Ludzkie oblicze Wielkiego Postu

ks. abp Edward Ozorowski, metropolita białostocki

Umiłowani w Chrystusie Panu!

W Środę Popielcową rozpoczęliśmy Wielki Post. Posypaliśmy nasze głowy popiołem i modliliśmy się za ludzi dotkniętych grzechem. Prosiliśmy Boga o szczeglne łaski dla kapłanw, ktrzy pełnią swoje obowiązki w jakże trudnych warunkach. Po okresie ucisku komunistycznego nastał czas nowej inwigilacji księży, z pominięciem lustracji dawnych krzywdzicieli. Sama wrażliwość na grzech jest zjawiskiem dobrym, natomiast pochopne osądzanie ewentualnych grzesznikw i ich kamienowanie jest czymś złym. Zbyt dużo kamieni rzucają dziś ludzie na siebie, zapominając o tym, że pierwszym ich obowiązkiem jest miłość.

Praktyka postu sięga korzeniami Starego Testamentu. Występuje też w innych religiach. Dla nas jest ona wyrazem nawrcenia i pokuty za grzechy. Wsłuchujemy się w głos proroka Joela: „Nawrćcie się do Pana, Boga waszego… nawrćcie się całym swym sercem, przez post, płacz i lament. On bowiem jest litościwy, miłosierny, nieskory do gniewu i bogaty w łaskę, a lituje się nad niedolą” (Jl 2, 12-13). Wołanie proroka staje się jeszcze bardziej przenikliwe, gdy odbieramy je przez Jezusa Chrystusa. Jest On bowiem Synem Bożym, ktry stał się człowiekiem dla nas i dla naszego zbawienia. We wcieleniu wziął On na siebie wszystko co ludzkie, łącznie z grzechem, aby je przebstwić i w ten sposb ocalić. Całe ziemskie życie Chrystusa było wyrazem miłości Boga do ludzi i miłości człowieka do Boga.

Miłość ta ujawniała się w ofierze. Ofiara zaś przybierała rżne kształty aż do oddania życia na krzyżu za wszystkich ludzi. Jezus pościł „czterdzieści dni i czterdzieści nocy” (Mt 4, 1), a przed Swoją męką spędził cały dzień na modlitwie. Pot jego wtedy „był jak gęste krople krwi, sączące się na ziemię” (Łk 22, 44). Jezus Chrystus zalecał też post uczniom, uczył, że pewien rodzaj złych duchw można wyrzucić tylko modlitwą i postem (Mt 17, 21). Ma to być post szczery, nie obłudny, widoczny dla Boga, a nie dla ciekawskich oczu ludzkich, by im się podobać (Mt 6, 16-18). Apostołowie zachowywali słowa swojego Mistrza (Dz 13, 2-3) i zostawili nam wzr do naśladowania.

Obok aspektu religijnego post posiada także aspekt etyczny jako przeciwstawienie obżarstwu i jako wyraz umiarkowania w jedzeniu i piciu. Wielu nawet widzi w poście środek do zachowania zdrowia. Post natomiast jako dobrowolne umartwienie pomaga człowiekowi w jego rozwoju osobowym. Przez tego rodzaju ćwiczenia nabieramy umiejętności panowania nad sobą i władania sobą.

Okres Wielkiego Postu w Polsce posiada swoją bogatą tradycję, z podziałem dni na przedpoście, post i płpoście. W domach rodzinnych redukowano potrawy mięsne, a w jadłodajniach publicznych przestrzegano piątkw jako dni bez mięsa. Szczeglną zaś uwagę przywiązywano do Wielkiego Tygodnia. W ten sposb okres Wielkiego Postu stawał się wychowawcą, ktry uczył ludzi jak wzrastać przez opanowywanie samych siebie.

Dziś w wielu środowiskach zapomniano o tym. Nie tylko już nie przestrzega się postw, ale nawet odrzuca się praktykę ducha ofiary. Zasadą rządzącą życiem wielu ludzi jest przyjemność, korzyść i zysk. Matki już nie uczą dzieci, że w niektrych sytuacjach lepiej jest pocierpieć niż zadawać cierpienie innym, ustąpić niż zwyciężać, niszcząc, zamilczeć niż oskarżać. Ewangelia Chrystusowa jest mądrością wieczną, a nie doraźną chytrością. Kto Ewangelią żyje, żyje na wieki.

Postarajmy się w tym duchu przeżyć dni wielkopostnej pokuty. Nie urządzajmy hucznych zabaw, przestrzegajmy piątkw. Wprowadźmy do domw, szkł, zakładw pracy atmosferę miłości i pokoju. Nie zaniedbajmy wielkanocnej spowiedzi i Komunii Świętej. Czuwajmy na modlitwie do miłosierdzia Bożego od Wielkiego Piątku do Niedzieli Białej. Wszystko ostatecznie jest spowite nieprzebraną miłością Boga. Niech Ten, „ktry do końca nas umiłował” (J 13, 1) będzie Waszym Mistrzem, wzorem i przewodnikiem.

Amen.

Białystok, 2. 02. 2007 r.

List pasterski na pierwszą niedzielę Wielkiego Postu 2007 roku.