Polscy archeolodzy badają wczesnośredniowieczne miasto pod Granadą
Pozostałości miasta Madinat Ilbira, poprzednika Granady, badają archeolodzy z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Jeden z najważniejszych wczesnośredniowiecznych ośrodków miejskich na terenie Hiszpanii nie został do tej pory kompleksowo zbadany.
Pozostałości Madinat Ilbira znajdują się około 8 km od Granady w Andaluzji. Miasto założone zostało przez muzułmanów w połowie VIII w. i funkcjonowało do początku XI wieku.
„To miasto, które w okresie swojego rozkwitu we wczesnym średniowieczu obejmowało powierzchnię kilkudziesięciu, a nawet może ponad stu hektarów, nie jest dobrze rozpoznane archeologicznie. Dotychczas dysponujemy przypadkowymi odkryciami, dokonanymi jeszcze w XIX w. i rezultatami badań prowadzonych na początku XXI wieku w niewielkiej skali, wręcz nieproporcjonalnie małej w stosunku do wielkości tego terenu” – powiedział PAP prof. Marian Rębkowski ze szczecińskiego ośrodka Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Polski naukowiec wraz z prof. Antonio Malpicą z Uniwersytetu w Granadzie kieruje pracami wykopaliskowymi. Naukowcy chcą dowiedzieć się więcej na temat genezy miasta i jego relacji do znajdującego się w pobliżu starszego ośrodka rzymskiego, Elviry (w której na początku IV w. odbył się pierwszy katolicki synod w Hiszpanii – PAP), jak też o organizacji przestrzeni miejskiej.
„Interesujący jest też problem zderzenia kultur: Arabów, którzy podbijali półwysep Iberyjski w VIII w., z miejscowymi chrześcijanami. Pracujemy w miejscu, w którym – jak przypuszczamy – znajdowała się dzielnica chrześcijańska, czyli mozarabska” – zaznaczył prof. Marian Rębkowski.
Dodał, że wykopaliska w Madinat Ilbira są niezwykle ważne i wpisują się w szerszą problematykę badań miast jako jednego z najważniejszych czynników kształtujących średniowieczną Europę.
Kierownik projektu podkreślił też, że badania Madinat Ilbira mają „wymiar międzynarodowy”.
„Było to jedno z najważniejszych miast średniowiecznego Al-Andalus, które przeżywało swój największy rozkwit w okresie istnienia Kalifatu Kordobańskiego. W tym miejscu dzisiaj znajdują się przede wszystkim gaje oliwne – tylko tyle pozostało po świetności tego miasta” – wskazał prof. Marian Rębkowski.
Dodał, że już na tym etapie wykopalisk archeolodzy odkryli bardzo dobrze zachowane relikty miejskiej zabudowy murowanej z IX i X wieku. Wśród zabytków kultury materialnej naukowcy odnaleźli m.in. monety, ceramikę, a także zawieszkę w kształcie krzyża.
„To przedmiot, który sprawił nam dużo radości. Zawieszka mogłaby potwierdzać wcześniejsze domysły, że wykopaliskami objęliśmy mozarabską dzielnicę Madinat Ilbira” – powiedział kierownik projektu.
Zaznaczył przy tym, że pełne wnioski zostaną przedstawione po zakończeniu badań.
U schyłku starożytności na Półwyspie Iberyjskim osiedlili się Germanie. W drugiej połowie V w. swoje chrześcijańskie królestwo, obejmujące także Galię, stworzyli Wizygoci. W 711 r., po podboju arabskim, państwo upadło. Półwysep zajęli Arabowie, którzy w połowie VIII w. stworzyli emirat dynastii Umajjadów. Ten na początku X w. został przekształcony w Kalifat Kordobański, uważany przez badaczy za jedno z najwspanialszych państw wczesnośredniowiecznej Europy, centrum gospodarcze i kulturowe południa kontynentu.
To pierwszy sezon wykopalisk, które poprzedzone zostały prospekcjami geofizycznymi. Badania prowadzone są w ramach projektu „Madinat Ilbira – poprzednik Granady”, realizowanego przez szczeciński oddział Instytutu Archeologii i Etnologii PAN we współpracy z Departamentem Historii Średniowiecza Uniwersytetu w Granadzie. W badaniach biorą udział studenci archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego. Projekt finansowany jest ze środków Narodowego Centrum Nauki.
PAP/RIRM