GIP: Coraz więcej sklepów obchodzi przepisy ws. ograniczenia handlu w niedziele

Coraz więcej sklepów, w tym wielkopowierzchniowych obchodzi przepisy dotyczące ograniczenia handlu w niedziele i święta, stosując zapisy o możliwości handlu przez placówki pocztowe – powiedział we wtorek zastępca Głównego Inspektora Pracy Dariusz Mińkowski.

Sejmowa komisja ds. kontroli państwowej rozpatrywała we wtorek informację Głównego Inspektora Pracy dot. przestrzegania przepisów o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni z perspektywy działań kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy.

„Aktualnie wszyscy obserwujemy, że coraz więcej sklepów, w tym wielkopowierzchniowych, korzysta z możliwości obejścia przepisów, poprzez stosowanie zapisów o możliwości handlu przez placówki pocztowe. Jest to działanie wbrew założeniom ustawodawcy i jest ewidentnym elementem obejścia przepisów” – powiedział posłom Dariusz Mińkowski.

Przypomniał, że 1 marca 2018 r. w życie weszła ustawa wprowadzająca stopniowo zakaz handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.

„W roku 2020 skontrolowaliśmy 4 tys. 483 placówki handlowe, plus odwiedziliśmy 412 – jak się okazało – zamkniętych placówek. (…) Łącznie w roku 2020 czynności objęły prawie 5 tys. sklepów. Natomiast w pierwszym półroczu 2021 analogiczne działania prowadziliśmy w 668 placówkach, z których 53 naruszyły zakaz handlu” – powiedział Dariusz Mińkowski.

Przyznał, że skala naruszeń malała i była różna w poszczególnych województwach.

„Działania podejmowane w poszczególnych latach 2018, 2019, 2020 wykazały, że maleje stopień naruszeń tej ustawy i to jest niewątpliwie pozytywny wątek” – powiedział.

Jednocześnie dodał, że najwyższy odsetek nieprawidłowości stwierdzono na terenie Okręgowego Inspektoratu Pracy w Lublinie; a najniższy w woj. lubuskim.

Zastępca Głównego Inspektora Pracy tłumaczył posłom, że pojawiły się „duże problemy” dotyczące interpretacji zapisów ustawy. Chodzi o sytuacje, kiedy pracodawcy starali się obejść przepisy.

„Ten najbardziej znany to jest twierdzenie, że przeważająca działalność (…) dotyczy handlu tytoniem, wyrobami tytoniowymi. To jest pierwsza formuła, którą zaczęto stosować i korzystać z tego wyłączenia. Druga to znany już temat, czyli umowy (…) z operatorami pocztowymi” – powiedział.

Jak wskazał, przedsiębiorcy wykorzystywali również zapisy dotyczące możliwości handlu w niedzielę, jeśli prowadzi działalność we własnym imieniu bądź korzysta z nieodpłatnej pomocy członków rodziny.

„W większości spraw, które skierowaliśmy do sądu zostały one rozstrzygnięte w ten sposób, że zaakceptowano praktykę stosowaną przez poszczególnych pracodawców, wskazujących na to, że są to również placówki pocztowe i w związku z tym korzystają z tego wyłączenia” – powiedział.

Dariusz Mińkowski przyznał, że Inspekcja „z dużą nadzieją” patrzy na nowelę ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni z 14 października 2021 r. Jak dodał, nowa regulacja będzie obowiązywała od 1 lutego 2022 r.

„Generalnie ustawa o zakazie handlu w niedziele i święta niewątpliwie w większości przypadków spełniła pokładane w niej nadzieje. I była stosowana przez dużą część pracodawców, szczególnie w tych placówkach wielkopowierzchniowych zgodnie z jej literą i intencją” – wskazał Dariusz Mińkowski.

Jednocześnie przyznał, że „jak zawsze, nie udało się w pełni osiągnąć stosowania tych przepisów bez żadnych uwag”.

„Istotnym, pozytywnym efektem było to, że z biegiem czasu od 2018 do 2020 r. ilość tych naruszeń spadała” – podkreślił. Dodał, że powodem, dla którego pracodawcy naruszali przepisy ustawy było uzyskanie dodatkowego dochodu.

Ustawa wprowadzająca stopniowo zakaz handlu w niedziele weszła w życie 1 marca 2018 r. Od 2020 r. zakaz handlu nie obowiązuje jedynie w siedem niedziel w roku. Przewidziano także katalog 32 wyłączeń. Zakaz nie obejmuje m.in. działalności pocztowej, a ponadto nie obowiązuje w: cukierniach, lodziarniach, na stacjach paliw płynnych, w kwiaciarniach, w sklepach z prasą ani w kawiarniach. Za złamanie zakazu handlu w niedziele grozi od 1000 zł do 100 tys. zł kary, a przy uporczywym łamaniu ustawy – kara ograniczenia wolności.

Celem ustawy z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni jest wyeliminowanie nieprawidłowego stosowania zawartych w ustawie wyłączeń pozwalających na prowadzenie handlu i wykonywanie czynności związanych z handlem. Pozwoli ona na otwarcie w niehandlowe niedziele sklepów, które świadczą też usługi pocztowe, jeśli przychody z tej działalności przekroczą 40 proc. przychodów danej placówki.

PAP