160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego

Równo 160 lat temu wybuchło Powstanie Styczniowe – najważniejszy i ostatni w XIX wieku zryw Polaków do wolności. Rozpoczęło się w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku. Było najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym po rozbiorach Polski.

Powstanie było skierowane przeciwko rosyjskiemu carowi. Miało charakter wojny partyzanckiej. Do walki wszystkich mieszkańców przedrozbiorowej Rzeczypospolitej wzywał manifest ogłoszony przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Była to ostatnia wspólna walka narodów I Rzeczpospolitej.

#PowstanieStyczniowe #GloriaVictis
.
W najbliższą niedzielę przypada 160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego 🇵🇱⚔️🛡
Jest to jednocześnie pierwsze powstanie narodowe, którego bohaterów znamy ze zdjęć. Możecie je znaleźć również w zasobie @NAC_GOV_PL 📸 pic.twitter.com/hARjTgC6xl

— Narodowe Archiwum Cyfrowe (@NAC_GOV_PL) January 20, 2023

Dr Robert Derewenda, dyrektor lubelskiego oddziału IPN, podkreślił, że Powstanie Styczniowe – pomimo klęski – stało się inspiracją dla następnych pokoleń w walce o niepodległość Polski.

– Na przykładzie, na wzorze powstańców styczniowych wychowane było pokolenie, które sięgnęło po niepodległość w roku 1918. Na przykładzie tego pokolenia, które budowało II Rzeczpospolitą, które walczyło o granicę II Rzeczpospolitej, wychowywane były pokolenia, które żyły w PRL-u i które zmierzały do odzyskania pełnej suwerenności Polski, którą udało się odzyskać na przełomie lat 80-tych i 90-tych. Historia to pewien proces, który trzeba widzieć w pewnej ciągłości. Dzięki temu, że Polacy walczyli w XIX wieku, utrzymywaliśmy coś, co było najważniejsze – przekonanie Polaków o tym, że należy odtworzyć państwo polskie – zaznaczył dr Robert Derewenda.  

W trakcie powstania siły polskie liczyły nawet 200 tys. osób. Doszło do ponad tysiąca starć. Do przywódców powstania należeli Marian Langiewicz i Romuald Traugutt.

Po Powstaniu Styczniowym Polaków dotknęły silne represje ze strony władz carskich. Ok. 700 osób zostało skazanych na śmierć, a na zesłanie – kilkadziesiąt tysięcy. Prowadzono aktywną rusyfikację.

RIRM