Wystawa o Pomniku Poległych Stoczniowców

Plenerową wystawę fotograficzną poświęconą genezie i budowie Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku otwarto w sobotę na deptaku przy Kaplicy Królewskiej. Na ekspozycji zgromadzono 38 archiwalnych zdjęć.

„Budowę pomnika wspominam jako wielki pośpiech i wyścig z czasem. Mieliśmy bowiem wrażenie, że ten okres wolności może się w każdej chwili skończyć” – powiedział podczas wernisażu wystawy marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, główny organizator historycznego strajku w gdańskiej stoczni w sierpniu 1980 r.

Borusewicz podkreślił, że odsłonięty 16 grudnia 1980 r. pomnik był „materialnym wyrazem pamięci dla tych, którzy zginęli w grudniu 1970 r., ale też i wcześniej” oraz zarazem „symbolem zwycięstwa Sierpnia’80”.

„Te zdjęcia są ponadczasowe. Fascynujący jest ten blask i entuzjazm w oczach tych wszystkich ludzi, którzy pracowali wówczas nad pomnikiem” – powiedział Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, które zorganizowało wystawę „Historia jednego pomnika”. Ekspozycja składa się z trzech części tematycznych: pierwsza przedstawia tragiczne wydarzenia grudnia 1970 roku i nielegalne próby uczczenia ich ofiar. Druga, zasadnicza, pokazuje proces powstawania pomnika od fazy projektowej do zakończenia budowy. Trzecia natomiast wmurowanie kamienia węgielnego i złożenie aktu erekcyjnego oraz uroczystość odsłonięcia pomnika.

Opisy do zdjęć stanowią relacje i wspomnienia osób z tamtych lat, przetłumaczone również na język angielski. Autorami prezentowanych na wystawie fotografii są Zenon Mirota, który w tamtym czasie jako pracownik sekcji fotograficznej Stoczni Gdańskiej im. Lenina dzień po dniu dokumentował budowę pomnika, a także Edmund Chabowski, Andrzej Fic, Paweł Glanert, Stefan Kraszewski, Leszek Latos, Marek Ruciński, Leonard Szmaglik i Stanisław Składanowski.

Wystawa „Historia jednego pomnika” będzie czynna do 15 stycznia 2013 r. Pomnik Poległych Stoczniowców to dziś jeden z najbardziej rozpoznawalnych monumentów Gdańska. Składa się z trzech 42-metrowych stalowych krzyży z kotwicami. W dolnej części pomnika umieszczono płaskorzeźby ze scenami z życia stoczniowców, a także cytat z psalmu 29 i fragment wiersza „Który skrzywdziłeś” Czesława Miłosza. Pomnik stoi na Placu Solidarności w pobliżu bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej, gdzie w grudniu 1970 zastrzelono pierwszych robotników. W pobliżu pomnika powstaje przyszła siedziba Europejskiego Centrum Solidarności, której otwarcie zaplanowano na pierwszą połowę 2014 r.

PAP