Homilia Benedykta XVI wygłoszona podczas Mszy św. w Bazylice La Sagrada Família w Barcelonie
Drodzy Bracia i siostry w Chrystusie
„Ten dzień jest poświęcony Panu, Bogu waszemu. Nie bądźcie smutni i nie płaczcie!” gdyż radość w Panu jest waszą ostoją”. Tymi słowami pierwszego czytania jakie właśnie usłyszeliśmy pragnę pozdrowić was wszystkich biorących udział w tej celebracji. Serdecznym pozdrowieniem obejmuję Ich Królewskie wysokości , króla i królowa Hiszpanii, którzy łaskawie chcieli być wśród nas. Wyrazy wdzięczności kieruję do kardynała Liuis Martinez Sistach, arcybiskupa Barcelony, za słowa powitania i za zaproszenie mnie do poświęcenia kościoła Sagrada Familia, wspaniałego osiągnięcia inżynierii, sztuki i wiary. Pozdrawiam także kardynała Ricardo Maria Carles Gordo, emerytowanego arcybiskupa Barcelony” innych kardynałów tu obecnych i moich braci biskupów, szczególnie biskupa pomocniczego tego kościoła lokalnego, pozdrawiam obecnych tu wielu kapłanów, diakonów, seminarzystów, zakonników i siostry zakonne, oraz wiernych świeckich, którzy biorą udział w tej uroczystej ceremonii. Pełnym szacunku pozdrowieniem obejmuję także władze krajowe, regionalne i lokalne tu obecne jak również przedstawicieli innych wspólnot chrześcijańskich, którzy wraz z nami mają udział w radości i chwale Boga.
Dzisiejszy dzień wyznacza ważny krok w długiej historii nadziei, pracy I wielkoduszności, historii jaka biegnie przez ponad sto lat. Pragnę w tym momencie wspomnieć wszystkich spośród tych,
którzy umożliwili nam dzisiaj przeżywanie tej wielkiej radości, od projektantów do wykonawców tego dzieła, architektów, robotników wszystkich, którzy w ten czy w inny sposób wnosili bezcenny wkład dla wzniesienia tej budowli. Naturalnie pamiętamy o tym, który był artystą i duszą tego projektu, o Antonio Gaudim, twórczym architekcie i praktykującym chrześcijaninie, który dzierżył płonącą pochodnię wiary do końca życia, przeżywanego w godności i prostocie. Obecne wydarzenie jest także w pewnym sensie szczytowym punktem historii Katalonii, która szczególnie od końca dziewiętnastego wieku, obfitowała w świętych i założycieli, męczenników i poetów chrześcijańskich. Oto historia świętości, artystycznej i poetyckiej twórczości zrodzonej z wiary, które zbieramy i ofiarowujemy dziś Bogu celebrując tę Eucharystię.
Radość, jaką odczuwam przewodnicząc tej ceremonii stała się jeszcze większa, gdy uświadomiłem sobie, że ta świątynia od swego początku miała szczególny związek ze św. Józefem. Nade wszystko wzruszyło mnie zaufanie Gaudiego gdy w obliczu wielu trudności pełen ufności w Bożą Opatrzność zawołał: „św. Józef ukończy ten kościół”. Zatem znaczącym jest, iż świątynia ta została poświęcona przez papieża, który nosi chrzcielne imię Józef.
Cóż takiego czynimy poświęcając świątynię? W sercu świata umieszczonym przed Bogiem i przed ludzkością, w uniżonym i radosnym akcie wiary, wznosimy potężną konstrukcję materialną, owoc natury i spektakularne osiągnięcie ludzkiej inteligencji, jaka wydała to dzieło sztuki. Wznosi się ono jako widzialny znak niewidzialnego Boga, ku któremu wznoszą się te wieże jak strzały wskazujące na absolutne światło i na Tego, który sam jest Światłem, Wysokością i Pięknem.
