[TYLKO U NAS] Prof. P. Bortkiewicz: Rzeczą konieczną jest przywrócenie myślenia etycznego w edukacji

Rzeczą konieczną jest przywrócenie myślenia etycznego w edukacji i wprowadzenie etyki jako przedmiotu alternatywnego dla religii, przedmiotu, który może posłużyć pomocą nauczycielom w wychowaniu. Stąd właśnie pomysł nowego kierunku studiów podyplomowych, który rozpoczęliśmy dzisiaj w AKSiM – mówił w sobotnich „Aktualnościach dnia” na antenie Radia Maryja ks. prof. Paweł Bortkiewicz TChr, bioetyk.

W sobotę w Akademii Kultury Społecznej i Medialnej zainaugurowano nowy kierunek studiów podyplomowych – „Etyka dla nauczycieli”. Kierunek ten jest dofinansowywany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Gość „Aktualności dnia” wyjaśnił, dlaczego powstały te studia i jaki jest ich cel.

– Warto sięgnąć do inspiracji, która pobudziła Akademię do tego działania. Mianowicie jakiś czas temu głośnym echem obiła się w mediach wypowiedź prof. Pawła Skrzydlewskiego, ówczesnego doradcy ministra edukacji i nauki, obecnego rektora Akademii Zamojskiej, który mówił o cnotach i potrzebie wychowania do cnót. Ta wypowiedź zyskała echo w postaci pogardy, kpiny, szyderstwa, co pokazało, jak dalece odeszliśmy od klasycznych korzeni naszej kultury. To odwarstwienie od kultury powoduje odwarstwienie od człowieczeństwa. Efekt jest taki, jaki obserwujemy dzisiaj w życiu społecznym i politycznym, obserwując zwłaszcza – bo to jest najbardziej dramatycznym widokiem – młodych ludzi – zwrócił uwagę ks. prof. Paweł Bortkiewicz.

W ten kryzys człowieczeństwa wpisuje się kryzys edukacji.

– Dlatego wydaje się, że rzeczą konieczną jest przywrócenie myślenia etycznego w edukacji i wprowadzenie etyki jako przedmiotu alternatywnego dla religii, przedmiotu, który może posłużyć pomocą nauczycielom w wychowaniu. Stąd właśnie pomysł tego kierunku studiów podyplomowych, który rozpoczęliśmy dzisiaj w naszej Akademii –  mówił etyk.

Rozmówca Radia Maryja wskazał, na jakie aspekty warto zwrócić uwagę, kształcąc nauczycieli w dziedzinie etyki.

– Pierwszą sprawą jest zapoznanie z pewnym zróżnicowaniem różnych modeli etycznych. Oczywiście krytycznym zróżnicowaniem. Dzisiaj wielu z nas odwołuje się do etyki. Posługując się jednym bardzo dramatycznym przykładem, kiedy dyskutujemy o aborcji – zwłaszcza aborcji eugenicznej – mamy do czynienia z jednej strony z klasycznym utylitaryzmem, który mówi, że nie warto inwestować w niepełnosprawne życie ludzkie, bo jest ono nieużyteczne i niekorzystne dla społeczeństwa, a z drugiej strony mamy do czynienia ze stanowiskiem personalizmu, które mówi, że każde życie ludzkie jest wartością, którą należy chronić, szanować i cenić – tłumaczył gość „Aktualności dnia”.

Oprócz ukazania pluralizmu różnych pojęć i stanowisk etycznych i ich krytycznej oceny, studia będą także skupiały się na odniesieniu etyki do współczesnych dziedzin życia.

– Mamy odniesienie etyki do sfery życia jako takiego, czyli bioetykę. Mamy odniesienie etyki do przestrzeni życia politycznego, mamy etykę mediów, a więc te dziedziny, które wydają się dziś szczególnie cenne – podkreślił ks. prof. Paweł Bortkiewicz TChr.

Szczególną rolę w wychowaniu etycznym pełni koncepcja cnót wywodząca się ze starożytnej koncepcji teleologicznej, według której życie jest dążeniem do celu. Na tym polu wiele zawdzięczamy Sokratesowi.

– Sokrates dokonał przewartościowania hierarchii cnót, ukazując, że naczelnymi spośród tych cnót są cnoty duchowe, a najbardziej spośród nich cenił wiedzę, która jest domeną duszy ludzkiej i starał się wychowywać dusze ludzką, starał się przez to wychowywać człowieka, ucząc go pełnej wolności – zaznaczył rozmówca Radia Maryja.

Wyjaśnił, że wolność w tym ujęciu rozumiana jest jako pewnego rodzaju zdystansowanie się od pewnych rzeczywistości tego świata i zdolność panowania nad sobą.

Sokrates postulował poznanie samego siebie, aby na tej bazie zbudować  następnie troskę o samego siebie.

– Najpierw musimy mieć konkretną wizję człowieka, konkretną koncepcję antropologiczną, z której wyrasta koncepcja etyki dlatego, że dzisiaj nie wystarcza powiedzieć: „Bądź dobry”, „Bądź wolny”, „Bądź sprawiedliwy”, bo te pojęcia zupełnie inaczej brzmią w zależności od tego, jaka za nimi kryje się koncepcja człowieka. Bycie sprawiedliwym w marksizmie nie oznacza tego samego, co bycie sprawiedliwym w etyce chrześcijańskiej. Słowa są te same, ale koncepcje są różne, dlatego, że kryje się za nimi różna koncepcja człowieka – wyjaśnił etyk.

Zapoznanie z koncepcjami etyki i ich krytyczna analiza będzie odbywać się w formie wykładów, jednak studia na kierunku „Etyka dla nauczycieli” przewidują także warsztaty i zajęcia z dydaktyki etyki.

– Na pewno te warsztaty i zajęcia są wręcz pierwszorzędne dlatego, że chcemy uprawiać etykę praktyczną, etykę w wymiarze dydaktycznym – wskazał gość „Aktualności dnia”.

Za koordynację części praktycznej odpowiada prof. Aleksander Nalaskowski. Studia cieszą się dużym zainteresowaniem. Pierwsza edycja dopiero co się rozpoczęła, a już wiele osób zapisało się na drugą.

Całość rozmowy jest dostępna [tutaj].

 

radiomaryja.pl