100. rocznica plebiscytu na Górnym Śląsku. IPN odsłoni wystawę w Krakowie

W sobotę 20 marca na pl. Matejki w Krakowie nastąpi premierowa odsłona wystawy „Powstania śląskie 1919-1921”. W wydarzeniu wezmą udział przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej z prezesem Jarosławem Szarkiem na czele. Inicjatywa upamiętnia 100. rocznicę plebiscytu na Górnym Śląsku.

Po I wojnie światowej na mocy traktatu wersalskiego zwycięskie mocarstwa zdecydowały, że przynależność państwowa Górnego Śląska rozstrzygnie się w formie plebiscytu. Na górnośląskim obszarze plebiscytowym rozpoczęła się kampania prowadzona przez Polskę i Niemcy. Dramatyczny przebieg konfliktu o Górny Śląsk doprowadził Polaków do trzykrotnego zrywu zbrojnego.

Wystawa „Powstania śląskie 1919-1921” została przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach, w ramach projektu wystaw elementarnych Instytutu Pamięci Narodowej. Składa się z 15 paneli, prezentujących w układzie chronologicznym najważniejsze wydarzenia z lat 1918-1922. Koniec I wojny światowej, pierwsze i drugie powstanie śląskie, plebiscyt górnośląski oraz poprzedzająca go kampania propagandowa, trzecie powstanie śląskie, a w końcu podział regionu i przejęcie części Górnego Śląska przez polską administrację – to kluczowe punkty tej opowieści.

Wykorzystano fotografie i dokumenty ze zbiorów: Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach, Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny, Muzeum 2. Korpusu w Józefowie, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Francuskiej Biblioteki Narodowej, Biblioteki Śląskiej, Biblioteki Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Grzegorza Grześkowiaka.

Uroczystość w Krakowie inauguruje tegoroczną prezentację wystaw IPN poświęconych powstaniom śląskim we wszystkich miastach wojewódzkich kraju. Ekspozycja pozostanie w Krakowie do końca kwietnia. Przygotowano ją we współpracy IPN katowickiego i krakowskiego, pod patronatem małopolskiego i śląskiego urzędów wojewódzkich.

Janusz Ślęzak/IPN/radiomaryja.pl