W tym miejscu Gaudi zapragnął połączyć tę inspirację, jaką czerpał z trzech ksiąg, jakie żywiły go jako człowieka, jako wierzącego i jako architekta: były to księga natury, księga Pisma świętego oraz księga liturgii. W ten sposób łączymy rzeczywistość świata z historią zbawienia, jak zapisane to jest w Biblii i uobecniane w liturgii. Gaudi uczynił kamienie, drzewa i życie ludzi częścią tego Kościoła tak aby całe stworzenie mogło razem chwalić Boga, ale Gaudi równocześnie przeniósł święte obrazy na zewnątrz na to miejsce gdzie wobec ludzi Tajemnica Boga objawia się w Narodzeniu, Męce, Śmierci i w Zmartwychwstaniu Chrystusa. W ten sposób Gaudi wspaniale pomógł budować naszą ludzką świadomość, zakorzenioną w świecie otwartym teraz na Boga, oświeconym I uświęconym przez Chrystusa. Dokonał tym samym jednego z najważniejszych dzieł naszych czasów: przezwyciężył podział pomiędzy świadomością ludzką a świadomością chrześcijańską, pomiędzy życiem w tym skończonym i tymczasowym świecie a byciem otwartym na życie wieczne, pomiędzy pięknem rzeczy a Bogiem jako pięknem. Antonio Gaudi uczynił to nie słowem lecz kamieniami, liniami, planami i punktami. Zaiste piękno jest jedną z największych potrzeb ludzkości, jest korzeniem, wydającym gałęzie naszego pokoju i owoce naszej nadziei. Piękno objawia także Boga ponieważ, jak On praca nad pięknem daje czyste owoce, wzywa nas do wolności i oddala od egoizmu.
Poświęcamy tę świętą przestrzeń Bogu, który objawił się i oddał w Chrystusie aby do końca stać się Bogiem z nami. Słowo objawione, człowieczeństwo Chrystusa i Jego Kościół to trzy największe wyrazy Jego objawienia i oddania się ludziom. „Niech każdy baczy jak buduje, ponieważ nikt nie może położyć innego fundamentu niż ten, który został położony, a którym jest Jezus Chrystus” mówi św. Paweł w drugim czytaniu. Pan Jezus jest kamieniem który dźwiga ciężar świata, który spaja Kościół, i który łączy w jedno wszystkie zdobycze ludzkości. W nim mamy Słowo i Bożą obecność. Od Niego Kościół otrzymuje życie, doktrynę i misję. Kościół nie istnieje sam przez się, ale jest powołany by być znakiem i narzędziem Chrystusa, posłuszny Jego władzy i wypełniający Jego polecenia. Jedyny Chrystus zakłada jedyny Kościół. On jest Skałą, na której opiera się nasza wiara. Oparci na tej wierze szukajmy razem jak ukazać światu oblicze Boga, który jest miłością i jedynym, który może odpowiedzieć na ludzkie pragnienie pełni. Jest to wielkie zadanie: ukazać wszystkim, że Bóg jest Bogiem pokoju a nie przemocy, wolności a nie przymusu, zgody a nie podziałów. W tym sensie myślę, że poświęcenie tego kościoła świętej Rodziny w epoce, kiedy człowiek chce budować swoje życie odwracając się od Boga jakby On nie miał mu już nic do powiedzenia, jest wydarzeniem o wielkim znaczeniu. Gaudi poprzez swe dzieło ukazuje nam, że Bóg jest prawdziwą miarą człowieka, że sekret autentycznej oryginalności polega, jak to często powtarzał, na powrocie do początku, którym jest Bóg. Gaudi sam otwierając się na Boga był zdolny by stworzyć w tym mieście przestrzeń piękna, wiary i nadziei, która prowadzi człowieka na spotkanie z Tym, który jest prawdą i samym pięknem. Architekt tak wyrażał swoje odczucia: „Świątynia jest jedyną godną rzeczą aby przedstawić uczucia ludu, ponieważ religia jest w człowieku rzeczą najwznioślejszą”.
