwona Korga.

prezes nowojorskiego Instytutu podkreśla, że z okazji rocznicy Instytut Piłsudskiego wspomina wszystkich powstańców i ich rodziny. Stara się jednocześnie wiedzę historyczną przekazać młodemu pokoleniu, aby pamięć trwała.

Na oficjalnej stronie internetowej można zapoznać się z przygotowaną prezentacją https://www.pilsudski.org/pl/nowosci/976-rocznica-powstania-warszawskiego

PAP