Dobiegł końca VIII Międzynarodowy Kongres w WSKSiM
W Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu zakończył się VIII Międzynarodowy Kongres „Katolicy i Sztuka: szanse i zagrożenia”. W drugim dniu spotkania udział wziął prof. Piotr Gliński, wicepremier i minister kultury.
Sobotnie prelekcje tradycyjnie poprzedziła wspólna Msza św. Zaraz po niej głos zabrał ks. bp Carlos Alberto de Pinho Moreira Azevedo, który przygotował refleksję na temat: „Nowe interpretacje ikonograficzne Niepokalanego Poczęcia: sztuka i teologia duchowości”.
– W całej historii zawsze będzie towarzyszyć nam postać Niepokalanej. Ona jest obecna, aby przyjąć nasze spojrzenie i modlitwę, skargę, wspierać w słabości, podnieść z upadku, przekazać czułość i wdzięczność – wskazywał członek Papieskiej Rady Kultury.
Prelegent wyjaśniał motywy, jakimi przed wiekami kierowali się artyści, chcąc przedstawić wizerunek Matki Bożej.
– Na początku XVI wieku Niepokalana ukazywana jest jako rozpostarta między niebem a ziemią, jako myśl Boga, pełna wdzięku młoda dziewczynka z włosami opadającymi na ramiona. Jej ręce są uniesione w geście adoracji. Bóg, widząc Maryję tak piękną i czystą, wypowiada słowa Pieśni nad pieśniami. (…) Artyści dla ożywienia i uwrażliwienia idei otaczają metaforami biblijnymi Niewiastę, w której Bóg się rozmiłował i którą wybrał – mówił ks. bp Carlos Alberto de Pinho Moreira Azevedo.
Następnie prelekcję poświęconą nowej architekturze Antoniego Gaudiego wygłosił dr Jordi Bonet Armengol, który w latach 1985 – 2012 koordynował prace budowlane przy katalońskiej bazylice Sagrada Familia.
– 10 tysięcy osób odwiedza dziennie Sagrada Familia i to oni sprawiają, że te dzieła są możliwe do kontynuacji. (…) Ta nowa architektura była możliwa dzięki geniuszowi tego człowieka (red. Gaudiego), architekta, który miał ideę zbudować świątynię, a przez nią zaświadczyć o naszej wierze. (…) Jest to nowa architektura, którą światu ofiaruje przyszłość. Jest to miejsce święte przeznaczone do oddawania chwały, do śpiewu i modlitwy poprzez Eucharystię. Jest to wołanie o braterstwo i pokój. W jego budowie uczestniczą osoby z różnych narodów i zwiedzając, zostawiają ofiarę ci, którzy chcą uczestniczyć solidarnie w wierze, nadziei i miłości, zgodnie z przesłaniem Jezusa Chrystusa i poprzez modlitwę Ojcze nasz – tłumaczył dr Jordi Bonet Armengol, powołując się na idee przyświecające Gaudiemu.
O roli muzyki w liturgii i ewangelizacji mówił włoski kompozytor ks. prał. Marco Frisina. Puentując swoją prelekcję przywołał on słowa św. Matki Teresy z Kalkuty.
– Matka Teresa powiedziała przepiękne, bardzo proste – jak to było w jej stylu – zdanie: uczyńmy z naszego życia coś pięknego. Śpiew miłości i muzyka mogą bardzo pomóc w tym, abyśmy na nowo odnaleźli się jako ludzkość – akcentował ks. prał. Marco Frisina.
Odpowiedzi na pytanie, gdzie jest granica wykorzystania symboli sakralnych w sztuce próbowała udzielić dr hab. Małgorzata Wrześniak z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, prezentując swoją refleksję nad problemem irreligii.
– Irreligijny oznacza niereligijny, niesakralny, tworzony bez intencji wyrażania kultu religijnego. W obszar postaw ireeligijnych włączone są postawy ateistyczne, gnostyckie i ideologicznie pozbawione elementów mistycznych – tłumaczyła prelegentka.
Dr hab. Małgorzata Wrześniak wyliczała przykłady postaw irreligijnych we współczesnej twórczości. Jak wskazała, odpowiedzią katolików na zjawisko irreligii powinna być merytoryczna ocena wartości artystycznej dzieła.
– „Wolność artystyczna” jest jedyną linią obrony tworzących „artystów” w obszarze irreligii. (…) Jedynym sposobem odpowiedzi katolików na irreligię jest naukowa analiza, (…) jasne wykazanie ignorancji artysty czy braku wiedzy. Należy w tym wypadku wskazać, czy mamy do czynienia z dziełem sztuki, czy podejmowane działania są twórcze, nowatorskie, czy stoi za nimi jakaś treść, bo jak się okazuje najczęściej są to zabiegi mierne artystycznie, nędzne intelektualnie, obliczone jedynie na skandal, który zagwarantuje artyście, że zostanie zauważony – podkreślała prelegentka.
Następnie na pytanie, czy w przestrzeni sztuki sakralnej można i należy powracać do źródeł, odpowiedzi udzieliła prof. Agnieszka Bender z UKSW. O rejonach sztuki, na które Kościół spogląda dziś z wielką nadzieją, opowiedział dr Łukasz Murzyn z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Po wysłuchaniu sobotnich prelekcji głos zabrał gość specjalny VIII Międzynarodowego Kongresu – prof. Piotr Gliński, wicepremier i minister kultury.
– Nie mogło mnie tu nie być. Jest to obowiązek ministra, żeby być w takim miejscu, również w tym gorącym czasie. Cieszę się, że tutaj jestem – nie tylko z powodów osobistych, ale przede wszystkim jestem tutaj urzędowo jako przedstawiciel władz państwowych. Minister kultury, zgodnie ze znaczeniem słowa minister, jest sługą – sługą społeczeństwa, obywateli, wyborców – zauważył prof. Piotr Gliński.
Wicepremier wyraził uznanie wobec zaangażowania środowiska naukowego Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w służbę dobru publicznemu.
– Rozważania, debata o związkach katolicyzmu ze sztuką mieści się zdecydowanie w tym szerokim pojęciu dobra publicznego, któremu jako minister mam obowiązek służyć, mam tu być, mam obowiązek słuchać, ale także myśleć o konkluzjach z tej państwa debaty – tłumaczył prof. Piotr Gliński.
Na koniec Kongresu swoje słowa do uczestników skierował o. Zdzisław Klafka CSsR, rektor WSKSiM.
– Dziękuję wszystkim artystom, wszystkim, którzy tutaj przybyli. Przez waszą obecność, waszą solidarność daliście dowód tego, że interesuje was Niewidzialny jako miłość. Ta miłość zjednoczyła nas tutaj w jedną rodzinę – powiedział o. Zdzisław Klafka CSsR.
Jak dodał, najprawdopodobniej hasło przyszłorocznego Kongresu będzie brzmiało: „Katolicy wobec daru stworzenia”.
VIII Międzynarodowy Kongres „Katolicy i Sztuka: szanse i zagrożenia” rozpoczął się wczoraj. Inauguracyjnej Mszy św. przewodniczył ks. kard. Zenon Grocholewski, były prefekt Kongregacji Wychowania Katolickiego. W trakcie dwudniowego spotkania prelekcje wygłaszali wybitni goście z Polski i ze świata.
RIRM/TV Trwam News