Sejm zajmie się projektami ws. reprywatyzacji w stolicy

Rządowy projekt o komisji weryfikacyjnej ds. reprywatyzacji w stolicy oraz projekt ustawy reprywatyzacyjnej autorstwa PO znalazły się w harmonogramie rozpoczynającego się dziś posiedzenia Sejmu. Posłowie mają zająć się tymi projektami w piątek.

Projekt ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Rząd przyjął ten projekt w ubiegły czwartek.

W projekcie zapisano, że powołana ustawą komisja weryfikacyjna ma być „organem administracji publicznej stojącym na straży interesu publicznego”.

– Chodzi o przywrócenie ochrony interesu społecznego i prywatnego przez usunięcie rażących naruszeń prawa. Jest to odpowiedź na oczekiwanie społeczne, że państwo zdecydowanie zareaguje na patologię, jaka narastała przez lata przy reprywatyzacji warszawskiej” – podawało w czwartek Centrum Informacyjne Rządu.

Zgodnie z projektem komisja, na wstępnym etapie działająca podobnie do prokuratury, po przeprowadzeniu czynności sprawdzających będzie wydawała postanowienie o wszczęciu postępowania rozpoznawczego w przypadku uprawdopodobnienia, że decyzja reprywatyzacyjna została wydana z naruszeniem prawa. Później prowadzi co do zasady jawną rozprawę – ze względu na bezpieczeństwo państwa, ochronę informacji niejawnych lub „zagrożenie spokoju i porządku publicznego” rozprawę komisja może utajnić.

Decyzje i postanowienia komisja wydaje po jawnym głosowaniu, zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej 5 członków komisji – w tym jej przewodniczącego. W wypadku rozkładu głosów po równo, decydował będzie głos przewodniczącego.

W skład komisji ds. reprywatyzacji wejdzie przewodniczący – wiceminister sprawiedliwości lub spraw wewnętrznych i administracji, powoływany i odwoływany przez premiera na wniosek ministra sprawiedliwości, złożony w porozumieniu z MSWiA, oraz 8 członków (prawników o nieposzlakowanej opinii) powoływanych i odwoływanych przez Sejm.

– Członkiem komisji będzie mógł być poseł, ale także osoba spoza parlamentu wskazana przez klub parlamentarny według parytetu. Parytet będzie podobny do parytetu w komisji śledczej ds. Amber Gold, to znaczy wiceminister będzie przewodniczącym komisji, czterech członków będzie miała koalicja rządząca i po jednym z członków dla każdego innego klubu parlamentarnego – wyjaśniał w zeszłym tygodniu wiceminister sprawiedliwości Patryk Jaki.

Przy komisji będzie funkcjonować 9-osobowa Społeczna Rada – organ opiniodawczo-doradczy. Członków Rady powoła MS w porozumieniu z MSWiA, spośród członków organizacji pozarządowych prowadzących działalność pożytku publicznego, a także stowarzyszeń, których statutowym celem jest w szczególności działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, zwiększanie świadomości prawnej społeczeństwa oraz kształtowanie kompetencji obywatelskich – zapisano w projekcie.

Komisja po postępowaniu rozpoznawczym będzie mogła np. utrzymać w mocy decyzję reprywatyzacyjną (uznać słuszność zwrotu nieruchomości), uchylić decyzję reprywatyzacyjną i podjąć decyzję merytoryczną, która pozwoli odebrać bezprawnie pozyskaną nieruchomość – podano.

Komisja będzie mogła też uchylić decyzję reprywatyzacyjną i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi, który ją wydał, wraz z wiążącymi wskazaniami co do dalszego postępowania albo stwierdzić wydanie decyzji reprywatyzacyjnej z naruszeniem prawa, jeśli wywołała nieodwracalne skutki prawne. W takiej sytuacji komisja będzie mogła nałożyć na osobę, która skorzystała na wydaniu decyzji reprywatyzacyjnej, obowiązek zwrotu nienależnego świadczenia w wysokości odpowiadającej wartości bezprawnie przejętej nieruchomości.

Drugi z projektów mających mieć w piątek pierwsze czytanie w Sejmie został złożony przez posłów PO na początku września. Chodzi o propozycję ustawy „o uregulowaniu praw do nieruchomości na terenie miasta stołecznego Warszawy”.

– To jest projekt, który w sposób całościowy, kompleksowy i ostateczny rozwiąże problem reprywatyzacji w Warszawie, gruntów, nieruchomości warszawskich – mówił wtedy szef klubu PO Sławomir Neumann.

Liczący 37 artykułów projekt dotyczy kompleksowego uregulowania praw do nieruchomości na terenie Warszawy, zasad i zakresu ustanowienia użytkowania wieczystego nieruchomości, wypłaty odszkodowań i rekompensat oraz uporządkowania wszelkich innych roszczeń byłych właścicieli nieruchomości warszawskich, którzy na mocy tzw. dekretu Bieruta zostali pozbawieni prawa własności nieruchomości, lub ich spadkobierców.

– Ustawę uchwala się, ponadto, celem poszanowania uwarunkowań historycznych oraz nieodwracalnych skutków, związanych z powojenną odbudową stolicy oraz wieloletnim dysponowaniem faktycznym i prawnym nieruchomościami warszawskimi przez miasto stołeczne Warszawa, a także celem umożliwienia racjonalnego gospodarowania nieruchomościami warszawskimi” – wskazano w preambule projektu.

Założeniem projektu PO jest ustalenie rocznego terminu na „ujawnienie się wszystkich roszczeń jeszcze nie zgłoszonych”. Projekt nie przewiduje zwrotu kamienic z lokatorami. Odszkodowanie ma być ustalane według faktycznej wartości danej nieruchomości z 1945 r.

– Jeżeli nie było kamienicy w 1945 r., to odszkodowanie dotyczyć będzie tylko wartości gruntu, jak on faktycznie wyglądał – wskazywali autorzy propozycji.

Pierwsze czytanie obu projektów zaplanowano na piątkowe popołudnie w ramach łącznej dyskusji.

 

PAP/RIRM