List biskupów na 100-lecie KUL

Jubileuszowi 100-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego jako uczelni zasłużonej w niepodległej Rzeczpospolitej, a „przez wiele lat jedynej wszechnicy katolickiej od Łaby po Władywostok” – poświęcony jest list księży biskupów, który będzie czytany w kościołach w Poniedziałek Wielkanocny.

W specjalnym liście pasterskim do wiernych biskupi przypominają dewizę KUL – Deo et Patriae, tzn. Bogu i Ojczyźnie. Jej przyjęcie – jak napisali – oznacza, że „samo nabywanie przez studentów wiedzy i umiejętności, koniecznych do podjęcia obowiązków publicznych czy zawodowych, jest niewystarczające”, a podstawowym zadaniem uczelni jest zgłębianie „wszystkich aspektów prawdy” w więzi z Bogiem, który jest „Prawdą najwyższą”.

„W ten sposób KUL wraz z całym Kościołem bierze udział, według słów św. Jana Pawła II, w zasadniczym +sporze o człowieka+, jaki ma miejsce we współczesnej kulturze. Głosząc prymat Boga, głosi zarazem godność osoby ludzkiej i autentycznej wolności” – napisali księża biskupi.

Księża biskupi podkreślają, że KUL przez 100 lat wykształcił ponad 110 tysięcy absolwentów.

„Wielu z nich przyczyniło się do budowania wolnej Polski, angażując się w działania opozycji demokratycznej w czasach PRL. Dziś działają w różnych przestrzeniach, często pełnią ważne role społeczne, zajmują odpowiedzialne i eksponowane stanowiska, współtworzą naukę i kulturę” – czytamy w liście.

Wskazują też, że KUL był „miejscem dojrzewania do świętości licznych członków tej akademickiej wspólnoty”.

„Należeli do niej i św. Jan Paweł II, i bł. bp Władysław Goral oraz inni męczennicy II wojny światowej, i wreszcie bł. ks. Jerzy Popiełuszko. Jej członkami byli również kandydaci na ołtarze – słudzy Boży: Prymas Stefan Wyszyński, rektorzy ks. Wincenty Granat i o. Jacek Woroniecki oraz założyciel Ruchu Światło-Życie ks. Franciszek Blachnicki” – napisali biskupi.

W liście przypomniane są też okoliczności powstania KUL „w odradzającej się po zaborach Polsce”. Z ideą powołania katolickiej szkoły wyższej wystąpił ks. Idzi Radziszewski, który był pierwszym rektorem uczelni. O utworzeniu KUL zdecydował Episkopat Polski podczas obrad 26 i 27 lipca 1918 r. w Warszawie. Na pierwszy rok studiów w 1918 r. przyjęto niespełna 400 studentów. Trzy lata później Naczelnik Państwa Józef Piłsudski przekazał KUL-owi budynek – dzisiejszy gmach główny uniwersytetu.

„Episkopat zaś podjął decyzję o systematycznym materialnym wspieraniu Uniwersytetu ze składek wiernych. Szybki naukowy i dydaktyczny rozwój Uczelni sprawił, że już w 1938 roku, na mocy specjalnej ustawy Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej Polskiej, KUL uzyskał pełne prawa państwowych szkół akademickich” – napisali w liście księża biskupi.

W czasie II wojny światowej uniwersytet przerwał oficjalną działalność, ale starano się prowadzić zajęcia na tajnych kompletach. Ówczesny rektor ks. Antoni Szymański, biskup lubelski i zarazem pierwszy wielki kanclerz KUL Marian Fulman oraz liczni profesorowie i około 60 studentów zostali aresztowani – część z nich rozstrzelano, część zginęła w więzieniach i obozach.

KUL podjął na nowo działalność w listopadzie 1944 r. jako pierwszy uniwersytet w powojennej Polsce. Jednak w okresie PRL – jak piszą biskupi w liście – „był zaledwie tolerowany przez władze komunistyczne, doświadczając wciąż ograniczeń, a niekiedy otwartego prześladowania”, czego szczególnym przykładem było kilkuletnie uwięzienie rektora ks. Antoniego Słomkowskiego.

„Dzięki nieugiętej postawie wspólnoty akademickiej Uczelnia zachowała jednak swoją katolicką tożsamość i wewnętrzną wolność, trwając w wierności prawdzie, wierze katolickiej i patriotyzmowi. Dlatego na KUL chętnie przybywała ideowa młodzież z całego kraju, a miejsce pracy znajdowali tu wybitni profesorowie, usuwani z innych uczelni z racji poglądów i niezłomnej postawy moralnej” – napisali biskupi.

Przypomnieli też, że przez 24 lata profesorem etyki na KUL był ks. Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II, a „wielkim przyjacielem i protektorem Uniwersytetu” stał się także ks. kard. Stefan Wyszyński, który w latach 1946-1948 jako biskup lubelski pełnił też funkcję wielkiego kanclerza KUL.

Dynamiczny rozwój KUL nastąpił po 1989 roku. Obecnie na ośmiu wydziałach tej uczelni studiuje niemal 12 tys. studentów i doktorantów, wśród których jest prawie 700 obcokrajowców z ponad 40 krajów świata.

Biskupi wyrazili wdzięczność wszystkim wiernym w kraju i za granicą, którzy „od początku istnienia Uniwersytetu hojnie wspierali go duchowo i materialnie” oraz wszystkim rektorom, profesorom, pracownikom, absolwentom KUL-u, którzy „przez lata zabiegali o dojrzały kształt naukowy i wychowawczy Uniwersytetu, o jego wierność Bożej prawdzie i najszczytniejszym tradycjom naszego narodu”.

Powtórzyli życzenia, które skierował do wspólnoty KUL-u Jan Paweł II podczas wizyty 9 czerwca 1987 r.: „Uniwersytecie, służ prawdzie! Jeśli służysz prawdzie, służysz wolności, wyzwalaniu człowieka i narodu, służysz życiu!”.

PAP/RIRM