„Haarec” o polskich dyplomatach w Szwajcarii, którzy ratowali Żydów

Izraelski dziennik „Haarec” napisał w sobotę wieczorem o „nieznanej historii” polskich dyplomatów w Szwajcarii, którzy ratowali Żydów. Chodzi o tzw. grupę berneńską, która organizowała wydawanie fałszywych paszportów dla Żydów w czasie II wojny światowej.

„Hareec” na swojej stronie internetowej przypomina, że na poniedziałkowym otwarciu ambasady Paragwaju w Jerozolimie premier Izraela Benjamin Netanjahu chwalił ten kraj za przyjmowanie Żydów podczas II wojny światowej i po niej, mówiąc, iż kraj ten „otworzył drzwi dla europejskich Żydów w akcie dobrej woli i miłosierdzia”.

Jednak „główna część” czynów z historii o ratowaniu Żydów, o której mówił Netanjahu, „została dokonana przez polskich dyplomatów” – zauważa dziennik.

„Prawie wszystkie sfałszowane paragwajskie paszporty, które miały pomóc Żydom uciekającym z okupowanej przez nazistów Europy, były przygotowywane przez polskich dyplomatów, którzy służyli w szwajcarskiej stolicy, Bernie” – czytamy w tekście „Haareca”. Dziennik powołuje się na Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. Według izraelskiej gazety historia ta „nie jest znana w Izraelu i na jej temat nie ma prawie żadnych materiałów w języku hebrajskim”. Zaznaczono, że do przypomnienia tych faktów przyczyniła się polska ambasada w Szwajcarii.

Organizowaniem fałszywych paszportów zajmował się m.in. polski poseł żydowskiego pochodzenia na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz czterech polskich dyplomatów w Szwajcarii i działacze żydowscy z tzw. grupy berneńskiej. W latach 1941-43 podrabiali i szmuglowali ze Szwajcarii do Polski i innych krajów Europy kopie paszportów krajów Ameryki Łacińskiej dla Żydów. Posiadacze tych dokumentów w większości uniknęli wywózek do niemieckich obozów zagłady i zostali skierowani do obozów dla internowanych w Niemczech i okupowanej Francji. Według jednej z notatek Silberscheina z początku 1944 roku w obozach takich znalazło się łącznie ok. 10 tys. osób. Historycy nie są zgodni co do liczby, ponieważ jeden paszport mógł być wystawiony na kilka osób.

Według polskiej placówki w Zurychu „grupa berneńska” wydała ponad 1050 paszportów, ale średnio na jeden paszport przypadały ponad 2 osoby. Polscy dyplomaci podkreślają, że „liczba ta może rosnąć wraz z odnajdywaniem kolejnych dokumentów”.

PAP/RIRM