Felieton „Z ojczyzny Jezusa”
Pokój i dobro!
W Ziemi Świętej zagościła na dobre kalendarzowa jesień. Niestety „jesienne chmury” to nie tylko informacja o sytuacji meteorologicznej. Od początku miesiąca pod takim kryptonimem trwa szeroko zakrojona izraelska operacja wojskowa w Strefie Gazy. Do tej pory zginęło ponad 80 Palestyńczyków, a około 260 zostało rannych. Wśród ofiar są także kobiety i dzieci.
Zaniepokojenie sytuacją, która może doprowadzić do eskalacji nowej fali przemocy w całym rejonie Bliskiego Wschodu wyrazili przywódcy Kościoła w Ziemi Świętej apelując o międzynarodową solidarność. Arcybiskup Antoni Franco, Nuncjusz i Delegat Apostolski, wyraził swoje ubolewanie z powodu tragicznych wydarzeń w Gazie oraz wezwał do natychmiastowego zaprzestania przelewu krwi. Ponadto pokreślił konieczność trwania przy nadziei na niezwłoczne podjęcie dwustronnych, poważnych i konkretnych negocjacji pokojowych pomiędzy Izraelem a Niezależnym Rządem Palestyńskim. Jednocześnie poprosił wszystkich wierzących o żarliwą modlitwę w intencji pokoju.
W sposób szczególny o pokój w Ziemi Świętej będzie się modlić i ofiarować trud pielgrzymowania 502 pątników, którzy z franciszkanami z Komisariatu Ziemi Świętej w Krakowie w tym tygodniu będą nawiedzać Miejsca Święte. Tej pielgrzymkowej inicjatywie patronuje i towarzyszy ks. kardynał Stanisław Dziwisz, arcybiskup Krakowa. Głównym punktem programu będzie uroczysta Eucharystia dla wszystkich 11 grup nad Jeziorem Genezaret, w najbliższy czwartek 16 listopada. Po Mszy świętej kardynał Dziwisz poświęci mozaikę przedstawiającą sługę Bożego Jana Pawła II oraz artystyczne drzwi z brązu podarowane przez Polaków do sanktuarium Prymatu św. Piotra w Tabdze.
Et-Tabga lub Tabga pochodzi od greckiego słowa HEPTAPEGON, które tłumaczy się: „miejsce siedmiu źródeł”. Nazwa ta wskazuje na obecność obfitych źródeł aktywnych do dnia dzisiejszego. W ciągu wieków miejsce posiadało także inne nazwy. Józef Flawiusz, żydowski historyk, w I wieku po Chr. mówi o „obfitym źródle, które miejscowi nazywają Kafarnaum”. Oznacza to, iż w czasach bliskich wydarzeniom ewangelicznym źródło wzięło swą nazwę od odległego o trzy kilometry miasteczka Kafarnaum. Począwszy jednak od okresu Krzyżowców zaczęto używać takich nazw jak Tabula o Mensa Domini, czyli Stół Pański. Były one nawiązaniem do istniejącej w kościele Prymatu skały, przy której wspominano posiłek przygotowany przez Zmartwychwstałego Chrystusa dla apostołów. Dzisiejsza nazwa miejsca, „sanktuarium Prymatu św. Piotra”, wynika z przekonania, iż to właśnie na tej skale nad Jeziorem, Jezus Chrystus ukazał się po swym Zmartwychwstaniu, tu zaprosił uczniów na przygotowany przez siebie posiłek z pieczonej ryby i tu trzykrotnie zadał Piotrowi pytanie, czy Go miłuje. Tu też ostatecznie powierzył mu pieczę nad swoim Kościołem.
Bizantyńczycy, przyjmując tradycję od miejscowych chrześcijan, którzy mieszkali w Kafarnaum od czasów Chrystusa, umieszczali w Tabdze oprócz sceny ukazania się Zmartwychwstałego Chrystusa apostołom dwa inne ewangeliczne wydarzenia: cudowne rozmnożenie chleba i nauczanie Jezusa koncentrujące się na ośmiu błogosławieństwach. Egeria jako pierwsza opisała te ewangeliczne epizody przypisując im konkretne miejsce. Posłuchajmy jej relacji:
„W pobliżu (Kafarnaum) widoczne są kamienne schody, po których stąpał Pan. Tu także znajduje się łąka, pokryta obficie trawą, na której rosną palmy. Obok jest siedem źródeł, z których każde tryska obficie wodą. To w tym miejscu Pan nakarmił lud pięcioma chlebami i dwoma rybami. Kamień, na którym Pan położył chleby, jest dziś ołtarzem. Pielgrzymi biorą z niego fragmenty, by zapewnić sobie i swym najbliższym zdrowie. Koło murów tego kościoła przechodzi droga, przy której Mateusz siedział przy cle. Potem na pobliskim wzgórzu znajduje się grota, ponad którą Pan wygłosił błogosławieństwa”.
