Śląsko-dąbrowska „Solidarność” postuluje zmiany w programie „Czyste powietrze”

Wprowadzenie pilotażowego programu 12 tys. zł dotacji do wymiany źródła ciepła bez progów dochodowych oraz rozwój ciepła sieciowego – to główne propozycje modyfikacji rządowego programu „Czyste Powietrze”, przygotowane przez śląsko-dąbrowską „Solidarność”.

W środę związkowcy z tej największej w kraju regionalnej struktury „Solidarności” opublikowali swoje stanowisko w tej sprawie, przesłane dzień wcześniej do ministra klimatu Michała Kurtyki oraz prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Piotra Woźnego. W ocenie związku, by rządowy program zwalczania smogu był skuteczny, wymaga modyfikacji.

„W województwie śląskim w ramach programu +Czyste Powietrze+ złożono do tej pory zaledwie 14 tys. wniosków. Trzeba uczciwie powiedzieć, że program nie działa i – jeśli chcemy naprawdę pozbyć się smogu i niskiej emisji – wymaga gruntownych zmian” – skomentował w środę szef śląsko-dąbrowskiej „Solidarności” Dominik Kolorz.

Jedną z proponowanych przez związkowców zmian miałoby być wprowadzenie pilotażowego programu dotacji do wymiany źródła ciepła w wysokości 12 tys. zł, bez progów dochodowych. Pilotaż – jak postuluje „Solidarność” – mógłby zostać uruchomiony w tych gminach woj. śląskiego, które według danych Światowej Organizacji Zdrowia w największym stopniu borykają się z problemem zanieczyszczenia powietrza.

Ponadto, w ocenie śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”, rządowy program powinien być rozszerzony o instrumenty umożliwiające rozwój ciepła sieciowego oraz wsparcie dla przyłączania domów jednorodzinnych do sieci ciepłowniczych.

„Ciepło systemowe oraz kogeneracja energii elektrycznej i cieplnej to jedne z najbardziej optymalnych metod walki z niską emisją” – napisali w stanowisku członkowie prezydium zarządu regionalnej „Solidarności”, wskazując, że z uwagi na rozbudowaną infrastrukturę i dużą gęstość zaludnienia, właśnie woj. śląskie jest dobrym miejscem lokowania inwestycji w tym zakresie.

Promocja ciepła sieciowego w ramach programu „Czyste Powietrze” powinna – zdaniem śląsko-dąbrowskiej „Solidarności” – polegać na zwiększeniu tzw. kosztów kwalifikowanych wynikających z przyłączenia domów jednorodzinnych do sieci ciepłowniczych. Drugim elementem miałyby być bezpośrednie dopłaty do rachunków za energię cieplną z sieci dla najuboższych.

W stanowisku wskazano również, że działania o charakterze długoterminowym powinny zostać uzupełnione o instrumenty przejściowe, pozwalające zniwelować zjawisko smogu doraźnie, w czasie jednego sezonu grzewczego, przy stosunkowo niewielkich nakładach.

Pierwszym takim instrumentem miałyby być dopłaty dla gospodarstw domowych do zakupu tzw. błękitnego węgla. To nazwa bezdymnego paliwa opracowanego w ramach projektu badawczego przez Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu we współpracy z firmą Polchar. Paliwo to jest wytwarzane ze zwykłego węgla energetycznego poprzez jego obróbkę termiczną. Specjaliści wyliczyli, że spalanie takiego paliwa nawet w przestarzałych piecach pozwala 10-krotnie zmniejszyć emisję pyłów oraz 20-krotnie zredukować emisję benzo(a)pirenów.

Drugim rozwiązaniem przejściowym, postulowanym przez związkowców, jest uruchomienie systemu finansowego wsparcia do zakupu elektrofiltrów kominowych przystosowanych do użytkowania w instalacjach grzewczych starszego typu. Projekt elektrofiltru kominowego przystosowanego do montowania w instalacjach grzewczych starszego typu opracowała wspólnie z Politechniką Śląską katowicka Grupa Centrala Zaopatrzenia Hutnictwa. Jego montaż pozwala czterokrotnie ograniczyć emisję pyłów odpowiedzialnych za niską emisję. Koszt instalacji elektrofiltru wynosi ok. 2-3 tys. zł.

W stanowisku skierowanym do resortu klimatu, prezydium śląsko-dąbrowskiej „Solidarności” postuluje także uproszczenie procedur związanych ze składaniem wniosków o dotacje w ramach programu „Czyste Powietrze” oraz złagodzenie kryteriów dochodowych umożliwiających otrzymanie dotacji na wymianę źródła ciepła i termomodernizację budynków mieszkalnych.

„Prezydium zarządu regionu liczy na możliwie, jak najszybszą analizę powyższych propozycji przez stronę rządową, a następnie przedstawienie kompleksowej informacji dotyczącej zakresu i harmonogramu ich realizacji. W naszej ocenie wdrożenie zaprezentowanych modyfikacji programu +Czyste Powietrze+ powinno nastąpić przed rozpoczęciem sezonu grzewczego 2020/2021” – napisano w stanowisku.

Postulaty zmian w programie „Czyste powietrze” to kolejna inicjatywa śląsko-dąbrowskiej „Solidarności” dotycząca poprawy efektywności działań na rzecz poprawy jakości powietrza w woj. śląskim. W ubiegłym roku związek był inicjatorem stanowiska Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w Katowicach, w którym wskazano mankamenty rządowego programu. 31 stycznia bieżącego roku program po raz kolejny był przedmiotem posiedzenia plenarnego WRDS w Katowicach, z udziałem ministra Michała Kurtyki i prezesa Narodowego Fundusz  Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Piotra Woźnego.

PAP