Senacka komisja za nowelą przesuwającą termin wdrożenia dowodów z odciskami palców

Senacka komisja poparła bez poprawek pilną nowelizację, która przesunie termin wdrożenia dowodów osobistych z odciskami palców i podpisem posiadacza. Nowe dowody miały być wydawane od 2 sierpnia. Po noweli dzień ten określony zostanie w osobnym komunikacie.

Senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej we wtorek rozpatrywała ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw. Senatorowie opowiedzieli się za przyjęciem jej bez poprawek przy dwóch głosach poparcia, żadnych sprzeciwu i czterech wstrzymujących się.

Potrzeba przesunięcia wejścia w życie przepisów, zgodnie z którymi w wydawanych od 2 sierpnia dowodach osób powyżej 12. roku życia miały znaleźć się odciski palców oraz podpis posiadacza, wynika z opinii, która 2 lipca wpłynęła do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. ABW wskazała w niej na potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa informacji przetwarzanych z wykorzystaniem wybranych w przetargu urządzeń do pobierania linii papilarnych, które miały trafić do gmin. Dlatego KPRM musi wyłonić nowego dostawcę sprzętu, a zmiany zostać przesunięte.

We wtorek pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa, Janusz Cieszyński, powiedział senatorom, że w tej sprawie zastosowany zostanie jeden z innych trybów niż przetarg nieograniczony, zgodny z przepisami, ale pozwalający na skrócenie terminów. Zastrzegł, że nie chce mówić o szczegółach przed rozpoczęciem procedury.

Senator Koalicji Obywatelskiej Janusz Gronek oceniał podczas dyskusji, że nie wiadomo, „czy drugi przetarg wypali”.

„Widzę absolutnie słabość sprawy. Nie wiem, czy nie powinny polecieć głowy” – dodał.

Szef komisji z klubu KO, Zygmunt Frankiewicz, pytał zaś, jak do tego mogło dojść.

Cieszyński przyznał, że źle się stało, że musi dojść do przesunięcia.

„To jest niewątpliwie pewien chaos, który wprowadzamy także w samorządzie, który szykował się na ten nowy termin” – zaznaczył.

W jego ocenie jednak rząd kieruje się wyższym dobrem, czyli bezpieczeństwem cybernetycznym państwa.

Uchwaloną w połowie kwietnia nowelizację ustawy o dowodach przygotowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, ale nad niektórymi związanymi z nią zmianami pracowała KPRM, m.in. były sekretarz stanu w KPRM ds. cyfryzacji, Marek Zagórski. Stąd pilny projekt ustawy zmieniającej termin jej wejścia w życie 6 lipca skierował na Radę Ministrów jego następca, minister Cieszyński. Dzień później pracowali nad nim posłowie, a 8 lipca Sejm nowelę uchwalił.

Zgodnie z zapisami tej nowelizacji minister ds. informatyzacji w porozumieniu z ministrem ds. spraw wewnętrznych ogłoszą komunikat, w którym wskażą „dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie dowodu osobistego zawierającego odciski palców”.

Komunikat zostanie ogłoszony w Dzienniku Ustaw oraz na stronie Biuletynu Informacji Publicznej ministra ds. cyfryzacji co najmniej 14 dni wcześniej. We wskazanym w tym komunikacie dniu wejdą też w życie zmiany uchwalone w kwietniu – poza niektórymi przepisami, które zaczną obowiązywać wcześniej.

Jednym z takich wyjątków jest przepis, zgodnie z którym możliwość składania wniosków o dowód online będzie do 26 lipca. Wszedł on w życie w poniedziałek, a wynika z tego, że odciski palców i podpis muszą być co do zasady odwzorowywane w urzędzie. O to, dlaczego nie przedłużono możliwości składania wniosków online, choć dowody z odciskami palców jeszcze nie będą wydawane, na senackiej komisji pytała przedstawicielka Biura Legislacyjnego.

Cieszyński wyjaśniał, że wynika to z przyjętego wcześniej harmonogramu.

„Dla zachowania pewności i nietrzymania naszych partnerów z samorządu w niepewności odnośnie do tego, jak to będzie wyglądało, a także obywateli, zdecydowaliśmy, że zostawimy termin” – powiedział.

Nowelizacja ustawy o dowodach osobistych ma na celu dostosowanie przepisów krajowych do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych, które wchodzi w życie 2 sierpnia. Do tego czasu państwa członkowskie powinny wprowadzić związane z nim zmiany.

Regulacja wprowadzi do e-dowodów (dowodów z warstwą elektroniczną) drugą cechę biometryczną, tj. dwa odciski palców w formatach cyfrowych. Pierwsza cecha, którą zawierają e-dowody wydawane od marca 2019 roku, to wizerunek twarzy. Do warstwy graficznej dowodów powróci zaś podpis posiadacza. Zarówno odciski palców, jak i podpis znajdą się w dowodach osób powyżej 12. roku życia (wyłączywszy osoby, w przypadku których pobranie odcisków lub złożenie podpisu jest niemożliwe). Osoby poniżej 12. roku życia będą mogły zatem wnioskować o dokument online.

Nowe dowody, tak jak te wydawane od 2019 roku, co do zasady ważne będą 5 lub 10 lat. Różnica polega na tym, że pięcioletni okres ważności przypadnie dzieciom poniżej 12. roku życia, nie poniżej 5. roku życia. Ponadto dowody osobiste osób, od których pobranie odcisków palców będzie chwilowo niemożliwe, będą miały 12-miesięczny okres ważności.

W nowelizacji wprowadzono przepis, zgodnie z którym dowody wydane osobom powyżej 12. roku życia w okresie od 2 sierpnia do dnia określonego w komunikacie będą ważne nie dłużej niż do 3 sierpnia 2031 roku. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu tej noweli, jest to zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady.

Zmiany nie powodują konieczności wymiany dowodów osobistych. Będą one ważne przez okres, na jaki zostały wydane.

PAP