MKiDN: trwa inwentaryzacja źródłowa i fotograficzna polskich kościołów w USA
Trwa inwentaryzacja źródłowa i fotograficzna polskich kościołów w USA – poinformowało PAP MKiDN. Obecnie badania obejmują najstarsze polskie parafii, należące do kategorii „Polish Cathedrals”, w diecezji Chicago.
W 2017 r. Towarzystwo Przyjaciół Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego otrzymało dotację z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” przeznaczoną na badania nad polskimi kościołami i parafiami w Stanach Zjednoczonych.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podało, że celem przedsięwzięcia „Parafie i kościoły polskie w USA – inwentaryzacja źródłowa i fotograficzna +Polish Cathedrals+” jest dokładny opis, digitalizacja źródeł i dokumentacja fotograficzna najcenniejszych zabytków chrześcijańskiej kultury polskiej w USA.
„Dzięki odpowiednim narzędziom informatycznym, zgromadzone dane zostaną udostępnione szerokiemu gronu odbiorców” – informuje resort kultury.
Terenowe prace inwentaryzacyjne są prowadzone w tegorocznym okresie wakacyjnym (biorą w nich udział głównie pracownicy uczelni wyższych). Zakończenie prac uzależnione jest m.in. od środków finansowych przyznawanych w trybie konkursowym programu MKiDN „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”, jednak jak zaznacza MKiDN „na pewno będzie to projekt kilkuletni, a po pierwszym etapie możliwe będzie doprecyzowanie harmonogramu na najbliższe lata”.
„Polish Cathedrals” (polskie katedry) – określane w ten sposób ze względu na skalę założeń architektonicznych, budowane były głównie na przełomie XIX i XX wieku; charakteryzują się „monumentalnym stylem i eklektycznym, historyzującym dekorum nawiązującym najczęściej do renesansu i baroku”.
Inspiracją dla tych świątyń były również znane kościoły z terenu Rzeczpospolitej. Liczbę tzw. „Polish Cathedrals” szacuje się na ok. 50 świątyń (jedna z nich, kościół św. Jana Kantego w Chicago, została uznana za najpiękniejszą świątynię w Stanach Zjednoczonych w konkursie Church Madness 2016).
Realizacją zadania zajmują się: Towarzystwo Przyjaciół KUL, Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL oraz Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W przedsięwzięciu uczestniczą także archiwiści, historycy i historycy sztuki ze Stanów Zjednoczonych. Pracami zespołu kieruje dyrektor Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL prof. Jacek Gołębiowski.
Polacy, którzy w XIX i XX wieku emigrowali do Stanów Zjednoczonych założyli blisko 900 parafii i ośrodków duszpasterskich. Wiele z nich stało się ważnymi dla Polonii ośrodkami życia religijnego i kulturalnego. W ostatnich latach znaczna liczba świątyń została zamknięta lub na skutek zmian migracyjnych przeszła w użytkowanie katolików hispanojęzycznych. Obecnie czynnych jest ok. 300 parafii polskich.
„Dlatego tak pilne jest przeprowadzenie inwentaryzacji i dokumentacji fotograficznej kościołów oraz zebranie i zabezpieczenie materiałów archiwalnych dotyczących wspólnot parafialnych” – oceniło MKiDN.
Patronat nad projektem objęli wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński oraz ks. bp Wiesław Lechowicz, Delegat Komisji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej. Wicepremier Gliński i ks. bp Lechowicz 27 października 2016 r. napisali w tej sprawie list otwarty, skierowany do Polonii amerykańskiej.
PAP/RIRM