Dyskusja nad projektem połączenia MS z PG
Dyskusja o zakresie uprawnień prokuratorów przełożonych wobec prokuratora prowadzącego śledztwo zdominowała wtorkowe posiedzenie sejmowej podkomisji zajmującej się kwestią połączenia funkcji Ministra Sprawiedliwości z Prokuratorem Generalnym. Problem pozostawiono do rozstrzygnięcia w komisji.
Przygotowane przez PiS projekty prawa o prokuraturze oraz przepisów wprowadzających to prawo Sejm skierował do dalszych prac w komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w czwartek. Jeszcze tego samego dnia komisja powołała złożoną z dziewięciu posłów podkomisję, która ma rozpatrzyć oba obszerne projekty – liczące łącznie blisko 130 stron.
Zgodnie z projektami miałoby, m.in. nastąpić ponowne połączenie od marca stanowisk Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości. Projekty zakładają też likwidację odrębnej prokuratury wojskowej i dają więcej praw PG.
Jak poinformował kierujący pracami podkomisji Marek Ast z PiS-u prace nad tymi projektami podkomisja planuje zakończyć jeszcze w tym tygodniu. Posłowie opozycji wskazują, że to zbyt szybkie tempo prac. We wtorek podkomisja po trwającym ponad osiem godzin posiedzeniu rozpatrzyła 41 artykułów z liczącego 189 artykułów projektu Prawa o prokuraturze. Z kolei projekt przepisów wprowadzających reformę liczy 71 artykułów.
Każdy z omówionych artykułów wywoływał długą dyskusję wśród posłów i innych uczestników posiedzenia.
Długie spory wywołały m.in. zapisy dotyczące poleceń dotyczących czynności procesowych oraz zarządzeń i wytycznych, jakie prokuratorowi będzie mógł wydawać prokurator przełożony. Posłowie opozycji proponowali, aby takie polecenia mógł wydawać jedynie prokurator „bezpośrednio przełożony”, a nie każdy wyższy rangą. Ostatecznie żadna z propozycji zapisów spornego artykułu nie zyskała akceptacji podkomisji i kwestię tę będzie musiała rozstrzygnąć sejmowa komisja.
Podkomisja zaakceptowała natomiast poprawkę, aby pisemna zmiana lub uchylenie decyzji prokuratora podległego przez prokuratora przełożonego były włączane do akt sprawy, a nie jak pierwotnie zapisano akt podręcznych, do których strony procesu mają znacznie trudniejszy dostęp.
W podkomisji pięciu przedstawicieli ma PiS, dwóch PO, a po jednym kluby Nowoczesna i Kukiz’15. We wtorkowym posiedzeniu oprócz posłów uczestniczyli, m.in.: wiceminister sprawiedliwości Bogdan Święczkowski, prokurator generalny Andrzej Seremet, przewodniczący Krajowej Rady Prokuratury Marek Staszak, przedstawiciele MON i IPN oraz prokuratorskich związków i stowarzyszeń.
Podkomisja ma kontynuować swoje prace w środę – posiedzenie, którego początek wyznaczono na godz. 9, potrwa najprawdopodobniej cały dzień. Wcześniej w Sejmie podczas debaty za odrzuceniem projektów opowiadały się wszystkie kluby opozycyjne: PO, Kukiz’15, Nowoczesna i PSL.
Po zmianach Prokurator Generalny ma uzyskać prawo bezpośredniego kierowania prokuraturą, wydając zarządzenia, wytyczne i polecenia. W miejsce Prokuratury Generalnej ma być powołana Prokuratura Krajowa; w miejsce prokuratur apelacyjnych – prokuratury regionalne.
Prokurator Generalny i Prokurator Krajowy będą mogli korzystać z pomocy doradców, w tym doradców społecznych.
Do Prokuratury Krajowej mają być przeniesione – działające obecnie w prokuraturach apelacyjnych – wydziały ds. przestępczości zorganizowanej i korupcji. Powołanie prokuratur regionalnych w miejsce prokuratur apelacyjnych projekt uzasadnia tym, że „dotychczasowy charakter nadzorczo-sądowy zostanie zastąpiony skupieniem się tego szczebla prokuratury na ściganiu najpoważniejszych przestępstw.
Datę wejścia w życie reformy określono na 4 marca 2016 r. Część przepisów, m.in. dotyczących likwidacji prokuratury wojskowej, miałaby wejść w życie 4 kwietnia.
Projekty skrytykował w przekazanej Sejmowi opinii obecny prokurator generalny, przeciwko połączeniu funkcji MS i PG opowiedziała się też Krajowa Rada Sądownictwa i Krajowa Rada Prokuratury. Połączenie funkcji MS i PG negatywnie oceniła też I prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf.
PAP/RIRM