Józef Kuraś ps. „Ogień” upamiętniony srebrną monetą NBP

Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu nową monetę kolekcjonerską z serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”. Znajduje się na niej żołnierz Armii Krajowej – Józef Kuraś, ps. „Ogień”.

Narodowy Bank Polski poinformował, że od 15 marca w sprzedaży dostępna jest nowa moneta kolekcjonerska z serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”. Przedstawia Józefa Kurasia, ps. „Ogień”. Srebrna moneta o nominale 10 zł została wyemitowana w nakładzie do 10 tys. sztuk i można ją nabyć we wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP oraz w sklepie internetowym Kolekcjoner  w cenie 200 zł. Moneta upamiętnia Józefa Kurasia, żołnierza Armii Krajowej. Jest wykonana  ze srebra o próbie Ag 925, ma średnicę 32 milimetry i masę 14,14 grama.

Narodowy Bank Polski przygotował wystawę „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”, która umożliwia zapoznanie się z wizerunkami żołnierzy upamiętnionych na monetach tej serii. Wystawa jest dostępna od 15 marca w Oddziałach Okręgowych NBP. Mieszkańcy Mazowsza będą mogli ją obejrzeć od 23 marca w Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce.

Józef Kuraś (ps. „Ogień”, „Orzeł”) urodził się 23 października 1915 r. w Waksmundzie koło Nowego Targu. W 1934 r. został członkiem Stronnictwa Ludowego. Powołany do wojska w 1936 r. służył w Sanoku i Słobodce koło Wilna.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w szeregach 1. Pułku Strzelców Podhalańskich. Po nieudanej próbie przedostania się do Francji wrócił do Waksmundu. W listopadzie 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną. Był żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej i Armii Krajowej, dowódcą oddziałów Ludowej Straży Bezpieczeństwa oraz oddziału egzekucyjnego Powiatowej Delegatury Rządu RP w Nowym Targu. W czerwcu 1943 r. w odwecie za egzekucję dokonaną przez oddział Kurasia na dwóch policjantach będących agentami Gestapo Niemcy zamordowali jego żonę, 2,5-letniego syna i ojca. Ciała zamordowanych i rodzinny dom Kurasia spalono. To wówczas Józef Kuraś przyjął pseudonim „Ogień”.

Na początku 1945 roku Kuraś uczestniczył w tworzeniu struktur Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa w Nowym Targu, realizując zalecenia kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka Stronnictwa Ludowego, dotyczące przejmowania władzy na terenach wyzwolonych przez Sowietów. Kiedy okazało się, że wizja ta jest nierealna, Kuraś utworzył zgrupowanie partyzanckie „Błyskawica”. 13 kwietnia 1945 r. przeprowadził w górach odprawę swoich byłych podkomendnych, zapowiadając walkę przeciw Związkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich i przeciw komunistom. Toczył ją na Podhalu i w innych częściach województwa krakowskiego do 1947 r., w wielu miejscach stanowiąc w terenie realną władzę wojskową, a nawet polityczną – wobec słabości władzy komunistycznej.

Oddziały „Ognia” organizowały też akcje przeciwko Słowakom opowiadającym się za przyłączeniem polskich części Spiszu i Orawy do państwa słowackiego. Zgrupowanie „Błyskawica” miało znakomicie działający wywiad i cieszyło się poparciem społeczeństwa. 21 lutego 1947 r. otoczony przez oddziały UB i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego we wsi Ostrowsko pod Nowym Targiem mjr „Ogień” próbował popełnić samobójstwo. Ranny zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu. Do dziś nie jest znane miejsce jego pochówku.

Na rewersie monety znajdują się wizerunki: Józefa Kurasia, ps. „Ogień”; wstęgi w barwach Rzeczypospolitej Polskiej z symbolem Polski Walczącej, napis „Zachowali się jak trzeba” oraz lata urodzin i śmierci „Ognia”: 1915–1947.

Na awersie monety, poza obowiązkowymi elementami takimi jak nominał, napis „Rzeczpospolita Polska”, rok emisji i wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, widnieje grafika przedstawiająca rozerwane kraty więzienne.

 

Biuro Prasowe NBP