Litwa: Apel intelektualistów w sprawie pisowni nazwisk

Grupa litewskich intelektualistów wystosowała list otwarty do przedstawicieli władz z apelem o „uprawomocnienie cywilizowanej pisowni nazwisk” obywateli kraju, w których występują łacińskie litery Q, X i W – poinformowały dziś litewskie media.

Sygnatariusze listu – 38 znanych historyków, naukowców, literatów, aktorów, dziennikarzy – apelują, by przedstawiciele najwyższych władz Litwy „zgodnie z posiadaną kompetencją zakończyli trwające ponad 25 lat drwiny z obywateli naszego państwa i zatwierdzili w końcu cywilizowany tryb pisowni nazwisk w użyciem liter alfabetu łacińskiego Q, X i W”.

„Prosimy o uwzględnienie nie pseudo litewskiej demagogii, opartej na emocjach i zakazach, która prowadzi nasze społeczeństwo do rozbicia i oczywistej dyskryminacji części obywateli (…), tylko konkretnych faktów z historii piśmiennictwa i prawa litewskiego oraz współczesnej rzeczywistości społecznej i prawnej” – czytamy w otwartym liście, który wystosowano w poniedziałek wieczorem.

Przypomina się w nim, że litera W była używana w języku litewskim od początków piśmiennictwa, że występuje w dziełach litewskich klasyków Martynasa Mażvydasa, Mikalojusa Daukszy, Kristijonasa Donelaitisa. W otwartym liście wskazuje się, że oryginalna pisownia nazwisk obowiązywała na początku XX wieku, widnieje m.in. na Akcie Niepodległości Litwy z 16 lutego 1918 roku w nazwisku Stanisława Narutowicza.

Litewscy intelektualiści zwracają uwagę, że prawo do nazwiska jest fundamentalnym prawem człowieka, a problem pisowni nazwisk dotyczy coraz większej liczby mieszkańców kraju, nie tylko przedstawicieli mniejszości narodowych, ale również Litwinów z rodzin mieszanych.

Obecnie w Sejmie Litwy są dwa alternatywne projekty ustawy o pisowni nazwisk. Jeden został zgłoszony przez socjaldemokratów, drugi przez konserwatystów. Oba projekty zostały przyjęte w pierwszym czytaniu. Socjaldemokraci proponują zalegalizowanie pisowni nielitewskich nazwisk alfabetem łacińskim w wersji oryginalnej. Konserwatyści zgłosili projekt ustawy dopuszczający zapis nielitewskich nazwisk w wersji oryginalnej, ale tylko na dalszych stronach paszportu; na pierwszej stronie pozostałoby nazwisko zapisane w wersji litewskiej. Na takie rozwiązanie nie godzą się litewscy Polacy.

RIRM