Sanktuarium w Stoczku Klasztornym nowym Pomnikiem Historii

Sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Klasztornym zostało uznane przez prezydenta Andrzeja Dudę za Pomnik Historii. Jest to szósty Pomnik Historii w woj. warmińsko-mazurskim – poinformował Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Narodowy Instytut Dziedzictwa poinformował, że mianem Pomnika Historii objęto kościół pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z otaczającymi go krużgankami i klasztorem.

„Miejsce to zostało docenione ze względu na wartości historyczne, artystyczne i naukowe oraz walory krajobrazowo przestrzenne, założenia klasztornego, cennego zabytku architektury i sztuki barokowej, zachowanego w otwartym krajobrazie wiejskim, a w czasach najnowszych – miejsca internowania kardynała Stefana Wyszyńskiego” – podał NID.

Zespół sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Klasztornym powstał jako fundacja, wotum wdzięczności biskupa warmińskiego Mikołaja Szyszkowskiego za rozejm polsko-szwedzki w czasie wojny trzydziestoletniej (XVII w.).

Losy świątyni – co podkreślił NID – splatały się z historią Polski: w okresie zaborów stoczkowski klasztor przejął skarb państwa. Klasztor władze pruskie przekształciły w szkołę elementarną, a kościół zamknęły. W tym czasie wiele dzieł sztuki znajdujących się w świątyni zaginęło, a sam kościół niszczał. Jednak w wyniku starań ówczesnych władz diecezjalnych, w 1840 roku władze pruskie przekazały kościół i klasztor diecezji warmińskiej – dzięki temu wróciło tam życie religijne i pielgrzymkowe.

W czasach PRL miejsce to stało się jednym z miejsc internowania Prymasa Tysiąclecia, ks. kard. Stefana Wyszyńskiego. Spędził tu blisko rok w latach 1952–53. Obecnie można zwiedzać pomieszczenia klasztorne, w których więziony był Prymas oraz przyklasztorny ogród, po którym spacerował. W czasie internowania Prymasowi ani razu nie pozwolono wejść do kościoła.

Kultem w Stoczku Klasztornym otaczany jest obraz Matki Bożej Królowej Pokoju – wizerunek ten znany jest też jako Matka Boża Śnieżna. W 1983 roku Jan Paweł II ukoronował ten obraz – wymontowano go z kościoła w Stoczku i przewieziono do Częstochowy na Jasna Górę. Tym samym jest to jedyny na Warmii obraz ukoronowany przez Jana Pawła II, gdy ten był papieżem (wcześniej jako kardynał koronował obrazy w Świętej Lipce i Gietrzwałdzie). Kopia tego wizerunku Maryi, wykonana w technice mozaiki, jest też wmurowana w blendzie olsztyńskiej Wysokiej Bramy.

W 1987 roku papież Jan Paweł II świątynię w Stoczku wyniósł do godności bazyliki mniejszej.

Poza Stoczkiem Klasztornym w woj. warmińsko-mazurskim miano Pomników Historii posiada pięć innych miejsc: zespół katedralny we Fromborku, Grunwald – Pole Bitwy, Kanał Elbląski, zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim oraz sanktuarium w Świętej Lipce.

PAP