Kult Jana Pawła II jak kult świętych

Czymś nadzwyczajnym jest fakt, że jeszcze przed beatyfikacją Jana Pawła II
Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów opublikowała dekret dotyczący
kultu liturgicznego sprawowanego ku czci bł. Jana Pawła II, Papieża. Zawiera on
decyzję, że obowiązkowe wspomnienie liturgiczne błogosławionego Papieża Polaka
diecezja rzymska oraz diecezje polskie obchodzić będą 22 października. Jednak,
co bardzo ważne, dziękczynienie za jego beatyfikację będzie mogło być
celebrowane w całym Kościele powszechnym.

Takie upoważnienie do liturgicznego dziękczynienia za beatyfikację Jana Pawła II
w całym Kościele oznacza zrównanie naszego nowego błogosławionego w kulcie ze
świętymi. – Dekret uprzedza oczekiwanie wiernych całego świata i odchodzi od
przyjętych zasad. Zezwalając na to, aby na całym świecie w całym Kościele
powszechnym można było celebrować dziękczynienie za wyniesienie Ojca Świętego
Jana Pawła II na ołtarze, niejako zrównuje go w kulcie ze świętymi. Pozwala na
dziękczynienie w całym Kościele powszechnym, co przysługuje osobom kanonizowanym
– tłumaczy wyjątkowość tej decyzji o. Szczepan Tadeusz Praśkiewicz OCD,
konsultor watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
Czymś nadzwyczajnym jest także to, że dekret ukazał się jeszcze przed
beatyfikacją, a nie po niej, jak jest to zwykle czynione. – Ponadto na ogół nie
są publikowane te dekrety. Otrzymują je konkretne kościoły lokalne, konferencja
episkopatu czy generał zakonu lub postulator. Jego opublikowanie jeszcze raz
dowodzi, że cały Kościół jest zainteresowany sprawą, i dlatego całemu Kościołowi
są ogłaszane postanowienia dotyczące kultu – zaznacza o. Szczepan Tadeusz
Praśkiewicz. Zatem już w punkcie wyjścia spontanicznie udzielane jest
pozwolenie, jakby uprzedzające prośby poszczególnych Kościołów lokalnych.
Jednak Dekret zdaje się również szanować dotychczasową procedurę kanonizacyjną,
że kult błogosławionego w Kościele jest ograniczony do miejsc, z którymi był on
najbardziej związany, w tym przypadku chodzi oczywiście o Polskę i diecezję
rzymską. Podczas beatyfikacji 1 maja Benedykt XVI zapewne uroczyście ogłosi, że
data wspomnienia liturgicznego Ojca Świętego Jana Pawła II będzie obchodzona
każdego 22 października, w rocznicę inauguracji jego pontyfikatu. Dlaczego
właśnie ten dzień? Bardzo często liturgiczne wspomnienie danego błogosławionego
czy świętego ustalane jest na dzień śmierci, czyli jego narodzin dla nieba.
Jednak w przypadku Jana Pawła II, który odszedł do Domu Ojca 2 kwietnia – dzień
jego narodzin dla nieba zawsze będzie przypadał w Wielkim Poście, Wielkim
Tygodniu czy w Wielkanoc, a zatem w czasie, kiedy uwaga Kościoła skierowana jest
na wielkie wydarzenia z historii zbawienia. – 2 kwietnia zawsze byłby
niezauważony, gdyż przypada w Wielkim Poście czy w oktawę wielkanocną –
podkreśla ks. bp Jan Bernard Szlaga, ordynariusz pelpliński. Nie będzie to
również 16 października, dzień wyboru Jana Pawła II na Stolicę Piotrową, bo
właśnie ten termin to wspomnienie św. Jadwigi Śląskiej. Zatem, jak zauważa ks.
bp Jan Szlaga, 22 października nie koliduje z żadnym ważniejszym wydarzeniem i
wspomnieniem w kalendarzu liturgicznym.
W dzień inauguracji pontyfikatu Jan Paweł II wypowiedział słowa, które obiegły
cały świat i nadal trwają w naszych myślach: "Otwórzcie, otwórzcie na oścież
drzwi Chrystusowi! Jego zbawczej władzy otwórzcie granice państw, systemów
ekonomicznych, systemów politycznych, kierunków cywilizacyjnych. Nie lękajcie
się!". Od tego wezwania 22 października rozpoczął się wielki pontyfikat. Teraz
tego dnia będziemy obchodzić wspomnienie liturgiczne Jana Pawła II.
Według wcześniejszych informacji wikariusz Ojca Świętego dla diecezji rzymskiej,
ks. kard. Agostino Vallini zwrócił się do Benedykta XVI z prośbą o to, aby kult
Jana Pawła II miał charakter powszechny. Co oznaczałaby zgoda Benedykta XVI?
Jeżeli Papież wyrazi zgodę, Jan Paweł II zostanie ogłoszony błogosławionym, ale
jego kult będzie porównywalny z kultem świętych! Obecny dekret nie wyklucza, że
i ta prośba zostanie wzięta pod uwagę.
W praktyce Kościoła beatyfikacja jest pozwoleniem na kult lokalny
błogosławionego, ograniczony zazwyczaj do diecezji, zakonu, regionu czy państwa
jego pochodzenia, a kult powszechny należy się dopiero świętym, tj. osobom
kanonizowanym. – W konsekwencji środowiska zainteresowane kultem nowych
błogosławionych muszą się zwracać do Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny
Sakramentów, aby uzyskać pozwolenie na wpisanie ich imion do kalendarza
liturgicznego kraju, diecezji czy zakonu ich pochodzenia. Natomiast w przypadku
nowych świętych nie potrzeba występować o takie pozwolenie, przeciwnie, jest się
zobowiązanym do wpisania ich imion do własnych kalendarzy liturgicznych –
wyjaśnia o. Szczepan T. Praśkiewicz OCD. Jak podkreśla, Ojciec Święty Jan Paweł
II znany jest na całym świecie i jego kult będzie spontanicznie powszechny.
Prośba wikariusza Rzymu o pozwolenie na taki kult i zgoda, jakiej Papież
Benedykt XVI może udzielić, również uprzedziłaby oczekiwania Kościołów lokalnych
całego świata, które wówczas nie musiałyby zwracać się do Kongregacji Kultu
Bożego i Dyscypliny Sakramentów o pozwolenie na wpisanie święta bł. Jana Pawła
II do ich własnych kalendarzy liturgicznych. Już sam Dekret Kongregacji Kultu
Bożego i Dyscypliny Sakramentów wychodzi im naprzeciw, gdyż nie muszą prosić o
możliwość liturgicznego dziękczynienia za dar beatyfikacji i mogą bez
dodatkowych wymogów je celebrować.
Podczas wczorajszej konferencji w Rzymie wikariusz papieski dla diecezji
rzymskiej ks. kard. Agostino Vallini podkreślił, że wyniesienie Jana Pawła II na
ołtarze będzie "przydaniem naszemu światu duszy, której tak mu potrzeba". W
Rzymie w dniu beatyfikacji Papieża Polaka spodziewanych jest około miliona osób.

 

Małgorzata Bochenek