Dzisiaj do kościoła Prymatu św. Piotra schodzi się od głównej drogi prowadzącej z Tyberiady do Kafarnaum nad brzeg jeziora malowniczą aleją biegnącą wśród drzew, kanałów wodnych i zieleni. Pod koniec XIX wieku Kustodia Ziemi Świętej nabyła część terenów historycznej Tabgi i rozpoczęła badania archeologiczne. Systematyczne prace wykopaliskowe, kierowane przez o. Stanisława Loffredę, wykazały iż cały teren charakteryzuje się skalistym podłożem, które czyni go mało zdatnym do celów rolniczych. Dzięki obfitości wody nie brakowało tutaj dziko rosnących palm i wszelakiej roślinności, dlatego było to idealne miejsce na spotkanie Jezusa z tłumami szukających go ludzi. W pierwszych wiekach po Chrystusie na tym terenie wydobywano kamień budowlany dla pobliskich miejscowości. Archeolodzy nie znaleźli tutaj jednak żadnych śladów osady ludzkiej. Obecne sanktuarium, wzniesione na miejscu dawnej świątyni bizantyńskiej, zbudowane jest z czarnego miejscowego kamienia w formie prostokątnej kaplicy z małą dzwonnicą w rogu. Budowlę tę ukończono w 1933 r. Wnętrze kościoła zaskakuje bogactwem barw. Jest to skutek światła wpadającego do wnętrza poprzez kolorowe witraże. Sufit i absyda zostały otynkowane na biało. Kolumny i łuki pozostawiono w oryginalnej barwie czarnego bazaltu. Znaczną część prezbiterium kościoła wypełnia naturalna skała, która z prawej strony staje się fundamentem bocznego muru i wychodzi na zewnątrz kościoła. U podnóża skały widnieje kamienna tabliczka z napisem „MENSA CHRISTI” (stół Chrystusa), przypominająca pielgrzymom, iż w tym miejscu od wieków tradycja umiejscawia opisany w ewangelii św. Jana posiłek Zmartwychwstałego Jezusa ze swoimi uczniami.
Na zewnątrz sanktuarium widać dalszą część czczonej przez wieki skały, która opada w kierunku jeziora. Metalowa barierka zagradza dostęp do wykutych w niej schodów, o których wspominała pątniczka Egeria, sugerując, iż właśnie stamtąd Chrystus patrzył na jezioro oczekując o świcie na powrót swych uczniów z bezowocnego połowu ryb. Dzisiaj na szczyt skały poprzez witrażowe drzwi prowadzi bezpośrednie wyjście z kościoła. Posłużyło ono między innymi Janowi Pawłowi II w czasie jego wizyty w sanktuarium Prymatu w 2000 roku.
Na płaskim kawałku nabrzeża przy skale do dzisiaj widocznych jest 6 fragmentów kolumn mających formę serca. Umieszczono je tu na pamiątkę słów Jezusa skierowanych do apostołów: „abyście w królestwie moim jedli i pili przy moim stole oraz żebyście zasiadali na tronach, sądząc dwanaście pokoleń Izraela” (Łk 22, 30). Stąd kamieniom owym nadano nazwę Dwunastu Tronów.
Na terenie rozległej posiadłości wokół sanktuarium, w zaciszu drzew, krzewów i zieleni znajduje się mały amfiteatr oraz dwa polowe ołtarze. Na jednym z nich została umieszczona nowa mozaika poświęcona papieżowi Polakowi, wielkiemu Pielgrzymowi, upamiętniająca Jego wizytę w jubileuszowym 2000 roku.
Tych, którzy nie mogli przylecieć na uroczyste poświęcenie nowych drzwi i pięknej mozaiki w Tabdze zapraszam do duchowego udziału oraz proszę o modlitwę w intencji pokoju w Ziemi Świętej.