80. rocznica deportacji Polaków na Sybir

80 lat temu władze sowieckie przeprowadziły pierwszą z czterech masowych deportacji Polaków do północnych obwodów Rosji i na zachodnią Syberię. Szacuje się, że wywieziono około 140 tysięcy naszych rodaków. Nie wszyscy jednak przeżyli.

5 grudnia 1939 r. Rada Komisarzy Ludowych wydała decyzję o deportacji. Ta rozpoczęła się 10 lutego 1940 roku i objęła całe rodziny. Polakom dano zaledwie kilkanaście czy kilkadziesiąt minut na spakowanie się. Sowieci wywieźli na Ural profesora Stanisława Kulona wraz z rodziną.

– Krzyczą przez okno w  nocy: „Matuśka, matuśka, otwieraj, otwieraj!”. Mama się zorientowała, budzi ojca w między czasie kolbami wywalili drzwi, weszli do środka i powiedzieli ci bolszewicy, że będzie tu wojna – mówi prof. Stanisław Kulon.

Deportowani Polacy traktowani byli jak więźniowie polityczni.

– Naszym rodzicom zabierali dokumenty, czyli tożsamość osobową i te dokumenty na peronie zaczęli palić, ognisko zrobili i się śmiali – dodaje. 

Jak wspominają Polacy, deportacja na Sybir była przeprowadzona w straszliwych warunkach. W czasie transportu deportowani umierali z głodu, wyczerpania i z zimna.

– Dojechaliśmy do Kazachstanu i przez dwie doby trzymano nas zamkniętych w bydlęcych wagonach. Dostawaliśmy co drugi dzień tzw. pojok, czyli wiadro gotowanej wody i po jednej kromce chleba na jedną osobę. Dramatyczna rzecz – mówi prof. Stanisław Kulon.

Pamięć Polaków wywiezionych przez władze sowieckie na Sybir uczczono wczoraj w Lublinie.

– Powinnością naszą, członków wspólnoty narodowej, jest pamięć tamtego czasu, kultywowanie go zarówno w formie ofiary, zadośćuczynienia dla tych, którzy cierpieli, ale także przestrogi – wskazuje wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Na uroczystościach w Lublinie obecna była pani Krystyna, która wraz z rodziną była deportowana.

– Ojca zabrali, później dziadek zmarł na Syberii, później moją mamę aresztowano, dlatego że uczyła polskie dzieci – podkreśla deportowana do Kaczyr Krystyna Świrniak-Mateuszuk.

W sumie około 140 tysięcy Polaków zostało deportowanych przez władze sowieckie.

 

TV Trwam News