IPN odkrył 12 tys. teczek agentów kontrwywiadu wojskowego z lat 1943-1974
Archiwiści Instytutu Pamięci Narodowej trafili na teczki personalne tajnych współpracowników kontrwywiadu wojskowego. Dokumenty pochodzą z lat 1943-1974. Obecnie dostępne są dla osób prowadzących badania naukowe oraz dziennikarzy.
Pracownicy IPN odkryli 12 tys. zmikrofilmowanych teczek personalnych tajnych agentów kontrwywiadu wojskowego. Procedura mikrofilmowania odbywała się przez osiem lat – od 4 listopada 1966 r. do 5 lutego 1974 r.. Później teczki papierowe zgodnie z instrukcjami Wojskowej Służby Wewnętrznej niszczono.
Do odkrycia nowych materiałów przez pracowników Archiwum IPN doszło jeszcze w 2016 r. W ostatnich dwóch latach archiwiści IPN poprawiali jakość tych dokumentów, które były słabo czytelne. Dopiero w ostatnich dniach zakończyły się prace nad pełnym ich opracowaniem i udostępnieniem badaczom.
Dziś Instytut Pamięci Narodowej ma upublicznić około 4 tys. opisów tych dokumentów. Teczki dotyczące tajnych współpracowników kontrwywiadu wojskowego obejmują lata 1943–1974. Pochodzą one z lat tzw. Polski Ludowej.
Archiwiści IPN poinformowali, że w każdej z teczek znajdują się dokumenty dotyczące agentów, informatorów, tajnych współpracowników, nieoficjalnych pracowników oraz tajnych lokali kontaktowych i mieszkań. Poza teczkami agentów mikrofilmy obejmują karty ewidencyjne wojskowej agentury dotyczące tych materiałów, które zostały zniszczone przed 1966 r.
Wiceszef Archiwum IPN Mariusz Kwaśniak podkreślił, że dokumenty dają niemalże kompletną wiedzę dotyczącą działalności agentury Głównego Zarządu Informacji i Wojskowej Służby Wewnętrznej. Są odkryciem dla każdego, kto interesuje się historią.
„To wyjątkowe odkrycie dla każdego, kto interesuje się historią wojskowych służb z okresu tzw. Polski Ludowej. Daje nam niemalże kompletną wiedzę dotyczącą pierwszego 30-lecia działalności agentury GZI i WSW, która do tej pory była fragmentaryczna. Do tej pory badacze sądzili, że większość dokumentów dotyczących agentury kontrwywiadu wojskowego, przede wszystkim Głównego Zarządu Informacji, zostało bezpowrotnie zniszczonych. Nikt nie przypuszczał, że zostały one zmikrofilmowane, dzięki czemu mamy teraz zbiór aż 12 tysięcy teczek personalnych tajnych współpracowników. Tylko 800 z nich mamy w formie papierowej, czyli ponad 11 tys. jest całkowicie nowych, które od 1990 roku nie widziały światła dziennego” – powiedział PAP wicedyrektor Archiwum IPN.
TV Trwam News/RIRM/PAP