UOKiK: W 2020 r. 36 postępowań wyjaśniających ws. nieuczciwych praktyk w handlu żywnością

W 2020 r. do UOKiK wpłynęły 54 zawiadomienia ws. nieuczciwych praktyk wykorzystujących przewagę kontraktową. W 36 przypadkach wszczęto postępowanie wyjaśniające, z czego na cztery podmioty nałożono kary pieniężne – poinformował dyr. oddziału UOKiK w Bydgoszczy Piotr Adamczewski.

Delegatura UOKiK w Bydgoszczy prowadzi wszystkie sprawy z zakresu przewagi kontraktowej.

Jak mówił dyrektor podczas wideokonferencji „Nieuczciwe praktyki handlowe – implementacja dyrektywy 2019/633 i egzekwowanie przepisów”, od czasu obowiązywania ustawy, tj. od 2017, do Urzędu zgłoszono ok. 190 zawiadomień. Postępowanie wszczęto w ok. 90 przypadkach.

Piotr Adamczewski dodał, że bardzo często informacje zgłaszane są anonimowo. Stale widoczny jest „efekt strachu”. 2/3 zgłoszeń dotyczyło relacji rolników z przetwórcami – głównie zbyt długich okresów zapłaty oraz przekraczania ich terminów.

Na niektóre podmioty trzeba było nałożyć kary. Maksymalna kara wynosi 3 proc. rocznego obrotu firmy.

Dyrektor oddziału UOKiK w Bydgoszczy przypomniał, że w 2019 r. Urząd podjął decyzje ws.firm: Cykoria, Sud Zucker, Dohler, Real, Rauch, T.B. Fruit. W ubiegłym decyzje dotyczyły takich firm, jak JMP-Biedronka i Appol. Wszczęto natomiast postępowania ws. nieuczciwych praktyk stosowanych przez spółki: EuroCash, AgriPlus i Agrifirm, Pfeifer und Langen, SCA (Intermarche).

Odnosząc się do planów na 2021 r., Adamczewski poinformował, że UOKiK zajmie się dokończeniem kwestii dotyczących rabatów. Zaznaczył, że w ubiegłym roku Urząd sprawdził firmy zajmujące się handlem produktami rolno-spożywczymi pod kątem stosowania rabatów.

„Okazuje się, że problem jest bardzo duży, tych rabatów jest wiele, niektóre sieci stosują ich nawet kilkadziesiąt. Często one mogą budzić wątpliwości związane z uczciwością” – powiedział szef bydgoskiego oddziału UOKiK.

W II półroczu br. UOKiK ma zamiar zająć się problemem opłat marketingowych stosowanych przez sieci handlowe – poinformował Adamczewski. Urząd będzie też „trzymał rękę na pulsie”, jeśli chodzi o przetwórstwo spożywcze – chodzi m.in. o postępowania dotyczące ograniczenia tuczu kontraktowego, ograniczenia w sprzedaży nasion. Badane będą też ograniczenia związane z interpretacją tzw. siły wyższej.

Zastępca dyrektora bydgoskiego oddziału UOKiK Jacek Marczak zwrócił uwagę, że przepisy ustawy o stosowaniu nieuczciwych praktyk zmieniały się. W pracach rządowych znajduje się nowa ustawa, choć o tej samej nazwie, implementująca unijną dyrektywę w tym zakresie.

W stosunku do obecnie obowiązującej ustawy tzw. czarna lista niedozwolonych praktyk zostanie rozszerzona. Większość dotychczasowych przepisów jednak nadal będzie obowiązywała. Zmiany dotyczą np. wydawania decyzji tymczasowej. UOKiK będzie ją wydawał w sytuacji, gdy w trakcie postępowania pojawi się zagrożenie dla interesu np. dostawców. Kolejne zmiany dotyczą dobrowolnego poddania się karze; w takich wypadkach będzie ona mogła być obniżona do 50 proc. w zamian za deklarację, że przedsiębiorca nie będzie wnosił odwołania do sądu.

W projektowanej ustawie przewiduje się ponadto wydanie przez prezesa UOKiK „istotnego poglądu w sprawie”. Taki pogląd będzie wydawany dla sądu w sprawach cywilnych dot. sporu między podmiotami ws. przewagi kontraktowej. Prezes UOKiK będzie mógł przedstawić stanowisko, czy taka praktyka może być postrzegana jako nieuczciwa, „co, jak pokazuje doświadczenie, może być wydatną pomocą dla sądu” – tłumaczył Marczak.

Główny specjalista z Departamentu Przetwórstwa i Rynków Rolnych ministerstwa rolnictwa Małgorzata Malesa poinformowała, że termin konsultacji społecznej projektu nowej ustawy dot. wykorzystywania przewagi kontraktowej minął 5 marca br. Zgłoszono wiele uwag, niektóre przepisy zostaną dookreślone. Natomiast nie ma możliwości by zmienić „progi” lub definicję produktów – to regulują unijne przepisy. Nie można ponadto przenieść praktyk zakazanych do tzw. praktyk „szarych” (których stosowanie jest możliwe, jeżeli zostaną one określone w umowie). Ponadto nie będzie wyłączenia z przepisów nowej ustawy członków spółdzielni. Termin zapłaty za towar ma wynosić maksymalnie 30 dni – wyliczała Malesa.

PAP