UODO: Respondenci spisu powszechnego mają wątpliwości dot. pozyskiwania nr PESEL

Osoby wykonujące obowiązek tzw. samospisu internetowego w ramach trwającego narodowego spisu powszechnego mają wątpliwości dot. podstawy prawnej pozyskiwania przez GUS numeru PESEL, dlatego UODO wystąpił do GUS w tej sprawie – podał UODO w dzisiejszym komunikacie.

Jak poinformował Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO), zgłaszane są do niego wątpliwości dotyczące procesu pozyskiwania danych w ramach trwającego narodowego spisu powszechnego i mieszkań, a dokładnie podstawy prawnej pozyskiwania przez Główny Urząd Statystyczne (GUS) numeru PESEL od osób wykonujących obowiązek tzw. samospisu internetowego.

W związku z tym organ nadzorczy zwrócił się do prezesa GUS, aby GUS jako administrator danych osobowych, zapewnił respondentom przejrzystość dedykowanego spisowi internetowemu formularza w zakresie wskazania podstaw prawnych przetwarzania danych osobowych.

Według komunikatu UODO prezes GUS w odpowiedzi na wystąpienie wskazał, że w celu zapewnienia większej przejrzystości dotyczącej podstaw prawnych przetwarzania danych osobowych, w tym numerów PESEL, w klauzulach informacyjnych zostały uzupełnione zapisy określające podstawy prawne przetwarzania danych osobowych.

W komunikacie podkreślono, że UODO nie kwestionuje istnienia podstaw prawnych do pozyskiwania danych osobowych, w tym numeru PESEL przez GUS w celu prowadzenia spisu powszechnego ludności – o ile następuje to dla realizacji obowiązków wyznaczonych przepisami prawa i w granicach obowiązujących przepisów. Chodzi natomiast o to, że konstrukcja przepisów prawa stanowiących podstawę do gromadzenia tych danych, może budzić wątpliwości respondentów dokonujących samospisu.

Jak wskazano, zgodnie z ustawą o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. zakres informacji zbieranych w ramach spisu powszechnego określa jeden z załączników do ustawy, w którym jednak nie wymieniono numeru PESEL. Z kolei – zauważa UODO – ustawa o statystyce publicznej określa tę daną osobową jako konieczną do realizacji celu statystycznego.

Zdaniem UODO tak przyjęta konstrukcja przepisów prowadzi do tworzenia interpretacji prawnych podważających podstawę prawną do pozyskiwania numerów PESEL przez GUS, co powinno być przedmiotem analizy przy pracach nad przyszłymi regulacjami spisowymi pod kątem realizacji przejrzystości budowanych rozwiązań prawnych.

Organ nadzorczy podkreślił także w komunikacie, że ważne jest, aby przy „pracach spisowych” działać z poszanowaniem zasad wynikających z ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO), a więc dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą. Zacytował motyw 39 ogólnego rozporządzenia, który głosi, że „Zasada przejrzystości wymaga, by wszelkie informacje i wszelkie komunikaty związane z przetwarzaniem tych danych osobowych były łatwo dostępne i zrozumiałe oraz sformułowane jasnym i prostym językiem”.

PAP