Hrabia Władysław Zamoyski – człowiek, który uratował tatrzański ekosystem

Kontynuator wielkiej tradycji zasłużonego rodu, działacz, dzięki któremu zawdzięczamy zarówno ocalenie unikalnego tatrzańskiego ekosystemu jak i obecny kształt części południowej granicy Polski. Dziś mija 168. rocznica urodzin hrabiego Władysława Zamoyskiego, człowieka, który zauważył i uratował wyjątkowość polskich Tatr.

Hrabia Władysław Zamoyski urodził się 18 listopada 1853 roku. Pochodził z bardzo zasłużonej magnackiej rodziny – był potomkiem Jana Zamoyskiego i synem gen. Władysława Zamoyskiego – powstańca listopadowego i działacza emigracyjnego.

W roku 1881 objął dobra kórnickie po swoim zmarłym wuju Janie Działyńskim. Stał się jednym z bardziej znanych polskich działaczy w Wielkopolsce.

Tam też dotknęły go represję ze strony bismarkowskiego reżimu. W skutek nich musiał opuścić Wielkopolskę. Przeniósł się wówczas do Galicji. To z tym regionem wiążą się jego najbardziej znane dokonania, dzięki którym zapisał się na kartach polskiej historii.

W 1889 r. stanął do licytacji o tatrzańskie lasy, którym wówczas groziło wykupienie przez wielkich przedsiębiorców, którzy chcieli przeznaczyć je na wyrąb. Nabył wtedy  znaczną część obecnych polskich Tatr. Toczył także spór z Węgrami o przynależność obszarów tatrzańskich. Dzięki wsparciu historyka uniwersytetu Lwowskiego Oswalda Balzera udało mu się w sądzie międzynarodowym w Grazu (Austria) uzyskać korzystne dla Polski orzeczenie, dzięki któremu uznano, że okolice m.in. Morskiego Oka przynależeć powinny do ziem polskich. Miało to miejsce jeszcze w 1902 r. i wpłynęło na kształt polskich granic po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Granica tatrzańska pozostaje niezmieniona do dziś.

Nieoceniony jest także jego wpływ na rozwój turystycznej potęgi Zakopanego – dzięki niemu nie tylko ocalał ekosystem polskich Tatr, co w końcu doprowadziło do utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego, ale także powstała linia kolejowa oraz szosa prowadząca do stolicy polskich Tatr.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, hrabia Władysław Zamoyski mógł powrócić do Wielkopolski. Tam też stworzył Fundację Zakłady Kórnickie, która obejmowała zarówno dobra wielkopolskie (okolice Kórnika), jak i zakopiańskie. Fundację tę przekazał narodowi polskiemu. Pośmiertnie w 1933 r. został uhonorowany przez prezydenta Ignacego Mościckiego Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.

radiomaryja.pl