Ewangelia

I niedziela Wielkiego Postu

„Jezus pełen Ducha Świętego, powrócił znad Jordanu i czterdzieści dni przebywał w Duchu na pustyni, gdzie był kuszony przez diabła. Nic w owe dni nie jadł, a po ich upływie odczuł głód. Rzekł Mu wtedy diabeł: Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz temu kamieniowi, żeby się stał chlebem. Odpowiedział mu Jezus: Napisane jest: Nie samym chlebem żyje człowiek. Wówczas wyprowadził Go w górę, pokazał Mu w jednej chwili wszystkie królestwa świata i rzekł diabeł do Niego: Tobie dam potęgę i wspaniałość tego wszystkiego, bo mnie są poddane i mogę je odstąpić, komu chcę. Jeśli więc upadniesz i oddasz mi pokłon, wszystko będzie Twoje. Lecz Jezus mu odrzekł: Napisane jest: Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz. Zaprowadził Go też do Jerozolimy, postawił na narożniku świątyni i rzekł do Niego: Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się stąd w dół! Jest bowiem napisane: Aniołom swoim rozkaże o Tobie, żeby Cię strzegli, i na rękach nosić Cię będą, byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień. Lecz Jezus mu odparł: Powiedziano: Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego. Gdy diabeł dokończył całego kuszenia, odstąpił od Niego aż do czasu.”

Łk 4,1-13

Moc słowa

W pierwszą niedzielę Wielkiego Postu tradycyjnie czytana jest Ewangelia o kuszeniu Pana Jezusa na pustyni przez szatana. Pustynia lokuje się niejako po drugiej stronie rzeczywistości rajskiego ogrodu. Staje się symbolem rzeczywistości, w której zapanował grzech. Jest znakiem ludzkiej bezradności. W raju człowiek był panem stworzenia (por. Rdz 2, 15nn) – na pustyni podstawowym doświadczeniem są pustka i niemoc. Aby dostrzec teologiczny sens pustyni, warto też sięgnąć po inny obraz biblijny. Księga Kapłańska zawiera przepisy Prawa dotyczące Dnia Przebłagania. „Aaron położy obie ręce na głowę żywego kozła, wyzna nad nim wszystkie winy Izraelitów, wszystkie ich przestępstwa dotyczące wszelkich ich grzechów, włoży je na głowę kozła i każe człowiekowi do tego przeznaczonemu wypędzić go na pustynię. W ten sposób kozioł zabierze z sobą wszystkie ich winy do ziemi bezpłodnej” (Kpł 16, 20-22). Jezus zatem idzie do miejsca, gdzie mieszkają demony, poddaje się ich działaniu (opis kuszenia), wchodzi w przestrzeń grzechu. Można doszukiwać się pewnych analogii ze zwyczajem Prawa – Chrystus, poddając się kuszeniu (wychodząc z niego zwycięsko), bierze na siebie grzechy ludu. Staje się ofiarą przebłagalną. W tym sensie czterdziestodniowy pobyt na pustyni jest zapowiedzią męki i śmierci krzyżowej. Znakiem nowego czasu. Pisze zresztą o tym wprost św. Łukasz Ewangelista: „Gdy diabeł dokończył całego kuszenia, odstąpił od Niego aż do czasu” (Łk 4, 13).

Warto zwrócić uwagę na to, że Jezus, broniąc się przed wyrafinowanymi pokusami, które podsuwa mu demon, posługuje się Słowem Bożym. Ono staje się Jego orężem. Nie dywagacje filozoficzne o naturze dobra i zła, ale moc Boża w nich zawarta i posłuszeństwo Bogu są źródłem mocy – i w konsekwencji przyczyniają się do zwycięstwa Jezusa. Kiedy umiera na krzyżu, ostatnimi słowami, które wypowiada, jest fragment psalmu: „Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego” (Ps 31, 6).

Jest to wyraźna wskazówka dla nas. Doświadczając pokus, pozwalamy się wciągać w dialogi, jałowe dysputy. Nieświadomie dajemy się przez to sprowadzić na tory tylko ludzkiej mądrości – tu z szatanem nie mamy szans, ponieważ jest on czystą inteligencją, przewyższającą nasz rozum. Dlatego przegrywamy. Obroną przed nim jest przyjęcie Słowa Bożego, zaufanie obietnicy. Wobec mocy Boga zły duch jest bezradny. Szczególnie dziś warto o tym pamiętać.

ks. Paweł Siedlanowski