Powrót „Bitnego”

Zidentyfikowano szczątki ppor. Jana Boguszewskiego ps. „Bitny”, żołnierza III Brygady Wileńskiej NZW, ekshumowane miesiąc temu na Mazurach.

– Na podstawie pobranego i przekazanego do Instytutu Genetyki Sądowej materiału genetycznego ze szczątków ekshumowanych żołnierzy III Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego została z powodzeniem przeprowadzona identyfikacja osobnicza jednego z poległych. Przedstawiciele Fundacji dotarli do rodzin poległych i pobrali od nich porównawczy materiał genetyczny – poinformował prezes szczecińskiej Fundacji Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” Wojciech Łuczak.

– Zidentyfikowanym żołnierzem jest ppor. Jan Boguszewski ps. „Bitny”, dowódca II plutonu Pogotowia Akcji Specjalnej wchodzącego w skład III Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonej przez kpt. Romualda Rajsa ps. „Bury” – stwierdził Łuczak.

Podkreślił on, że Fundacja jako organizacja pozarządowa przeprowadziła „imienną identyfikację genetyczną poległych żołnierzy podziemia antykomunistycznego”. Również jako pierwsza organizacja pozarządowa przeprowadziła miesiąc temu prace ekshumacyjne żołnierzy podziemia niepodległościowego.

– Prace ekshumacyjne były prowadzone w dniach 20-26 października 2014 r. w bezpośrednim pobliżu miejsca bitwy pod wsią Gajrowskie na Mazurach. W trakcie prac ekshumacyjnych odnaleziono szczątki dziewięciu żołnierzy. W najbliższym czasie Fundacja będzie kontynuowała prace poszukiwawczo-ekshumacyjne pozostałych poległych – zapowiada jej prezes.

– Poszukiwania, ekshumacje, identyfikacje genetyczne oraz uroczysty pogrzeb zostaną w całości przeprowadzone i sfinansowane przez Fundację Niezłomni – zaznacza Łuczak.

Przedstawiciele Fundacji podkreślają, że trwają dalsze badania identyfikacyjne szczątków osób, które zostały odnalezione. Po ekshumacjach Fundacja zwróciła się do przypuszczalnych rodzin ofiar o dostarczenie materiału porównawczego. Badania przeprowadza certyfikowane laboratorium genetyczne.

– Zrobiliśmy to profesjonalnie przez certyfikowane laboratorium, można to przeprowadzić, bez żadnego pośpiechu, taki jest tryb i tempo identyfikacyjne –wskazuje Łuczak.

Dalszych identyfikacji należy się spodziewać w najbliższych miesiącach.

Bitwa pod Gajrowskimi z 16lutego 1946 r. była największą stoczoną na Mazurach przez podziemie niepodległościowe. Oddział Burego liczący ok. 120 osób wpadł w obławę sił NKWD i UB-MO, w skład których wchodziło 1,5 tys. funkcjonariuszy. Wymieniane są jedynie pseudonimy kilku zabitych. Po bitwie Brygada Wileńska uległa rozproszeniu. W odnalezieniu tej mogiły pomocne były relacje składane przez Stefanię Gazdę, która uczestniczyła w pochówku żołnierzy. Włożyła do niej butelkę z obrazkiem św. Teresy, która została odnaleziona podczas ekshumacji. Dwadzieścia lat temu środowisko kombatantów ufundowało w tym miejscu pomnik.

Historycy oceniają, że w bitwie zginęło od kilkunastu do 24 żołnierzy NZW, w tym dwóch oficerów – por. Jan Boguszewski „Bitny” i por. Włodzimierz Jurasow „Wiarus”, a także sierż. Józef Kupiec ps. „Ryszard”.

Szczątki żołnierzy znajdowały się w dwóch jamach grobowych. Odnaleziono przy nich metalowe orzełki, guziki i inne elementy wojskowego wyposażenia. Jak również medalik z podobizną Matki Bożej Kodeńskiej i kryształowy wisiorek w kształcie serca, skrywający różaniec.

Z wstępnej analizy antropologicznej wynika, że byli to mężczyźni w wieku 20-25 lat, ale jeden z nich był kilkanaście lat starszy. Część czaszek miała ślady przestrzeleń.

– Będziemy poszukiwać w tej okolicy kolejnych miejsc, w których zostali pochowani polegli. Po zakończeniu prac ekshumacyjnych i identyfikacyjnych planujemy zorganizowanie uroczystego pogrzebu odnalezionych Żołnierzy Wyklętych – zapowiadał wówczas Łuczak.

Zenon Baranowski/Nasz Dziennik