69. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego

W miastach Mazowsza o 17.00, w godzinie “W”, o której wybuchło Powstanie Warszawskie, rozlegną się syreny alarmowe. Rocznicę powstania uczci także dźwięk dzwonów, które zabrzmią w katedrze polowej Wojska Polskiego oraz kościołach garnizonowych Warszawy Bemowa, Warszawy Wesołej, Legionowa i Rembertowa, a także w kościołach archidiecezji warszawskiej.

Obchody rozpoczną się przed południem przy pomniku „Mokotów Walczący – 1944” w parku im. gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, skąd pod obelisk poświęcony pamięci 119 pomordowanych powstańców z pułku „Baszta” przy ul. Dworkowej wyruszy „Marsz Mokotowa”. Dzieci uczestniczące w akcji „Lato w mieście” złożą kwiaty, zapalą znicze i odśpiewają piosenki powstańcze pod pomnikiem Małego Powstańca na Starym Mieście.

Wczesnym popołudniem pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota” zostaną złożone kwiaty, następnie odbędzie się uroczystość pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. Po południu zaplanowano składanie wieńców przy grobie gen. Antoniego Chruściela „Montera” na Wojskowych Powązkach oraz uroczystość przy tamtejszym pomniku Gloria Victis z udziałem przedstawicieli najwyższych władz, która uczci moment rozpoczęcia powstania.

W godzinę „W” w stolicy i 250 miejscowościach województwa zabrzmią syreny alarmowe. Władze apelują także do mieszkańców o wspólne oddanie hołdu bohaterom powstania poprzez zatrzymanie się na ulicach i minutę ciszy. Na wieczór zaplanowano uroczystość złożenia wieńców, modlitwę ekumeniczną i Mszę św. polową pod Pomnikiem „Polegli Niepokonani” na wolskim Cmentarzu Powstańców Warszawy.

Mieszkańcy będą mieli także możliwość wspólnego zaśpiewania piosenek powstańczych na pl. Zamkowym oraz uczestniczenia w rozpaleniu ogniska pamięci na Kopcu Powstania Warszawskiego na Mokotowie. O północy w Muzeum Powstania Warszawskiego odbędzie się premiera spektaklu teatralnego Marcina Cecko „Kamienne niebo zamiast gwiazd”.

W weekend Muzeum Powstania Warszawskiego zaprasza m.in. na fotograficzną grę miejską „Twoja klisza z Powstania”, przejazd rowerowy „Masy Powstańczej 2013”, rodzinne spotkanie edukacyjne „Szukamy bohaterów” oraz mszę św. dla warszawiaków i harcerzy w muzealnym Parku Wolności.

5 sierpnia odbędzie się uroczystość w hołdzie ludności cywilnej Woli przy pomniku upamiętniającym 50 tys. jej mieszkańców zamordowanych podczas powstania warszawskiego znajdującym się na skwerze w rozwidleniu ul. Leszno i al. Solidarności. W dniu następnym w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego zostanie odsłonięty monument upamiętniającym filmowców, członków Wydziału Propagandy Referatu Filmowego Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, realizatorów kronik filmowych Powstania Warszawskiego pt. „Warszawa Walczy”.

Obchody rocznicy powstania zakończy zgaszenie 2 października ognia na Kopcu Powstania Warszawskiego.

Uroczystości rozpoczęły się we wtorek przed pomnikiem-głazem upamiętniającym Żołnierzy „Żywiciela” na stołecznym Żoliborzu, gdzie zostały złożone wieńce, zabrzmiała salwa honorowa i odbył się apel poległych.

W środę przed południem w Muzeum Powstania Warszawskiego odbyła się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych, a także inauguracja muzealnej wystawy „Powstanie Warszawskie w malarstwie Jana Chrzana”.

Wieczorem przy Pomniku Powstania Warszawskiego na pl. Krasińskich sprawowana była uroczysta Msza św. polowa, której przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce ks. abp Celestino Migliore. WIĘCEJ Następnie został odczytany apel poległych. Uroczystości zakończył koncert „Sierpniowa melodia”, poświęcony historii najsłynniejszych piosenek powstańczych.

W 400 miejscach upamiętniających Powstanie Warszawskie strażnicy miejscy i harcerze zapalili znicze oraz złożyli wieńce z szarfami w barwach stolicy.

Historyk prof. Jan Żaryn mówi, że Powstanie Warszawskie było bez wątpienia ostatnią – w czasie wojny – próbą uratowania naszych marzeń o niepodległej Polsce, tak aby stały się one realną koncepcją polityczną.

– Stąd Powstanie Warszawskiej choć z nazwy stołeczne de facto dotyczyło całej Polski i dziś również dotyczy wszystkich Polaków. Była to walka o suwerenne państwo polskie wpisujące się w te państwa, które zasłużyły na uznanie międzynarodowe, jako walczące z III Rzeszą. Niestety nasi sojusznicy mając wybór między interesami polskimi i ich ochroną, a interesami imperialnymi sojusznika – czyli związku sowieckiego – wybrały to drugiego co jest niewątpliwie najistotniejszym kontekstem międzynarodowym, który powinien być przypominany podczas obchodów – powiedział  prof. Jan Żaryn

Historyk prof. Mieczysław Ryba zwraca uwagę, że skala bohaterstwa walki o niepodległość sprzed 69 lat była nieporównywalna z niczym innym co się wówczas działo w Europie – dlatego tak ważne jest oddanie hołdu bohaterom Powstania. Uczestnictwo w obchodach rocznicy jest także bardzo ważne dla cementowania naszej wspólnoty narodowej – dodaje prof.

– Po pierwsze uświadamia nam i młodemu pokoleniu czym jest niepodległa Polska. Jaką ceną się ją zdobywa i oczywiście jaką postawę powinniśmy przyjmować do własnego państwa i narodu. To mocno inspiruje, daje pewien impuls do tego żeby dzisiaj realizować patriotyzm w takich warunkach jakie są. Poza tym wspólnotę narodową cementują pewne symbole. Wokół tego się gromadzimy, mamy pewien wspólny kod historyczny, wspólne odniesienia. To ma fundamentalne znaczenia dla tego byśmy byli wspólnotą i jako wspólnota, bazując na przeszłości osiągali pewne cele w przyszłości. Naród bez znajomości swoje przeszłości  nigdy nie będzie narodem wielkim we współczesności – powiedział prof. Mieczysław Ryba.

Powstanie Warszawskie było największym niepodległościowym zrywem Armii Krajowej i największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Rozpoczęte 1 sierpnia 1944 r., na rozkaz komendanta głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, miało w założeniach trwać kilka dni; zakończyło się kapitulacją po 63 dniach walk.

Poległo lub zostało zamordowanych przez Niemców 18 tys. powstańców i ok. 180 tys. cywilów. Po kapitulacji żołnierze Armii Krajowej zostali wywiezieni do obozów jenieckich, a ludność cywilna wypędzona z miasta. Część warszawiaków została wywieziona do Niemiec na roboty, inni do obozów koncentracyjnych. Niemcy, łamiąc postanowienia aktu kapitulacyjnego, rozpoczęli systematyczne niszczenie Warszawy – burzono większość zabytków, pomników, szkół, kościołów i bibliotek. Spłonęły archiwa i dzieła sztuki.

PAP/RIRM