Ta afirmacja Boga przynosi najwyższe uznanie I ochronę godności każdego I wszystkich ludzi. „Czyż nie wiecie, żeście świątynią Boga …Świątynia Boga jest świętą, a wy nią jesteście”. I tu odnajdujemy połączone razem prawdę i godność Boga oraz prawdę i godność człowieka. Konsekrując ołtarz tej świątyni, który Chrystusa ma za swój fundament, okazujemy światu Boga, który jest przyjacielem człowieka i zapraszamy mężczyzn i kobiety by stawali się przyjaciółmi Boga. Oto właśnie to o czym myśleliśmy w przypadku Zacheusza, o którym mówi dzisiejsza ewangelia – jeśli pozwolimy Bogu wejść w nasze serce i w nasze życie, jeśli pozwolimy Chrystusowi żyć w naszym sercu, nie pożałujemy tego: będziemy doświadczać radości udziału w prawdziwym życiu jako cel Jego nieskończonej miłości.
Inicjatywa budowy tego kościoła wyszła od Stowarzyszenia Przyjaciół św. Józefa, które zechciało poświęcić go Świętej Rodzinie z Nazaretu. Od zawsze rodzina, którą tworzyli Jezus Maryja i Józef, była uważana za szkołę miłości, modlitwy i pracy. Promotorzy tego kościoła chcieli ukazać światu miłość, pracę i służbę przeżywane przed Bogiem tak jak nimi żyła Święta Rodzina z Nazaretu. Warunki życia zmieniły się bardzo, a wraz z nimi nastąpił wielki postęp na polu technicznym, społecznym i kulturalnym. Nie możemy zadowolić się jedynie tym postępem. Zawsze powinien towarzyszyć mu postęp moralny, jak troska, ochrona i pomoc rodzinie. Ponieważ miłość hojna i nierozerwalna mężczyzny i kobiety jest skutecznym kontekstem I fundamentem ludzkiego życia od chwili jego poczęcia, narodzin, wzrostu aż do naturalnego końca. Tylko tam gdzie są miłość i wierność, rodzi się i trwa prawdziwa wolność, dlatego też Kościół opowiada się za odpowiednimi środkami ekonomicznymi i społecznymi aby kobieta znalazła w domu i w pracy swą pełną realizację, aby mężczyzna i kobieta, którzy zawrą małżeństwo i założą rodzinę byli zdecydowanie wspierani przez państwo, aby życie dzieci było bronione jako święte i nietykalne od momentu jego poczęcia, aby przyrost naturalny był uważany za coś godnego, by był ceniony i wspierany prawnie, społecznie i ustawodawczo. Dlatego też Kościół sprzeciwia się wszelkim formom negowania ludzkiego życia i popiera to wszystko, co promuje naturalny porządek na polu instytucji rodziny.
Gdy z podziwem kontempluję tę świętą przestrzeń wspaniałego piękna, które jest bardziej historią przepełnioną przez wiarę, proszę Boga aby w kraju Katalonii powstali I rozkwitli nowi świadkowie wiary I dali światu wielką posługę jaką Kościół może i musi dać ludzkości: być ikoną boskiego piękna gorejącym płomieniem miłosierdzia, drogą, na której świat uwierzy w Tego, którego posłał Bóg.
Drodzy bracia i siostry, poświęcając ten wspaniały kościół, błagam by Pan naszego życia, aby z tego ołtarza, jaki za chwilę namaścimy świętym olejem i na którym złożona zostanie Chrystusowa ofiara miłości, spłynęła rzeka łaski i miłosierdzia na miasto Barcelonę i jej lud, oraz na cały świat. Niech te życiodajne wody przepełnią tę archidiecezję jej pasterzy i wiernych wiarą i apostolską gorliwością.
[po katalońsku:]
Na zakończenie powierzam pełnej miłości opiece Matki Bożej, Najświętszej Maryi, Róży Duchownej, Matce Miłosierdzia, wszystkich tych, którzy tu wchodzą i wszystkich, którzy słowem lub czynem w ciszy i w modlitwie, sprawili, że ziszcza się ta wspaniała architektura. Niech Matka Boża przekaże swojemu Boskiemu Synowi radości i troski wszystkich, którzy w przyszłości będą nawiedzać to święte miejsce, aby tu gdzie Kościół modli się poświęcając religijną budowlę, biedni mogli odnaleźć miłosierdzie, zniewoleni prawdziwą wolność a wszyscy ludzie przyjąć godność dzieci Bożych. Amen
Tłumaczenie Radio Maryja