Mniej na Polonię

O 2 mln zł mniej dostaną w przyszłym roku organizacje wspierające Polaków poza granicami Ojczyzny. Cięcia odczują niewątpliwie media.

Zdecydowana większość polskich mediów na Wschodzie powstała w latach 90. ubiegłego wieku. Od początku opiekę nad nimi roztaczał Senat RP. Przez 20 lat udało się wypracować skuteczne mechanizmy utrzymywania polskich tytułów. Sytuacja diametralnie pogorszyła się w ubiegłym roku, kiedy środki finansowe na działalność polskich mediów i organizacji za granicą przesunięto z Senatu do MSZ. Zmiany doprowadziły do zawieszenia lub likwidacji działalności wielu polskich mediów.

Mimo niedawnych deklaracji resortu, że zrobi wszystko, by polskie gazety dostały wsparcie, ich finansowanie stoi pod znakiem zapytania. MSZ przyznaje, że już od przyszłego roku będą cięcia na Polonię. W ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za Granicą” na rok 2012 i 2013 finansowanego z rezerwy celowej dla polskich organizacji na Wschodzie przeznaczono 61,3 mln zł, w roku przyszłym będzie to już 59,3 mln złotych.

Jacek Junosza-Kisielewski, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami w MSZ, przekonywał posłów z sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą, że kwota ta zostanie przeznaczona na sfinansowanie szkoleń polskich nauczycieli pracujących za granicą. Rozdysponowaniem pieniędzy zajmie się ministerstwo edukacji.

Z informacji MSZ wynika, że pula środków zarezerwowanych i przeznaczonych na wspieranie polskich mediów, funkcjonujących w krajach byłego bloku wschodniego w 2014 r., wynosi 5,5 mln złotych. Resort zastrzega jednak, że to suma maksymalna, a jej wyasygnowanie zależy od zagwarantowania puli środków w budżecie państwa. Przedstawiciel resortu nie potrafił odpowiedzieć na pytania, ile pieniędzy MSZ rozdysponowało w tym roku na polskie media na Białorusi, Litwie i Ukrainie. Wiadomo tylko, że media na Litwie dostały 1,2 mln złotych.

W roku przyszłym i w 2015 r. polskie media na Litwie otrzymają kolejno po 2,6 mln zł, z kolei 600 tys. zł, w ramach jednego wspólnego zadania, MSZ zamierza wyasygnować na polskie publikatory działające na Łotwie i w Federacji Rosyjskiej. Ale i to zależy od stanu budżetu państwa.

Krytycznie do zapewnień resortu odniosła się opozycja. – Kiedy zabieraliście pieniądze na Polonię Senatowi, mówiliście, że cała ta kwota jest gwarantowana przez państwo i że będzie kierowana na projekty wcześniej wspierane przez Senat. Obiecywaliście, że ta kwota się nie zmniejszy. Teraz okazuje się, że będzie inaczej. Pytam więc, gdzie są te pieniądze, dlaczego rząd kroi środki na Polonię – podnosił Adam Kwiatkowski (PiS).

Zmniejszenie dotacji na polską prasę, radio, telewizję i portale internetowe sprawi, że coraz trudniej będzie polskim dziennikarzom z Kresów dawnej Rzeczypospolitej pielęgnować ojczystą mowę i patriotyczne tradycje. Wątpliwości budzi też sposób dzielenia pieniędzy. Zajmują się tym polskie placówki dyplomatyczne, które mają być najlepiej zorientowane w problemie.

Nie przekonuje to jednak opozycji, która przypomina o niedawnych „wpadkach” MSZ; chodzi o matactwa przy finansowaniu Fundacji Rozwoju Myśli Obywatelskiej, która w ubiegłym roku otrzymała dotację w wysokości 1,4 mln zł z puli środków przeznaczonych na projekt „Współpraca z Polonią i Polakami za Granicą”. Okazało się, że Fundacja powstała tuż przed ogłoszeniem konkursu, a związani z nią byli współpracownicy byłego wiceministra MSZ Janusza Ciska.

– Media polonijne w wyniku działań koalicji rządzącej w ostatnich latach już poniosły ogromne starty, większość z nich jest nie do odrobienia, więc jakiekolwiek deklaracje resortu w tej kwestii są tylko pustymi słowami – ocenia poseł Jan Dziedziczak (PiS).

Anna Ambroziak