MRPiPS: W ostatnich 4 latach na wsparcie gmin wiejskich przeznaczono 41,5 mld zł

W ramach świadczeń i programów prowadzonych przez MRPiPS do mieszkańców wsi w ostatnich czterech latach trafiło 41,5 mld zł – poinformował w czwartek resort rodziny. Wsparcie finansowe trafiło m.in. na realizację programów 500 plus, „Posiłek w szkole i w domu” i „Maluch plus”.

Ministerstwo rodziny w opublikowanym komunikacie wskazuje, że gmin wiejskich, czyli takich, na których terytorium nie ma miasta, jest w Polsce 1537 (na 2477 wszystkich gmin w kraju, czyli także miejskich i miejsko-wiejskich).

MRPiPS podkreśla, że w sumie dla gmin wiejskich wydatkowano z budżetu państwa w ostatnich czterech latach 41,5 mld zł, czyli nieco więcej niż co trzecią złotówkę z programów resortu i puli świadczeń rodzinnych (118 mld zł).

Duża część przekazanej kwoty trafiła na uruchomiony w kwietniu 2016 r. program „Rodzina 500 plus”. Od początku jego funkcjonowania do końca lipca tego roku na świadczenie wychowawcze gminy te otrzymały 26,5 mld zł (bez kosztów obsługi). Oznacza to, że wsparcie z 500 plus stanowiło prawie dwie trzecie (64 proc.) wszystkich wydatków dla gmin wiejskich z programów i świadczeń rodzinnych w latach 2016-2019.

Od 1 lipca wszystkie dzieci do 18 lat objęte są programem „Rodzina 500 plus”, a więc także te mieszkające na wsi. Resort zaznacza, że jeszcze do niedawna, wraz z kryterium dochodowym, ok. 59 proc. dzieci z gmin wiejskich korzystało z programu.

Innym programem finansowanym przez budżet państwa jest „Dobry start”. W zeszłym roku wsparciem z tego programu objęto po raz pierwszy ok. 4,4 mln dzieci, z tego 1,4 mln to byli młodzi mieszkańcy gmin wiejskich. W sumie w 2018 r. rodziny z tych obszarów otrzymały 427 mln zł. W tym roku – jak wskazuje resort – trafiło do nich z „Dobrego startu” już 253 mln zł (dane do 31 sierpnia). Termin składania wniosków mija z końcem listopada.

Najbardziej potrzebujące rodziny z gmin wiejskich korzystają także z różnych świadczeń rodzinnych. Według danych MRPiPS od 2016 r. do pierwszej połowy 2019 r. na świadczenia rodzinne (bez świadczeń z funduszu alimentacyjnego i kosztów obsługi) wydano w sumie ok. 37,2 mld zł, z czego rodziny mieszkające w gminach wiejskich otrzymały ok. 13,4 mld zł (ok. 36 proc. całościowego wsparcia ze świadczeń rodzinnych).

Tylko w ramach zasiłków rodzinnych uprawnionych do tej formy wsparcia było na koniec czerwca 2019 r. ok. 860 tys. dzieci z gmin wiejskich (41 proc. dzieci uprawnionych do zasiłków rodzinnych).

Wszystkie gminy, w tym także gminy wiejskie, mogą też liczyć na wsparcie finansowe państwa w zakresie dożywiania. Od 1 stycznia 2019 r. wszedł w życie program „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023. Programem objęte są nie tylko osoby starsze i niepełnosprawne, o niskich dochodach, ale także dzieci, w tym również chodzące do szkoły, wychowujące się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji.

Wsparcie finansowe gmin udzielane jest w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych. Program wspiera także finansowo organy prowadzące publiczne szkoły podstawowe w organizacji stołówek i miejsc spożywania posiłków w szkołach.

Program „Posiłek w szkole i w domu” zastąpił funkcjonujący w poprzednich latach program „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020. Celem programu było ograniczenie zjawiska niedożywiania dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich oraz osób dorosłych, w szczególności osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub niepełnosprawnych.

Według danych MRPiPS w 2018 r. z programu skorzystało 571 tys. osób z obszarów wiejskich (w 2016 r. – 746 tys.). W latach 2016-2018 w ramach programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” przekazano z budżetu państwa gminom z obszarów wiejskich ok. 628 mln zł. Wsparcie to uzupełniło wydatki na program ze środków własnych gmin z obszarów wiejskich (ok. 264 mln zł).

Ministerstwo rodziny zwraca też uwagę, że od 2018 r. zwiększony został trzykrotnie – do 450 mln zł – budżet programu „Maluch plus”, dzięki któremu rozbudowywana jest sieć żłobków i klubów dziecięcych. Z tej puli prawie 94 mln zł przeznaczonych zostało w 2019 r. na tworzenie nowych miejsc opieki dla maluchów w gminach wiejskich. Według szacunków resortu do końca roku powstanie tutaj prawie 4,9 tys. miejsc opieki (w zeszłym roku powstało 2,6 nowych miejsc opieki w gminach wiejskich), a ponad 8,3 tys. istniejących miejsc otrzyma w tym roku dofinansowanie.

W sumie w ostatnich czterech latach gminy wiejskie wzbogaciły się o około 9,4 tys. nowych miejsc opieki „Maluch plus” w żłobkach i klubach dziecięcych, a 22,3 tys. miejsc istniejących otrzymało dofinansowanie – wskazuje resort rodziny. Na ten cel w latach 2016-2019 z programu „Maluch plus” wydano w gminach wiejskich 172,8 mln zł.

MRPiPS zwraca uwagę, że w gminach wiejskich działa także wieloletni programu „Senior plus”. W jego ramach rozbudowywana jest sieć dziennych domów „Senior plus” i klubów „Senior plus”. Osoby starsze znajdują tutaj ofertę zajęć edukacyjnych, sportowych i kulturalnych. Pieniądze z programu mają także pozwolić na dofinansowanie bieżącej działalności powstałych w ramach programu placówek.

W sumie w latach 2016-2018 w gminach wiejskich powstało 214 placówek „Senior plus” na 4749 miejsc (37 proc. wszystkich nowych miejsc w kraju). Na ten cel przeznaczono z budżetu państwa 34,7 mln zł.

Resort rodziny zaznacza, że rozwój nowych placówek „Senior plus” w gminach wiejskich nie byłby możliwy bez zwiększenia (do 80 mln zł) budżetu na ten cel w 2018 r. i rozszerzenia rok wcześniej formuły programu. To wtedy wprowadzono możliwość tworzenia klubów „Senior plus”, które są uproszczoną formą placówek. Zgodnie z nowymi zasadami kluby nie potrzebują osobnych, dużych budynków, tak jak większość dziennych domów „Senior plus”. Często powstają po sąsiedzku, np. przy bibliotece.

PAP/RIRM