Wicepremier P. Gliński: Archiwa to są instytucje pamięci

Archiwa to są instytucje pamięci, bez pamięci nie istnieją wspólnoty polityczne, kulturowe, nie istnieje tożsamość narodów – powiedział w poniedziałek w Bydgoszczy wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego, Piotr Gliński. Polityk pokreślił, że archiwa przechowują wielkie skarby i muszą mieć odpowiednie warunki.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński dodał, że na przykładzie Ukrainy widzimy wyraźnie, jak ważna jest tożsamość dla trwania czy przetrwania narodów i państw.

Wicepremier Piotr Gliński wziął udział w uroczystości wmurowania aktu erekcyjnego na budowie nowej siedziby Archiwum Państwowego w Bydgoszczy.

„Archiwa to bardzo nowoczesne instytucje, które są kośćcem każdego państwa, zwłaszcza państwa nowoczesnego. Archiwa to także instytucje obywatelskie, instytucje publiczne, które powinny udostępniać swoje zasoby wszystkim, którzy interesują się historią, pamięcią lub potrzebują z wielu powodów dostępu do tego, co archiwa mają. Archiwa przechowują wielkie skarby i muszą je przechowywać w sposób profesjonalny, ale żeby to zrobić, żeby spełniać te wszystkie funkcje, do których są powołane, muszą dysponować nowoczesną infrastrukturą” – mówił minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Wicepremier @PiotrGlinski w #Bydgoszcz: Budowa nowego kampusu Akademii Muzycznej to inwestycja oczekiwana od wielu lat. Nasza wizyta polega na tym, że musimy nadzorować inwestycje ze środków budżetowych, a ta budowa to planowany koszt ponad 400 mln zł.

— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) July 4, 2022

Wicepremier przyznał, ze przez wiele lat infrastruktura archiwów była zaniedbywana, podobnie jak wydatki na kulturę były zawsze na końcu.

„Od 6,5 roku staramy się odwrócić te tendencje. Zwiększyliśmy budżet na kulturę o 70 proc., a takiej dynamiki nigdy nie było w historii nowoczesnej Polski. To można zobrazować wielkimi inwestycjami, które podejmujemy, chociażby w obszarze instytucji pamięci, dotyczących muzeów czy instytucji pokrewnych. To jest ponad 300 dużych realizacji. Otwieramy nowe instytucje i kładziemy podwaliny pod nowe inwestycje. (…) Zajęliśmy się także archiwami, żeby nie było tak jak w Bydgoszczy, gdzie działka była pozyskana ćwierć wieku temu – w 1998 r. i do tej pory nikt nic na niej nie zbudował. Ale powstaje nowy obiekt i mam nadzieję, że wykonawca odda go do użytku w przyszłym roku” – wskazał szef resortu kultury.

Wicepremier @PiotrGlinski odwiedził także budowę nowego kampusu Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w #Bydgoszcz. pic.twitter.com/guRd4svKqy

— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) July 4, 2022

Wicepremier Piotr Gliński zaznaczył, że obecnie realizowanych jest kilka przemyślanych inwestycji dotyczących archiwów.

„Budujemy archiwa w Polsce w trzech wymiarach. Po pierwsze – to co idzie bezpośrednio z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale także realizujemy program, czyli w ramach partnerstwa publiczno-prawnego, pierwszego takiego w obszarze inwestycji publicznych, w pięciu miastach Polski – Łodzi, Piotrkowie Trybunalskim, Szczecinie, Koszalinie i Poznaniu. I wreszcie wielki projekt termomodernizacji, zwłaszcza zabytkowych budynków archiwów, mniejszych i zaniedbanych” – powiedział wicepremier.

Wicepremier @PiotrGlinski w #Bydgoszcz: W tym miejscu opiekę znajdują bezdomni, wymaga ono godnej oprawy architektonicznej. Państwo stać na jedno i drugie – a więc wsparcie w obszarze dzieła charytatywnego i obszarze dbania o zabytki oraz infrastrukturę kultury.

— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) July 4, 2022

Piotr Gliński podkreślił także, że projekt modernizacji został zrealizowany w zakresie szkół artystycznych pierwszego i drugiego stopnia – za nieco ponad 0,5 mld zł „udało się przesunąć infrastrukturalnie do XXI wieku” 189 budynków należących do 140 szkół.

W przypadku archiwów, 27 budynków jest przygotowywanych do modernizacji. Na to będzie przeznaczone około 9 mln zł z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej ponad 150 mln złotych.

Nowa siedziba Archiwum Państwowego powstaje przy ul. Karłowicza. Na działce o powierzchni prawie 7 tys. m kw. wznoszony jest czterokondygnacyjny budynek o całkowitej blisko 8,5 tys. m kw. Część użytkowa będzie miała powierzchnię ponad 7,5 tys. metrów kwadratowych.

Magazyny zajmą przeszło prawie 3,9 tys. m kw., a pomieści się w nich ponad 30 km bieżących akt, co w przyszłości pozwoli prawie trzykrotnie powiększyć obecny zasób archiwalny wynoszący ponad 11 kilometrów. Magazyny archiwalne zostaną wyposażone w nowoczesne systemy regałowe. Część przestrzeni magazynowej zostanie wykorzystana jako pomieszczenia ze specjalnymi warunkami, a będą w nich przechowywane materiały wymagające m.in. obniżonej temperatury.

W obiekcie zostaną zastosowane nowoczesne rozwiązania architektoniczne, technologiczne i informatyczne. Budynek będzie energooszczędny i przyjazny środowisku. Oświetlenie elewacji będzie zasilane z odnawialnych źródeł energii (ogniwa fotowoltaiczne). Zaprojektowano także zbiornik retencyjny do zbierania wód opadowych.

Przewidziano 26 miejsc parkingowych, z których 20 znajdzie się w parkingu podziemnym.

Goście archiwum będą mogli korzystać z akt, fotografii, map i dokumentacji technicznej, zarówno w postaci tradycyjnej jak i mikrofilmów bądź skanów. Zasób archiwum to nie tylko archiwalia z Bydgoszczy i regionu. Zgromadzono w nim materiały z części Kujaw, Pomorza, Wielkopolski i nawet Dolnego Śląska. Dzięki nowej siedzibie goście archiwum zyskają komfortowe warunki do korzystania z akt. Lekcje archiwalne i konferencje będą przeprowadzane w przestronnej sali przeznaczonej nawet dla 50 osób.

Projekt nowej siedziby Archiwum Państwowego w Bydgoszczy został wykonany przez konsorcjum firm Proj-Przem-Projekt w Bydgoszczy i Skala w Poznaniu. Generalnym wykonawcą robót budowlanych jest firma Budimex S.A. Gmach archiwum ma być gotowy latem 2023 roku.

Koszt budowy wynosie ponad 50 mln zł, a całej inwestycji około 80 mln złotych. Całość jest sfinansowana z budżetu państwa, ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Obecnie Archiwum Państwowe w Bydgoszczy mieści się w zabytkowym budynku z 1871 r. w śródmieściu, a korzysta też z magazynów w innych częściach miasta.

 PAP