„Bez wartości nie będzie kultury” – Ligawki 2012 w Ciechanowcu

W pierwszą niedziele grudnia i Adwentu w Ciechanowcu miało miejsce podsumowanie XXXII Konkursu Gry na Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego – Ligawki 2012.

Jak przypomniała dyrektor Muzeum Rolnictwa im. Ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, tradycja gry na instrumentach pasterskich, zwanych ligawkami na pograniczu Podlasia i Mazowsza związana jest kulturowo z okresem Adwentu. Na długich drewnianych trąbach, których dźwięk niesie się na kilka kilometrów nawoływano się bowiem na Mszę Świętą zwaną Roratami, a  zwyczaj ten trwał od prawie 200 lat.

Jest on obecnie kultywowany miedzy innymi w okolicach Ciechanowca. Ligawka podlaska towarzyszy modlitwie i zadumie adwentowej. Jej dźwięk słyszalny jest podczas Adwentu i przed Pasterką w wielu miejscowościach.

Dyrektor Muzeum Dorota Łapiak przypomniała także, iż wskrzesicielem tradycji adwentowego grania był twórca i wieloletni dyrektor tej placówki Kazimierz Uszyński. On to bowiem odnalazł na strychu jednego z zabudowań starą ligawkę. Zainspirowała go ona do zorganizowania w 1974 roku pierwszego konkursu gry na tym instrumencie. Zgłosiło się na niego wówczas trzech wykonawców. Pragnął on jednak dalej go rozwijać. W czasach komunizmu nie było to jednak łatwe, w związku z odniesieniem tych zwyczajów do wartości chrześcijańskich i okresu liturgicznego w Kościele.

Z czasem konkurs rozwijał się coraz bardziej. Powiększono go o kategorie także trombitów i bazunów oraz innych instrumentów pasterskich. Zapraszano również zespoły ludowe. Obecność muzyków z różnych krajów sprawiła, że stał się on imprezą światową, dokumentującą  związki muzyki ludowej z tradycją chrześcijańską.

W tegorocznym konkursie uczestniczyło ogółem 163 uczestników, występujących w kategoriach: ligawek, trombitów, bazunów, rogów pasterskich i innych instrumentów pasterskich, reprezentujących: Litwę, Białoruś, Ukrainę, Słowację i różne regiony Polski m.in.  Pomorze, Kaszuby, Podlasie, Mazowsze, Wielkopolska, Lubelszczyzna, oraz Beskid Śląski, Beskid Sądecki i Pieniny.

W  kościele pw. Trójcy Świętej w Ciechanowcu  biskup drohiczyński Antoni Dydycz  celebrował Eucharystię, w której wzięli udział uczestnicy konkursu.  W darze przekazali mu oni, własnoręcznie wykonaną rzeźbę, przedstawiającą jego patrona św. Antoniego.

W wygłoszonej homilii ksiądz biskup powiedział, że tak jak prawda i miłość, tak też  piękno prowadzi do Boga. Mówił, że cywilizacja chrześcijańska daje o sobie znać także przez serca, umysły i wolę. To dzięki cywilizacji chrześcijańskiej – kontynuował – mamy wiele pieśni, cudowne melodie, a to święto gry na ligawkach ma swoje korzenie w chrześcijańskiej cywilizacji.

Chociaż na Podlasiu parę wieków temu pojawiła się ta tradycja, to  w innych regionach może były też  instrumentu teraz odkrywane.  Przesłanki  zaś gania na nich były podobne – aby nie stracić wrażliwości na dobro, oraz nadziei, że ten, który przyjdzie, przyniesie prawdę, do której można zawsze się odwoływać.

Pieśń, mówił ks. bp Dydycz, przynależy również do cywilizacji chrześcijańskiej, a melodia jest w nią wkomponowana i dlatego, tego rodzaju inicjatywy muzyczne zasługują na uwagę.

-„Zawsze bowiem pojawia się coś nowego, co świadczy o stałym rozwoju, dzięki któremu kultura może wzrastać. Bo kultura, to nic innego, jak wysiłek  człowieka,  który w czasie, stara się w życie wprowadzić wartości.” – powiedział ks. biskup.

Kultura to, konkludował Pasterz Kościoła drohiczyńskiego: wysiłek, czas i wartości. Jeżeli zaś, któregoś z tych elementów brakuje – trudno mówić o kulturze. Bez wartości bowiem nigdy nie będzie kultury.

Po Eucharystii w Muzeum Rolnictwa ogłoszono  wyniki pracy konkursowego jury, złożonego z muzykologów i etnografów, które dzień wcześniej przesłuchało uczestników. Wręczono dyplomy  oraz odbył się koncert laureatów.

Tegoroczne ligawki zakończył zaś  występ zespołu folkowego „Chudoba” z Wrocławia. W scenerii zabytkowego drewnianego kościoła, przeniesionego i odrestaurowanego na terenie muzealnym, zaprezentował on pieśni różnych kultur i narodów.

Organizatorem imprezy było Muzeum Rolnictwa im. Ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, którego dyrektor wyraziła podziękowanie za owocna współpracę w tym dziele  pracownikom  Starostwa Wysokomazowieckiemu, ks. kan. Tadeuszowi Kryńskiemu wraz z wikariuszami z parafii pw.. Trójcy Świętej w Ciechanowcu oraz Marszałkowi Województwa Podlaskiego i licznym sponsorom.

Patronem duchowym tych konkursów od wielu  lat jest Biskup Drohiczyński. Patronatem obejmuje je też Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Wojewoda Podlaski.

RIRM/ks. Artur Płachno