81 lat temu ZSRS przeprowadził masową deportację Polaków z Kresów Wschodnich

W nocy z 21 na 22 maja 1941 r. zaczęła się czwarta deportacja Polaków z Kresów, które należały do Związku Sowieckiego. Wywózka trwała do 22 czerwca 1941 r., czyli do wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Akcja wysiedlania obywateli objęła m.in. mieszkańców: Białostocczyzny, Wileńszczyzny i Grodzieńszczyzny, a także zachodnich obwodów Ukrainy i Białorusi.

Sowieci deportowali również obywateli Republik Nadbałtyckich oraz Mołdawii. Zesłańcy trafiali do: Kraju Krasnojarskiego, Ałtajskiego, obwodu nowosybirskiego, a także Kazachstanu. Naukowcy podają, że podczas ostatniej (czwartej) deportacji samych obywateli państwa polskiego mogło być od 31 do nawet 52 tysięcy.

17 września 1941 roku, kiedy Armia Czerwona przekroczyła granice Polski, rozpoczął się terror na bardzo dużą skalę. W związku ze zmianami terytorialnymi, ustanowionymi poprzez Pakt Ribbentrop-Mołotow, Sowieci postanowili opróżnić dane tereny z ludności polskiej. [czytaj więcej]

„O wywózkach setek tysięcy Polaków zdecydowali najwyżsi przedstawiciele sowieckiej władzy na czele z Józefem Stalinem oraz Ławrentijem Berią, szefem NKWD i Wiaczesławem Mołotowem, ludowym komisarzem spraw zagranicznych ZSRS. Zarządzenia dotyczące deportacji wydano w Moskwie w grudniu 1939 roku. Na ich podstawie sporządzono instrukcje dla terenowych komórek NKWD, odpowiadających za <<oczyszczanie>> zachodnich części sowieckich republik Ukrainy i Białorusi. Deportacje były realizowane według imiennych spisów, opracowanych przez funkcjonariuszy NKWD przy współpracy miejscowych komunistów” – podaje Instytut Pamięci Narodowej (IPN).

Warto pamiętać, że władze ZSRS wywózki na Sybir mieli nie tylko za formę walki politycznej czy też „element eksterminacji polskich elit”, ale traktowali je jako możliwość wykorzystania tysięcy osób, jako darmowej siły roboczej.

IPN przypomina, że praca w syberyjskich warunkach, przy wysokim mrozie, głodzie i chorobach zabijała wielu zesłańców. Należy pamiętać, że była to „przemyślana i planowo przeprowadzana zbrodnia na polskim narodzie”.

Instytut Pamięci Narodowej/radiomaryja.pl